Sağlık kavramı ve anlayışı, toplumların kültürleri çerçevesinde farklılıklar gösterebiliyor. Sağlığın, yalnızca hasta veya sakat olmama hali değil, aynı zamanda bedensel, ruhsal ve sosyal bütünlük içerisinde iyi olma hali olduğu da ifade ediliyor.
Sağlık temel bir insan hakkı ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin 25. Maddesi 1. Bendinde ‘Herkesin, kendisinin ve ailesinin sağlığı ve iyi yaşaması için yeterli yaşama standartlarına hakkı vardır; bu hak, beslenme, giyim, konut, tıbbi bakım ile gerekli toplumsal hizmetleri ve işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ya da kendi denetiminin dışındaki koşullardan kaynaklanan başka geçimini sağlayamama durumlarında güvenlik hakkını da kapsar’ şeklinde yer alıyor ve bu bağlamda demokrasinin vazgeçilmez bir ögesi olduğu belirtiliyor. İletişim kavramı ise, bireylerin karşılıklı ileti, bilgi alışverişi ilişkisi olarak tanımlanıyor.
Sağlık iletişimi 70’li yılların başında Amerikan iletişim bilimlerinde, çok yönlü bir iletişim alanı olarak gelişti. Türkiye’de çalışmalarına yeni başlanan sağlık iletişimi, içerisinde değişik disiplinlerin bir arada yer aldığı konusu geniş bir alan. Sağlık iletişimi bir iletişim stratejisi ve temelinde kamu yararı var. Toplumun sağlıkla ilgili sorunlarla mücadelesinde, sağlığın geliştirilmesi, korunması ve iyi olma halinin devamlılığını sağlamak, sağlık iletişiminin temel konularıdır. Bu konular bağlamında yapılan çalışmalar sonucunda bireyde ve toplumda pozitif davranış değişiklikleri hedeflenir.
Sağlık iletişimi, bireylerin nezdinde toplumların sağlığının geliştirilmesine odaklanmalı, herhangi bir ticari kaygı barındırmamalı, toplum sağlığının önüne geçmemelidir. Sağlık iletişimi, kurumsal iletişimle bu bağlamda karıştırılmaktadır. Sağlık iletişimi, bir hastanenin reklamının ya da bir doktorun, ilacın veya ilaç firmasının reklamının yapılması değildir. Sağlık iletişimi, sağlıkla ilgili haberlerin ve sağlık kuruluşlarının hazırladığı enformasyonların topluma iletilmesi, sağlık eğitimi çalışmaları dahilinde sağlık kampanyalarının yürütülmesi faaliyetleridir. Bu sürecin tamamen en doğru şekilde ilerlemesi adına sağlık okuryazarlığına da önem verilmelidir.
Sağlık okuryazarlığı her zaman sağlığın teşviki ve geliştirilmesi için temel bir belirleyici olarak karşımıza çıkmaktadır. Sağlığı koruma ve geliştirmeye yönelik kaynaklara ulaşma, bilgiyi okuma, anlama, bu bilgiler doğrultusunda kararlar alma ve bu kararları uygulama sağlık okuryazarı oranının yükselmesi ile mümkün durumda olacaktır. Topluma doğru bilgiyi yanlış bilgiden ayırt etme konusunda eğitim verilmesi ve bu bilgilerin sadece destekleyici olarak kullanılması gerektiği hususunda bilinçlendirme çalışmaları gerekmektedir.
Son yıllarda ve özellikle içerisinde bulunduğumuz pandemi sürecinde sağlık ve iletişim kavramlarını yan yana getirmeyi amaçlayan pek çok bilimsel araştırma, sağlık iletişiminin önemi vurgulamaktadır. Toplum sağlığı için yapılacak tüm çalışmalarda, sağlık iletişimi uzmanlarıyla yeterince işbirliği içinde olunmalıdır. Çünkü hedef kitleye verilmek istenen mesajı en doğru planlamayla ve en hızlı şekilde iletmek iletişim uzmanlarının işidir.