Adalet; din, dil, ırk, renk ve benzeri sebepler yüzünden hiç kimseye ayrıcalık göstermemek, herkese eşit davranmak olarak tanımlanabilir. Evet, inançlı insanlar için ne Allah karşısında ne de hukuk karşısında hiç kimsenin kimseden herhangi bir üstünlüğü yoktur. Mevcut yasalar da aynen bu şekilde düzenlenmiştir.
Toplum içinde sık sık karşılaşırız. İnsanlar çoğu defa farklı insanlara karşı farklı davranışlar sergilerler. Örneğin çoğu kez zenginliğinden başka bir meziyeti olmayan birine gösterilen hürmet, fakir olan birine gösterilen hürmetten farklıdır.İşte bu, adalet ilkesine uygun olmayan bir davranıştır. Bir insana ille de farklı şekilde davranılacaksa, bu, o insanın sahip olduğu güzel meziyetlerinden, kişiliğinden kaynaklı olmalıdır.
Adalet üzerine birçok hikaye anlatılır.
Bunlardan biri adaletiyle tanınan Hz. Ömer ile ilgilidir.
Denilir ki: Zamanında bir vilayete bir vali atanır. Bu vali, dönemin halifesi Hz. Ömer tarafından atanmıştır. Bir gün vali, camide vaaz verirken Hz. Ömer’i öyle bir över ki yere göğe sığdıramaz. Hatta Halife Ömer’in Hz. Ebubekir’den bile üstün olduğu gibi bir imada bulunur. Övmeler devam edince cemaatten biri dayanamaz ve valiye müdahale eder, onu susturmaya çalışır. Durum böyle olunca namaz çıkışında adam apar topar tutuklanır ve Halife Ömer’in karşısına çıkarılır. Hz. Ömer, adamı hiddet içinde karşılar ve valiye saygısızlık eden bu suçluya gereken cezanın verilmesini söyler.
Adam: Ey Ömer, ben bir suç işlediysem sen iki suç işledin der.
Halife bir anda yumuşar ve kendine gelir.
Nedenmiş o? diye sorar adama.
Adam: Birincisi ben içeri girdiğimde sinirli olduğum için verdiğim selamı bile almadın, vacip olanı yerine getirmedin. İkincisi, bir tutukluyu dinlemeden cezasına hükmettin.
Hz. Ömer, yaptığı hatanın farkına varır ve meseleyi adamdan dinlemek ister.
Adam: Ey Ömer, atadığın vali seni öyle bir övdü ki sanki sen Hz. Ebubekir’den bile iyiymişsin gibi sözler kullandı. Halbuki sen Hz. Ebubekir’in ancak yarısı kadarsın.
Hz. Ömer şaşırır ve sorar: Neden?
Adam cevap verir: Çünkü Hz. Muhammed “İslam ordusu için yardımda bulununuz” dediğinde sen servetinin yarısını getirmiştin; oysa Ebubekir servetinin tamamını getirmişti.
Halife Ömer bir an düşünür ve adamın haklı olduğuna kanaat getirir. Adamdan özür dileyerek, onun salınmasını ister. Ayrıca bu kadar övdüğü için de valiyi görevinden alır.
Adalet ile hükmetmek Allah katında da çok iyi bir iştir. Adaletten ayrılanlar diğer dünyada bunun cezasını muhakkak çekeceklerdir. Adalet hepimizin en önemli düsturu olmalıdır. Hele de yönetici konumundaysak herkese adil bir şekilde davranmalı, kimseyi kimseden ayırmamalıyız. Toplumda adaleti sağlarsak, her şeyin temelini atmış oluruz. Böylece daha güzel bir dünya yaratmış oluruz.