“Haklı sebeple istifa da tazminat hakkı sağlıyor”

Türk-İş İl Temsilcisi ve Türk Metal Sendikası Balıkesir Şube Başkanı Nedim Veske, kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin de bazı şartlarda kıdem tazminatı alma hakkının bulunduğunu söyleyerek, “Bunların başında evlilik, askerlik ve emeklilik hakkıyla istifalar geliyor. Haklı sebeple istifa da tazminat hakkı sağlıyor” dedi.

ÇALIŞANLARIN VAZGEÇİLMEZİ: KIDEM TAZMİNATI

Veske, yaptığı açıklamada kıdem tazminatının, çalışma yılına göre birikmiş toplu bir para olduğundan çalışanların en çok üzerinde durduğu konuların başında geldiğini söyledi. Genelde sözleşmenin işveren tarafından tek taraflı feshi ile ortaya çıkan kıdem tazminatı hakkının, bazı durumlarda istifayla da elde edilebildiğini ifade eden Veske, “Örneğin; erkek işçi askerlik, kadın işçi evliliği nedeniyle (1 yıl içinde) işten ayrılırsa kıdemini alabiliyor. Kıdem tazminatı çalışanların vazgeçilmezi” diye konuştu.

“HAKLI SEBEPLE İSTİFA DA TAZMİNAT HAKKI SAĞLIYOR”

Emeklilik hakkıyla istifanın ise en çok kullanılan yöntemlerin başında geldiğini anlatan Veske, “Yaş dışında emeklilik için gerekli olan prim gün süresi ile sigortalılık süresini tamamlayanlar istifa ederek de işyerinden kıdem tazminatını alabiliyor. Burada ise Haklı sebeple istifa da tazminat hakkı sağlıyor. Haklı sebeple istifa da tazminat hakkı sağlıyor. 8 Eylül 1999’dan önce ilk kez sigortalı olup da 15 yıl 3600 gün sigortalılık süresini dolduran tazminata hak kazanıyor” bilgisini verdi.

“İKİ FARKLI EMEKLİ SEÇENEĞİ BULUNUYOR”

Yaş dışındaki emeklilik şartlarını yerine getiren işçilerin, SGK’dan kıdem tazminatı alabilir yazısını temin ederek işverene verip, istifa etmesi halinde kıdem tazminatı alabildiğini ifade eden Veske, “8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanların iki farklı emekli seçeneği bulunuyor. Birincisi, 25 yıl sigortalılık süresi ve 4 bin 500 gün prim. İkincisi ise 7 bin gün prim ödeme süresi” dedi.

EVLİLİK HALİNDE BİR YIL İÇİNDE

Kadın işçilerin evlilik nedeniyle işten ayrılması durumunda, çalışma süresinin gerektirdiği kıdem tazminatı ödendiğini anlatan Veske, “Bu haktan yararlanılabilmesi için iş sözleşmesinin evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde yazılı olarak feshi, evliliği gösteren belgenin işverene sunulması ve feshin gerekçesinin ‘evlilik’ olduğunun açıkça belirtilmesi şart. Hamilelik veya doğum sebebine dayalı işten ayrılmalar istifa olarak değerlendirildiğinden, bu nedenlerle işten ayrılan işçi tazminat haklarından vazgeçmiş sayılıyor. Yani tazminat ödenmiyor” dedi.

İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI DEVAM EDERKEN

İşten çıkarma yasağının uzatıldığı bu dönemlerde iş akdinin işçinin kendisinin fesih etmesi halinde kıdem tazminatı alabilmesi için ücretin ödenmemesi, eksik ödenmesi, sigorta priminin yatırılmaması, prime esas kazançların gerçek tutar yerine daha düşük tutardan  bildirilmesi gibi bir haklı fesih sebebinin olması gerektiğine işaret eden Veske, “Bunların dışında da emeklilik şartıyla işten çıkarma yasağının olduğu bu günlerde istifayla kıdem tazminatı alınabiliyor” diye konuştu.

İŞYERİ DEVREDİLİRSE TALEP EDİLİR Mİ?

Veske, bu soruya, “Hayır” yanıtını verdi. İşyerinin tamamı veya bir bölümünün hukuki bir işleme dayanılarak bir başka işverene devredildiğinde, mevcut iş sözleşmelerinin tüm hak ve borçları ile birlikte devralana geçtiğini aktaran Veske, “Dolayısıyla devri gerekçe göstererek hizmet akdinizi feshedemez ve kıdem tazminatı talep edilemez” diye konuştu.

PATRON MAAŞA ZAM YAPMADIYSA İSTİFA EDİP ALINABİLİR Mİ?

İş sözleşmesinde herhangi bir hüküm bulunmamasına karşın ücret artışlarındaki anlaşmazlık nedeni ile işten ayrılan işçinin istifa etmiş sayılacağından, herhangi bir tazminat hakkının oluşmayacağını anlatan Veske, “Doğum nedeniyle işten ayrılan hak kazanır mı?” sorumuza şu yanıtı verdi: “İşten kendi isteğiyle (istifa) ayrılan işçinin tazminat hakkı yok. Yasal düzenleme açısından hamilelik veya doğum nedenine dayalı işten ayrılmalar istifa olarak değerlendirildiğinden, bu nedenlerle işten ayrılan işçi tazminat haklarından vazgeçmiş sayılıyor.”

İŞYERİ TAŞINIRSA

Çalışmakta olduğu işyerinin, bir belediye (büyükşehirlerde büyükşehir belediye) sınırını aşacak şekilde taşınması halinde, işçi ile işveren arasında var olan hizmet sözleşmesinde aksi yazmıyorsa işçi yeni adrese gitmek zorunda olmadığını anlatan Veske, “Bu durumda da hizmet sözleşmesinin esaslı unsurlarından biri değiştirildiği için işveren, işçilerine kıdem tazminatı ödemek zorunda. Başvuru 6 işgünü içinde yapılmalı” dedi.

TEHLİKELİ İŞLERDE

Veske, açıklamasının sonunda şu bilgilere yer verdi: “İşin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşamı için tehlikeli olursa, işçi iş akdini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatına hak kazanabilir. ‘Haklı fesih’ durumunda da işçiler kıdemlerini talep edebilir. Maaşın ödenmemesi veya zamanında ödenmemesi, gerçek ücretin saklanması, mobbing, iyi niyet ve ahlak kurallarına uyulmaması, işçinin onayı olmadan fazla mesai yaptırmak, SGK’ya düşük ücretten bildirim, haklı fesih kapsamına giriyor.” Cengiz GÜNER