Balıkesir Tabip Odası yönetimi ‘31 Mayıs Tütünsüz Dünya Günü’ nedeniyle sigara içenlere bırakma çağrısı yaptı. ‘Sağlığı seçin, tütünü değil’ mesajının verildiği açıklamada şu hususlara yer verildi: “Dünyada her yıl tütün ve tütün ürünlerine bağlı yaklaşık 7 milyon kişi ölmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), tütün kontrolü alanında acil ve kararlılıkla uygulanacak önlemler alınmadığı takdirde 2030 yılına dek bu rakamın 8 milyonu bulacağını belirtmektedir. Tütün ve tütün ürünleri dünyanın sağlıklı – sürdürülebilir yaşamı önünde bir engeldir. Sürdürebilir bir yaşam için sağlıklı bireylerin yetişmesi gerekir. Sürdürülebilir bir yaşam için açlığın, yoksulluğun, eşitsizliklerin son bulması gerekir.
Araştırmalar sigara bağımlılığının ve sigaraya bağlı ölümlerin, gelir, sosyoekonomik ve eğitim düzeyinin düşük olduğu koşullarda ve işsizlik oranlarının yüksek olduğu yerlerde daha fazla olduğunu göstermektedir. Sürdürülebilir bir yaşam için temiz bir sağlıklı çevre ve iklim koşullarında da düzelme olması gerekir. Dünyanın birçok düşük ve orta gelirli bölgesinde, ormanlık alanlar tütün yetiştirmek için yok edilir. Sigara izmaritleri, orman yangınlarının önemli bir nedenidir. Maden arama, yol yapımı, taş ocağı gibi nedenlerle ormansızlaşma, iklim değişikliğinin sebeplerinden biridir. Tütün yetiştiriciliği, pestisitlerin ve kimyasal gübrelerin yoğun şekilde kullanıldığı karmaşık bir süreçtir. Sigara dumanı iç ve dış ortam hava kirliliğine katkıda bulunur.
Her yıl trilyonlarca izmarit, paket ve plastik ambalaj doğayı kirletmektedir. Sürdürülebilir bir yaşam için sorumlu üretim ve tüketim koşulları gerekir. Türkiye’de hayata geçirilen tütün kontrol politikaları tütün ürününü tüketen bireyi hedeflemekte, tütün ürünlerinin satışını ve üretimini yapan kesimleri kapsam dışında bırakmaktadır. Oysa konuyla ilgili yapılan bilimsel araştırmalar, tütün ürününün pazarlama ve üretim süreçlerini kısıtlayan önlemlerin gerektiğini göstermektedir.
Geleceğimiz olan gençlerin sigara, nargile, e-sigara, dumansız tütün ürünlerinin kullanmasına engel olabilecek reklam yasakları, vergilendirme düzenlemeleri, kapalı alan yasaklarının kararlılıkla uygulanması da önemle üzerinde durulması gereken konuların başında gelmektedir.
Unutulmamalıdır ki tütün salgınının yayılmasının önlenmesi sağlık haklarına saygı göstermek ve korumak anlamına gelir, aksi insan hakları ihlalidir. Tütün kullanımı önlenebilir ölüm ve hastalık nedenidir. Yeni koronovirüs Hastalığı (COVID-19) tütün kontrolü çalışmalarının hız kazanması gerektiğini ortaya koymaktadır. Hekimlerin tütün kontrolü konusundaki liderliğinin önemi pandemi döneminde bir kez daha görülmüştür. Tütün kontrolü denildiğinde tütün kullanmaya başlamamak, içenlerin bırakması ve dumanın zararlı etkilerinden korunmak anlaşılmalıdır. Her üç adım da vazgeçilmez mücadele alanladır. Bu mücadelenin kavrayıcı olabilmesi için tütün kullanımına neden olan bütün belirleyicilerle mücadeleye ihtiyaç vardır. Kişisel belirleyicilerin yanı sıra, sosyo-ekonomik koşullar, sağlık okuryazarlığı, gibi nedenler toplumda tütün kullanımı etkilemektedir.
Bir başka ifade ile tütün kullanımı bireyselden çok dinamikleri çok faktörlü olan toplumsal bir sorundur. Bu yıl Dünya Sağlık Örgütü 31 Mayıs için ‘Tütünü Bırakmaya Söz Verin’ temasını belirlemiştir. Bu tema önemli bir tema olup, hekimlerin, hekim örgütlerinin birlikte hareket edebilmesine her yıl olduğu gibi olanak sağlamaktadır. 31 Mayıs Tütünsüz Bir Dünya Günü’nde tütünü bırakmaya söz verin, karar verin. Ya siz başarın, ya da başarmak için size her zaman ve her konuda destek olan sağlık profesyonellerinin bu konuda da desteğini alın. Kamunun bu konudaki sorumluluğunu unutmayarak, vurgulayarak, talep ederek.” Cengiz GÜNER