ÖZEL HABER - Balıkesir Devlet Hastanesi’nde Acil Tıp Uzmanı olarak görev yapan Doktor Özgür Karadeniz, ilk yardımın önemine dikkat çekti. Yangında, depremde, elektrik çarpmasında, düşmede, trafik kazalarında, kalp krizinde nasıl ilk yardım yapılacağını anlattı.
Balıkesir Devlet Hastanesi’nde Acil Tıp Uzmanı olarak görev yapan Doktor Özgür Karadeniz, HABERCİ’ye yaptığı açıklamada ilk yardımın yapılış yöntemlerine dikkat çekti.
Karadeniz, “Pandemiyle geçen iki yılın ardından birçok yeniyi de içeren bir normale dönmeye çalışmaktayız. Bu dönemde toplum ve birey olarak sağlığın ne kadar öncelikli olduğunun farkına vardık. Sağlıklı yaşama yönelik ilginin arttığını söyleyebiliriz ancak bu durum sağlık bilincinin de aynı düzeyde arttığı anlamına gelmiyor.
Pandemi sonrasına ertelenen sağlık sorunları nedeniyle sağlık kurumlarına artan başvurular, sevk zincirinin olmadığı sağlık sistemi ve çalışma koşulları nedeniyle kamudan ayrılan hekimlerin artmasıyla bir çok klinikte randevu almak zorlaştı. Kısıtlamaların kalkması ve yaz mevsiminin gelişiyle birlikte artan hareketlilik nedeniyle bazı acil durumlarla karşılaşma ihtimalimiz de artmakta. Yaralanma ya da hastalık durumunda hayati tehlike ve sakatlık ihtimaline karşı olay yerinde, sağlık ekipleri gelene kadar yapılan uygulamalara ilk yardım denmekte. Genelde tıbbi ekipman ve ilaç kullanmaksızın yapılıyor. Amaç hayat kurtarmak ve kalıcı sakatlığın önlenmesi. Öncelikle hatırlamamız gereken zarar verecek, kulaktan dolma uygulamalar yapılmaması, kendimiz ve hasta için ortam güvenliğinin sağlanması. 112’yi arayın ya da aratın.
Serinkanlı olun ve işbirliği yapın, öncelikle hayati tehlike oluşturacak sorunlara yönelin. İlk yardımla ilgili en önemli uygulamanın, kalbi duran bir kişiye yapılan temel yaşam desteği olduğunu söyleyebilirim. Özellikle kalp hastalığı olan kişilerin yakınları ile kamusal alanlarda çalışanların bu durumla karşılaşma ihtimali daha çok ve bu sayede hayat kurtarabilirler. Hayati önemi olan göğüs ağrısı gibi şikayetleri bilmek, bir kişinin kalbinin durduğunu ayırt edebilmek bu nedenle önemli. Kurtardığımız ya da kaybettiğimiz bir yakınımız da olabilir. Göğüs bölgesinde sıkıntı hissi olan ya da konuşma bozukluğu, denge kaybı, vücudun bir tarafında kuvvet kaybı olan hastalar zaman kaybetmeksizin 112 ile hastaneye ulaştırılmalı” dedi.
Yaz ayları ve tatil dönemlerinde seyahatler ve trafik kazalarının da arttığını kaydeden Acil Tıp Uzmanı Özgür Karadeniz, “Hız sınırları ve emniyet kemerini hatırlatmak bile gereksiz belki, bunlara uyulmaması bilinmediğinden değil. Ancak araç içindeki bebeklerin ve çocukların bebek oto koltuğunda ve uygun pozisyonda seyahat etmesi gerekiyor. Güneş altında kapalı kalan araçlarda sıcaklık birkaç dakikada 50 derecelere çıkabildiğinden kapalı araç içinde çocuklar ve evcil hayvanlar kesinlikle bırakılmamalı.
Sıcak havalarda sıcak yorgunluğunu sıklıkla yaşıyoruz. Serin aralar vermek, kaybettiğimiz su ve elektrolitleri ağızdan almak sorunu çözebilir. Sıcak çarpması ise vücudumuzun sıcaklık kontrolünün kaybedildiği, bilinç değişikliğinin eşlik ettiği hayati tehdit eden bir acil durum olarak karşımıza çıkmakta. Su ile ilgili yaralanmalarla da yazın daha sık karşılaşıyoruz. Boğulma olayının zannettiğimizden çok daha kısa sürede gerçekleştiğini bilelim ve küçük çocuklarımızı gözetimsiz bırakmayalım. Boğulan bir insan sudan çıkarıldıktan sonra bilinci kapalıysa kurtarıcı soluk ve göğüs basısından oluşan temel yaşam desteğine hemen başlanmalı ve sağlık ekipleri gelene kadar ara verilmemeli. (Kazazede nefes almaya başlamadıysa) Suya atlama sonrası oluşan boyun kırıkları en trajik yaralanmalardan birini oluşturuyor. Çocuklar ve gençlere suya bu şekilde atlamamaları gerektiği anlatılmalı.
Böyle bir yaralanma şüphesiyle karşılaştığımızda yaralıyı hareket ettirirken mutlaka boynu sabit tutulmalı. Yılan ve akrep sokmaları özellikle küçük çocuklar için daha riskli oluyor. Bu durumda yara yerini kesme, emme, yakma gibi şeyler yapılmamalı, erkenden hastaneye gidilmeli. Turnike uygulamanın da faydası olmuyor. Kene ısırmalarında keneyi başı içerde kalmadan çekip çıkarmak gerekiyor. Sonrasında KKKA hastalığı ile ilgili şikayet ve bulguların takibi sağlanmalı. Cilt bütünlüğünün bozulduğu her türlü durumda 5 yıl içinde tetanoz aşısı yapılmadıysa yapılmalı. Sıcak su ya da alevle olan yanıklar: ciltte kızarıklık ve ağrıyla sınırlı 1. derece yanıklarda ağrı kesici ve nemlendirici yeterli olurken içi sıvı dolu keseler (bül) oluştuysa 2. derece olduğunu gösterir ve pansumanla kapalı tutulması gerekir. Zehirlenme çok geniş bir konu ama bir kaç cümle söylemek gerekirse: Zehirlenmeye neden olan maddeyi belirlemeye çalışın. Şikayetlerin ortama çıkmasını beklemeyin. Asit ya da bazik olması nedeniyle koroziv etkisi olan bir madde alındıysa kesinlikle kusturmayın. Bu konuda 114 nolu telefonla ulusal zehir danışma merkezinde nöbetçi Uzman Farmakologlara danışabilirsiniz” dedi. Cengiz GÜNER
