Çocukluk yaş grubunda femur başı kanlanmasının bozulması sonucu gelişen bir hastalıktır. Femur başı üst ucunun aseptik nekrozudur. 5-9 yaş arası çocuklarda görülür. Erkek / Kız = 4/1 oranı dikkat çekmektedir. Vakaların %10 ‘nu bilateraldir ( çift taraflı). Nedeni tam olarak bilinmeyen bu hastalığın hikayesinde genellikle travma vardır. Femur başını besleyen arteriyollerde tıkanma ile kalıcı veya geçici pıhtılaşma bozukluğu, snovial sıvıda artış, eklem içi basıncın artması, ligamentum teres içinden geçen retinakular damarlara bası, büyüme geriliği, sigara dumanına maruz kalma klinik tabloda yer alır.
Ağrı ve topallanma şikayetleri, kalçanın son hareketlerinde ağrı ve kısıtlılık, abdüksiyon ve internal rotasyon kısıtlılığı, zamanla uyluk kaslarında atrofi, bacakta hafif bir kısalma 3-4 yıl içinde son şeklini alır.
Başlangıç evresi, avasküler evre, fragmantasyon (parçalanma) evresi, iyileşme evresi olarak sınıflanabilir.
Erken yaşlarda görülen çocuklarda iyi sonuçlar alınır, uygun önlem alınmazsa genişlemiş femur başı oluşur, tedavi edilmezse osteoartrit gelişir.
Tedavide; gözlem – ortezleme - cerrahi yöntem kullanılır. Çocuğun yaşı, deformitenin süresi, deformitenin derecesi önemlidir.
Başlangıçta, minimal kemik deformitesi varsa tedavide gözlem ve egzersiz tercih edilir. Femur başında düzensizlikler varsa tedaviye ortezleme eklenir. Geniş ve sublukse femoral baş mevcutsa, cerrahi yöntemler (femoral derotasyon osteotomileri, pelvik osteotomi) tercih edilir.
Ortezlemede amaç; kalçayı yükten kurtarmaktır (1-2 yıl) çünkü yatak istirahati, alçı tespiti pratik değildir. Aktif sinovit durumunda önerilir. Kıkırdak dokuyu korumak, dejenerasyonu önlemek, çocuğu mobil tutmak ilk hedeftir. Oluşturulan ekip tarafından düzenli takip edilen vakalarda günlük yaşam aktiviteleri ve fonksiyonellik artmaktadır.
