Velilerin En Büyük Gündemi: Kırtasiye Masrafları
Okulların açılmasına sayılı günler kala kırtasiye alışverişleri hız kazandı. Ancak fiyatların geldiği nokta, velilerin en büyük gündemi haline gelmiş durumda. Geçtiğimiz yıllara kıyasla artan maliyetler, aile bütçelerinde ciddi bir yük oluşturuyor.
En uygun fiyatlı okul çantaları 200 TL civarından başlıyor. Lisanslı ve ithal ürünlerde ise bu rakam 2.500 TL’ye kadar çıkabiliyor. Beslenme çantaları 100–300 TL bandında, bazı özel tasarımlar ise 700 TL’yi buluyor. Kalem kutuları 50 TL’den başlasa da, lisanslı veya özel tasarımlı olanlar 400 TL’ye kadar yükseliyor.
Zincir marketlerde 30 TL’den başlayan kalem, silgi, defter gibi küçük parçalar bulunsa da, çanta ve aksesuarların da dahil edilmesiyle birlikte masraflar katlanarak artıyor. Bir öğrencinin çanta, defter, kalem, boya ve diğer yardımcı malzemelerle birlikte yaptığı alışverişin toplam maliyeti 2000 TL’yi geçebiliyor.
Sosyo-Ekonomik Farklılıklar Daha Görünür Hale Geldi
Artan fiyatlar sadece velilerin bütçesini zorlamakla kalmıyor, aynı zamanda çocuklar arasındaki sosyo-ekonomik farkların daha belirgin hale gelmesine neden oluyor. Eğitimde eşitlik tartışmaları uzun yıllardır Türkiye’nin gündeminde. Ancak bu yıl, sadece müfredat ve ders kitapları değil; kırtasiye ürünleri üzerinden de bu konu yeniden gündeme taşındı.
Uzmanlara göre, çocukların kullandığı okul çantası, kalem kutusu ya da boya setleri arasında büyük fiyat farklılıkları olması, sınıflarda psikolojik bir ayrışmaya yol açabiliyor. Bir öğrenci pahalı bir marka çantayla sınıfa girdiğinde, diğerinin daha uygun fiyatlı bir ürün kullanması kıyaslamaları beraberinde getiriyor.
Eğitimde eşitlik, sadece ders kitaplarının ücretsiz dağıtılmasıyla sağlanmıyor. Aynı zamanda öğrencilerin kullandığı kırtasiye ve ekipmanların da benzer standartlarda olması gerekiyor. Uzmanlar, farklılıkların çocuklarda özenme ve üzülme gibi duygulara yol açabileceğini, bunun da derslere olan motivasyonu olumsuz etkileyebileceğini vurguluyor.
Balıkesir’de Durum: Veliler Dertli
Balıkesir’de de tablo farklı değil. Zincir marketlerde uygun fiyatlı ürünler bulunsa da, toplam maliyet veliler için yüksek kalıyor. Yerel kırtasiyelerde çeşit daha fazla olsa da fiyat farkı çok düşük. Aileler, özellikle birden fazla çocuğu okula gidenler için masrafın altından kalkmanın zorlaştığını ifade ediyor.
Balıkesirli bir veli, durumu şu sözlerle özetliyor:
“Bizim zamanımızda kimse kimsenin kalemine bakmazdı. Şimdi çocuklar birbirinin çantasını, kalem kutusunu kıyaslıyor. Çocuğumun üzülmemesi için elimden geleni yapıyorum ama her ürünü almak mümkün olmuyor.”
Veliler, en azından okul içinde temel malzemelerde belli bir standardın olması gerektiğini savunuyor. Böylece öğrenciler arasındaki farklar görünmez hale getirilebilir ve odak noktası olması gereken dersler öne çıkabilir.
Uzmanların Uyarısı: Sağlığa Dikkat!
Kırtasiye alışverişinde sadece fiyat değil, ürünlerin güvenliği de önemli. Uzmanlar, merdiven altı üretim ve sahte ürünlerden kaçınılması gerektiğini belirtiyor. Özellikle boya kalemleri, silgiler ve yapıştırıcılar çocukların sağlığı için risk oluşturabiliyor.
Alışveriş yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar:
CE işaretli ve güvenilir markalı ürünler tercih edilmeli.
Çok ucuz ürünlerde kimyasal riskler olabileceği unutulmamalı.
Okul çantalarının ergonomik yapıda olmasına dikkat edilmeli; aksi halde bel ve omurga sağlığı olumsuz etkilenebilir.
Eğitimde Eşitlik İçin Çözüm Önerileri
Eğitmen çevreleri ve uzmanlar, kırtasiye masraflarının giderek artmasının veliler üzerindeki yükü artırdığını kabul ediyor. Çözüm için öneriler ise şöyle sıralanıyor:
Okul bazlı standartlar: En azından defter, kalem, silgi gibi temel ürünlerde standart getirilmesi.
Toplu alım desteği: Okulların veya Milli Eğitim Bakanlığı’nın toplu alım yaparak öğrencilere uygun fiyatlı ürün sunması.
Dar gelirli ailelere destek: Maddi durumu yetersiz olan ailelere kırtasiye desteği sağlanması.
Fiyat denetimleri: Özellikle yeni sezon öncesinde kırtasiye fiyatlarının denetlenmesi ve fırsatçılığın önlenmesi.
Sonuç: Eşitlik Sadece Kitapla Değil, Kalemle de Sağlanmalı
Kırtasiye fiyatlarının geldiği nokta, sadece bir ekonomik mesele değil, aynı zamanda sosyal bir sorun haline gelmiş durumda. Çocukların eşit şartlarda eğitim alabilmesi için sadece ders kitaplarının ücretsiz olması yeterli değil. Çanta, kalem kutusu ve defter gibi en temel malzemelerde bile standartların korunması gerekiyor.
Velilerin söylediği gibi, mesele sadece fiyat değil; çocukların kendini eksik hissetmemesi, eğitim ortamında adil bir şekilde yer alabilmesi. Eğitimde eşitlik, küçük bir silgiden ya da defterden başlıyor.
