1 Temmuz itibarıyla asgari ücrete yapılan yüzde 34’lük zamla, işsizlik maaşının en düşük ve en yüksek tutarları da yükseldi. İŞKUR’dan elde edilen bilgiye göre işsizlik maaşı için işten çıkış belgesi verildikten sonra ‘30 gün içinde’ İşkur’a başvurmak şart. 30 gün sonra da başvuru yapılabilir ancak gecikilen süre için işsizlik maaşı ödenmiyor. Başvurular, iskur.gov.tr, e-Devlet veya İşkur’a direkt giderek yapılabiliniyor.
PRİM ŞARTI VAR
Kendi istek ve kusuru olmaksızın işini kaybetmiş, son 3 yılda adına en az 600 gün işsizlik sigorta primi ödenmiş, işten ayrılmadan önceki son 120 gün hizmet akdine tabi çalışmış olanlar işsizlik maaşı alabiliyor. Adına en az 600 gün prim ödenen kişi 6 ay, 900 gün prim ödenen 8 ay, 1080 gün prim ödenen ise 10 ay işsizlik maaşı alıyor. Genel Sağlık Sigortası (GSS) primlerini devlet karşılıyor. Bedava sağlıktan eş ve çocuklar da yararlanabiliyor. İşsizlik maaşı hesaplanırken son dört aylık brüt maaş dikkate alınıyor. Maaş, ortalama brüt kazancın yüzde 40’ı oluyor. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçmiyor. Asgari ücretin net tutarı son zamla 11 bin 402 lira olurken, brütü 13 bin 414 liraya çıkmıştı.
EN DÜŞÜK İŞSİZLİK MAAŞI 5 BİN 365 LİRA
Buna göre; 1 Temmuz-31 Aralık 2023 itibarıyla bu brüt asgari ücrete göre alınabilecek en düşük işsizlik maaşı 3 bin 972 liradan 5 bin 365 liraya çıktı. Asgari ücretten daha fazla kazananlar için hesap da asgari ücretin brüt tutarına göre yapılıyor. İşsizlik ödeneğinin tavan tutarı da aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçemiyor. 1 Temmuz öncesi çalışan 25 bin lira da kazansa en çok 8 bin 6 lira işsizlik parası alabiliyordu. Şimdi brüt asgari ücret yüzde 34 zamlandığından en yüksek aylık rakam 10 bin 730 lira olacak. Böylece 10 ayda ödenecek tutar 100 bin lirayı aşıyor.
İşsizlik maaşı, Damga Vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi değil. Nafaka borçları dışında haciz ve başkasına devrolamıyor. Başvuru, izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılıyor. İşsizlik maaşı, kimlik kartıyla herhangi bir PTT şubesine başvurarak her ayın 5’inde çekilebiliyor. Maaş 6 ay içinde çekilmeli. Aksi durumda maaş İşkur’a geri gidiyor. İşkur’un teklif ettiği işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin, işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin, İşsizlik maaşı sırasında emeklilik gerekçesiyle yaşlılık aylığı almaya başlayanların, İşkur tarafından önerilen meslek geliştirme eğitimini reddedenlerin ödenekleri kesiliyor.
15 GÜN İÇİNDE İŞKUR’A BİLDİRİLMESİ GEREKİYOR
İşsizlik ödeneği alınan süre içinde; ikamet adresinin değişmesi, yaşlılık aylığı alınması, sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması, silah altına alınılması, yurtdışına çıkılması, bir işte çalışmaya başlanması veya mahkeme kararıyla işe iade edilmesi hallerinde durumun 15 gün içinde İşkur’a bildirilmesi gerekiyor. İşsizlik maaşı alırken, maaştan yararlanma süresini doldurmadan tekrar işe girilmesi ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli olan şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalınması halinde daha önceden hak edilen işsizlik ödeneği süresi dolduruluncaya kadar ödenekten yararlanmak mümkün oluyor. Kalan hak sahipliğinin devamında İşkur’a başvurulan tarihten itibaren ödemeler gerçekleştiriliyor. Bilge Yurdusev
