Ayakkabı; insan sağlığı için son derece önemlidir. Kişilik, sosyal statü ve kültürel farklılık göstergesidir. Ayakkabı ortez yerine geçer ve desteklenmesi gereken yerleri destekler. Var olan deformiteyi düzeltmekten öte sağlıklı bir ayağı da korur. Ayak normal yürüme paterninin sağlanmasında alt ekstremite eklemlerinin uygun diziliminin sağlanmasında anahtar rolü oynar.
Uygun bir ayakkabının; saya kısmı yumuşak olmalıdır ki itme fazında ayağa uyum sağlayabilsin. Parmak kutusu sert ve yüksekliği yeterli olmalıdır ki parmakları korusun, konç sayaya göre daha sert olmalıdır ki calcaneusu ( topuk kısmı) normal tutsun. İç ve dış taban arasında ayak tabanını destekleyen ve ayakkabı şeklini koruyan çelik bar metatars başlarının arkasından başlamalıdır ve calcaneus ortasına kadar devam etmelidir. Ayakkabı ucu yerden 1-1,5 cm yukarıda olmalıdır (parmak yayı). Bu yay orta duruş fazından itme fazına geçişi kolaylaştırır. Parmak ucu ile ayakkabı ucu arasındaki 1,5 cm boşluk metatars problemlerini önler. Topuk ve taban uzun ekseni birbirine paralel olmalıdır. Yoksa ayak iç yana veya dış yana gitmekte zorlanır ve problemler oluşur. Ayakkabılar ve ayak ortezleri plantar ağırlık taşıma paterni, adım uzunluğu, diz fleksiyonu ve lomber lordoz derecesi gibi pek çok yürüyüş komponentini etkiler.
Ayakkabı; duruş ve yürüyüş sırasında ayağa destek olmak, ağrılı alanlardaki basıncı azaltmak, ağrılı ve stabil olmayan ve zayıf eklemlerin hareketlerini sınırlamak, alt ekstremite uzunluk farklarını gidermek amaçları ile yapılabilir. Ayakkabı modifikasyonları ve ayak ortezleri ile yer reaksiyon gücü yeniden düzenlenir.
Ayakkabı içinden uygulanan modifikasyonlar; medikal longutudinal ark takviyeleri, skafoid pedler, metatarsal ped, topuk yükseltmeleri, topuk kaması, halluks valgus makarası, epin yastığı, genişletilmiş ve kuvvetlendirilmiş topuk fordu, metalden yapılmış koruyucu burun bombesi, UCBL ( University of California at Berkeley Laboraty) ortezi, heel cup (topuk yastığı), pes cavus tabankığı, pes planus tabanlığı, hallux valgus ortezi, topuk dikeni tabanlığı olarak sıralanabilir.
Ayakkabı dışından uygulanan modifikasyonlar; topuk ve taban kamaları, metatarsal bar, thomas topuk, ters Thomas topuk, Rocker bar, SACH topuk, topuk ve taban yükselticileri, flare ( topuğun ya da tabanın mediale ya da laterale genişlemesi), hallux valgus ortezi olarak sıralanabilir.
Dejeneratif artrit ve romatoid artritte, ağrı oluşturan hareketler kısıtlanmalı, ayakkabının topuğu özel yapılmalı, medial ve lateralde kullanılan yumuşak malzemeler valgus ve varus hareketlerini de azaltacak şekilde dizayn edilmelidir.
Bireye uygun, kendisine özel planlanmış ortezler ve doğru ayak bakımı yapılırsa birçok hastalıktan koruyucu olur; var olan hastalıkların gerilemesini sağlar.
