Cunda Adası son yıllarda gastronomi merkezi olarak ün kazandı; ancak hızlı fiyat artışları hem bölge halkı hem de adayı günübirlik ziyaret edenleri zorluyor. Turistik maliyetler yükseldikçe, “Cunda’da fiyatlar kontrolden çıkıyor mu?” sorusu daha yüksek sesle sorulmaya başladı.
Cunda Adası, Balıkesir’in Ayvalık ilçesine bağlı en popüler turizm noktalarından biri. Özellikle son beş yılda gastronomi trendinin yükselmesiyle birlikte ada, Ege mutfağının en iddialı restoranlarını bünyesinde topladı. Zengin mezeleri, deniz ürünleri ve tarihi atmosferiyle Cunda, hem yerli hem yabancı turistlerin gözdesi hâline geldi. Ancak bu popülarite, fiyatlara doğrudan yansıdı.
Son birkaç sezondur restoran fiyatlarında gözlenen hızlı yükseliş, hem bölge halkının hem de yazlıkçıların cebini zorlamaya başladı. Birçok kişi, “Cunda’da yemek yemek artık lüks hâle geldi” diyerek fiyat artışlarını konuşuyor. Fiyatların yükselmesi yalnızca turistleri değil, bölge ekonomisini de etkiliyor. Çünkü turistik maliyetler arttıkça tüketim davranışları da değişiyor.
Restoran fiyatları neden arttı?
Cunda’daki fiyat artışlarının tek bir nedeni yok. Yerel işletmeciler, maliyetleri artıran üç temel faktöre dikkat çekiyor:
- Hammadde fiyatlarının yükselmesi
Balık ve deniz ürünleri tedarik zinciri son yıllarda ciddi maliyet artışı yaşadı. Özellikle Ege’de av sezonlarının kısalması, balık fiyatlarını yukarı çekti. - Turistik talebin patlaması
Yaz aylarında ada nüfusu iki katına çıkıyor. Restoranlar, talep artışını yönetebilmek için fiyat politikalarını sezon dinamiklerine göre ayarlıyor. - Kira ve işletme giderleri
Cunda merkezdeki tarihi taş binaların kiraları son üç yılda önemli ölçüde yükseldi. Restoran sahipleri maliyeti karşılamak için fiyatları artırmak zorunda kaldıklarını ifade ediyor.
Bu tablo birleşince ada, Ege’nin en pahalı gastronomi duraklarından biri hâline geldi.
Bölge halkı fiyatları “ulaşılamaz” buluyor
Cunda’da yaşayan veya Ayvalık merkezde ikamet eden birçok kişi, ada restoranlarının fiyatlarını günlük yaşam için uygun bulmuyor. Özellikle balık restoranlarındaki kişi başı menü fiyatlarının yükselmesi, yerelin dışarıda yemek tercihini ciddi şekilde kısıtladı.
Ada sakinleri, “Bir restoranda iki kişi yemek yemek, neredeyse bir haftalık mutfak masrafına denk geliyor” ifadesini sıkça dile getiriyor. Bu durum, gastronomi turizminin yerelle bağını zayıflatıyor. Yöre halkı adanın gelişmesinden memnun olsa da fiyatların artık “turiste göre” belirlendiğini düşünüyor.
Bazı vatandaşlar, özel günler için bile Cunda’da restoran tercih etmediklerini açıkça söylüyor. Böylece ada, yerel halk için bir cazibe merkezi olmaktan uzaklaşıp daha çok dışarıdan gelen turistlerin uğrak noktası hâline geliyor.
Ziyaretçiler arasında ciddi fiyat farkı algısı oluştu
Cunda’yı ilk kez ziyaret eden turistler genellikle fiyatları yüksek bulsa da deneyim odaklı turistler bu fiyatları “Ege gastronomisi standardı” olarak yorumluyor. Ancak son iki yıl içinde hem sosyal medyada hem şehir dışı forumlarında fiyat şikâyetleri belirgin şekilde arttı.
Birçok ziyaretçi şu durumlardan bahsediyor:
- Aynı menünün, Ayvalık merkezde çok daha uygun fiyatlara bulunabilmesi
- Kısa sezonun fiyatları şişirdiği izlenimi
- Bazı restoranlarda hesap şeffaflığının yetersiz olması
- Ürün gramajı ve fiyat dengesi konusunda soru işaretleri
Bu yorumlar, turistlerin bölge deneyimini etkileyen en önemli faktörlerden biri hâline geldi.
Alternatif seçenekler çoğalıyor ama rekabet çözüm değil
Cunda’da yalnızca lüks restoranlar değil, daha ekonomik seçenekler sunan işletmeler de bulunuyor. Ancak son yıllarda bu işletmeler de maliyet artışı nedeniyle fiyatlarını ciddi oranda yükseltmek zorunda kalıyor. Kıyı şeridindeki işletmelerin kira yükü, daha iç sokaklardaki restoranlara göre iki katına çıkabiliyor.
Yeni açılan gurme sokaklar ve modern kafe-konseptleri, adada seçenekleri artırsa da rekabet fiyat düşüşü getirmedi. Tam aksine, yüksek turist talebi rekabeti daha çok “kalite ve sunum” alanında yoğunlaştırıyor.
Esnaf ne diyor?
Cunda’daki restoran sahipleri, fiyat tartışmalarında tek sorumlunun kendileri olmadığını vurguluyor. İşletmeciler şu noktalara dikkat çekiyor:
- Hammadde maliyetleri her ay değişiyor.
- Balık fiyatları sezonun erken kapanmasıyla yükseliyor.
- Turizm sezonu dört ayla sınırlı, kısa süre içinde yıllık gelir elde edilmesi gerekiyor.
- Adada kargo, tedarik ve lojistik maliyetler diğer merkezlere göre daha yüksek.
- Personel maliyetleri turizm bölgelerinde genel olarak artmış durumda.
Bu gerekçeler işletmecilerin fiyat politikasını belirleyen ana unsurlar arasında yer alıyor.
Ada ekonomisi dengelenmeli mi?
Yerel ekonomi uzmanları, Cunda’da gastronomi turizminin bölgeye büyük katkı sağladığını ancak “ulaşılabilirlik” dengesinin korunması gerektiğini savunuyor. Hem yöre halkının hem de bölgesel ziyaretçilerin bütçesine uygun seçeneklerin artırılması, ada ekonomisinin sürdürülebilirliği açısından kritik önem taşıyor.
Uzmanlar, fiyatların tamamen turiste göre belirlenmesinin uzun vadede Cunda’nın marka değerini de olumsuz etkileyebileceğini ifade ediyor. Çünkü destinasyon algısı sadece “lüks tüketim” üzerinden şekillenirse, geniş bir ziyaretçi kitlesi kaybedilebilir.
Fiyatlar yükseliyor ama çözüm mümkün
Cunda’daki restoran fiyatları, son yıllarda turistik talep, maliyet artışı ve işletme giderleri nedeniyle belirgin şekilde yükseldi. Bu durum hem yerel halkı hem de gelen ziyaretçileri doğrudan etkiliyor. Fiyat artışlarının önüne geçmek için hem belediyelerin hem de işletmecilerin ortak planlama yapması, çeşitliliği koruyarak makul fiyat aralığını genişletmesi gerekiyor.
Cunda’nın cazibesi yalnızca gastronomide değil; ada ruhunda, tarihi dokusunda ve yerel kültüründe gizli. Bu değerleri koruyarak adayı hem erişilebilir hem nitelikli bir destinasyon hâline getirmek, Cunda’nın geleceği için en önemli adım olarak görülüyor.
