Gülhatmi çiçekleri Balıkesir sokaklarında nostalji yaşatıyor
Balıkesir’in dört bir yanında, kaldırım kenarlarında, bahçe duvarlarının dibinde ve hatta boş arsaların köşelerinde bile boy veren Gülhatmi çiçekleri, şehrin yaz aylarındaki doğal süsü haline geldi. Mor, pembe, sarı ve beyaz tonlarındaki gösterişli çiçekleriyle dikkat çeken Gülhatmiler, yalnızca görsel bir şölen sunmakla kalmıyor; aynı zamanda Balıkesir’in kültürel belleğinde derin bir yer ediniyor.
BİR KARIŞ TOPRAK YETERLİ
Halk arasında “Hatmi” ya da “Gülhatmi” olarak bilinen bu çiçek, özellikle kuraklığa dayanıklı yapısıyla tanınıyor. Çok fazla bakım istemeyen Gülhatmi, güneşli yerlerde ve iyi drene edilmiş topraklarda kolayca yetişebiliyor. Boyları iki metreye kadar uzayabilen bu bitkiler, yaz aylarında açan büyük çiçekleriyle arı ve kelebeklerin de uğrak noktası oluyor.
Tohumla çoğalan bu dayanıklı çiçek, genellikle ilkbaharda ekiliyor ve yaz başında çiçeklenmeye başlıyor. Bir kere ekildikten sonra, yıllar boyunca aynı yerde tekrar çıkabilmesiyle de bahçecilikle uğraşanların gözdesi haline geliyor.
BALIKESİR KÜLTÜRÜNDE GÜLHATMİ’NİN YERİ
Balıkesir’in kırsal mahallelerinde Gülhatmi çiçeği, eskiden evlerin önünde ya da tarlaların girişinde mutlaka bulunurdu. Özellikle yaşlı kadınların bahçelerinin vazgeçilmez bir parçası olan Gülhatmi, aynı zamanda doğal bir ilaç olarak da kullanılırdı. Çiçeğinin ve yapraklarının kaynatılmasıyla hazırlanan çay, öksürük, boğaz ağrısı ve mide rahatsızlıklarına karşı geleneksel bir şifa kaynağıydı.
Bu yönüyle Gülhatmi, yalnızca bir süs bitkisi değil, aynı zamanda Balıkesir halk hekimliğinde de yeri olan bir bitkiydi. Birçok yaşlı Balıkesirli, çocukluk anılarını anlatırken Gülhatmi çiçeğinin kokusunu ve rengini hatırladığını dile getiriyor.
MAZİDEN GELECEĞE BİR KÖPRÜ
Bugün Balıkesir’in sokaklarında kendiliğinden yetişen Gülhatmi çiçekleri, adeta geçmişten günümüze bir köprü kuruyor. Betonlaşmanın arttığı, doğallığın giderek azaldığı şehir yaşamında, bu zarif çiçekler hem nostalji duygusunu canlandırıyor hem de doğayla yeniden bağ kurma çağrısı yapıyor.
Gülhatmi’nin bu doğal varlığı, Balıkesir’in doğayla iç içe kültürel yapısını koruduğunu gösteriyor. Yerel yönetimlerin ve halkın bu tür yerel bitkileri koruma yönündeki çabaları ise, kentin hem estetik hem de ekolojik zenginliğini gelecek kuşaklara aktarma açısından önem taşıyor.