Balıkesir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (BSMMMO) Başkanı Ertuğ Aslan, 2 milyona yakın ev ve işyeri sahibinin elde ettiği kira geliri için 1 Mart'tan itibaren gelirini beyan etmeye başladığını hatırlattı. Aslan, yaptığı açıklamada “Kira geliri beyanında nelere dikkat edilmeli? Aynı gelirle daha az vergi nasıl ödenir?” konularında bilgi verdi
Evi ve iş yeri kirada olanların 2019'da elde ettikleri kira geliri için beyanname verme döneminin 31 Mart tarihinde sona ereceğini anımsatan Aslan, Aralık 2019 itibarıyla kira geliri nedeniyle vergi mükellefi olanların sayısının yaklaşık 2 milyon kişi olduğunu belirtti. Kira gelirleri için istisna tutarının 5 bin 400 lira olarak belirlendiğini ifade eden Aslan, “5.400 liranın (ayda 450 liranın) altındaki kira geliri için beyanname verilmeyecek” bilgisini verdi.
YAŞLIYA EVDE HİZMET
Kira gelirine ilişkin beyanların hazır beyan sistemi üzerinden yapıldığını, 2019'da ne kadar kira geliri varsa o kadar beyan edileceğini anlatan Aslan, “Ev 4 ay boş kaldıysa ve 8 ay kira geliri varsa 8 aylık kira geliri beyan edilecek. 60 yaş üzeri, engelli, okuma-yazma bilmeyen ve hastalara talep edilmesi durumunda vergi memuru gönderiliyor. Bunun için Maliye'den randevu alınabiliyor” dedi.
İKİ FARKLI BEYAN
Kira gelirini beyan ederken 2 yöntemden ('Götürü Gider' ve 'Gerçek Gider Yöntemi) birinin seçileceğini ifade eden Aslan, “Yöntem seçimi ödenecek vergi tutarı açısından çok önemli! Götürü gider yönteminin seçilmesi halinde '2 yıl' boyunca bu yöntem değiştirilemeyecek. Avantajı ise gayrimenkulünüzle ilgili 1 kuruşluk masraf yoksa dahi indirim hakkı sağlaması. Götürü Gider'de indirim oranı yüzde 15. Bir başka deyişle kiradaki evle ilgili hiçbir gideriniz yoksa 'götürü gider' yöntemiyle yüzde 15 indirim hakkınız var” diye konuştu.
Gerçek giderde; mülk sahibinin üstlendiği aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, mülke ilişkin sigorta giderleri, mülk konut ise banka kredisiyle alınması halinde 5 yıl süre ile faiz ödemeleri, mülke ait vergi, resim, harç ve şerefiyelerle belediyelere ödenen harcamalara iştirak payları, gayrimenkule ait bakım onarım ve idame giderleri, mülk sahibi kendisi de kirada oturuyorsa ödediği kira gideri, imar barışından faydalanarak ödediği yapı kayıt giderleri, hasılattan indirilebildiğini ifade eden Başkan Aslan, “Kira alıp kirada oturanlar ne yapacak?” sorumuzu şöyle yanıtladı: “Yıllık 5.400 liranın üzerinde kira geliri varsa beyanname verilmesi gerekiyor. Bu kişiler 'gerçek gider' yöntemini seçerek ikamet ettiği gayrimenkule ilişkin ödediği kirayı gider olarak yazabiliyor. Bu da ödenecek vergiyi aşağı çekiyor.”
AKRABA, ARKADAŞ OTURUYORSA
Bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılan gayrimenkullerin emsal kira bedelinin, bu gayrimenkullerin kirası sayıldığını ifade eden Aslan, “Çünkü herkesin bu gerekçeyi ileri sürerek devlete vergi vermemesi ihtimali var. Bazı akrabalık ilişkisi söz konusu ise emsal kira bedeli uygulanmıyor. Diğer bir deyişle anne, baba, büyükanne, büyükbaba, kardeş, çocuk ve torunların kullanımına tahsis edilen konut için emsal kira bedeli ödenmiyor. Kaynana bu sayılanların dışında. Ayrıca amca, dayı, hala, teyze gibi kişiler de evde bedelsiz oturursa vergi ödemek gerekiyor. Keza arkadaşlar da kira bedeli ödemek zorunda” dedi.
ALTIN ORAN 990 LİRA
Gerçek giderde, makbuz, fatura gibi belgelerin 5 yıl saklanacağını anlatan Aslan, “Ancak hiç harcamanız yoksa, bu durumda 'Götürü Gider' sizin için avantajlı olacaktır. Çünkü gelirden yüzde 15 indirim yapmaya olanak sağlıyor. Örneğin; 1000 lira aylık kira elde eden biri 990 lira indirebilecek gerçek gideri bulunmuyorsa götürü gideri seçmesi lehine olacak ve bu şekilde daha az vergi ödeyecek” diye konuştu.
KİRADA BİRDEN FAZLA EV VARSA
5.400 liralık istisna tutarının, birden fazla mesken kirası elde edenler için kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacağını aktaran Aslan, “Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde ise bu konuttan elde edilen kira geliri için her bir ortak söz konusu istisnadan ayrı ayrı 5.400 lira yararlanabilir” dedi.
İŞYERİ SAHİPLERİ
İş yeri kira gelirleri elde edenlerden stopaj yani vergi kesintisi yapılanlardan 2019 yılı için brüt 40 bin lirayı aşanların vergi vereceğini ifade eden Aslan, “Eğer iş yeri basit usuldeki bir mükellefe kiraya verilmişse (veya vergi kesintisi zorunluluğu olmayanlarca kiralanmış ise) beyanname verme sınırı 2019 gelirleri için 2 bin 200 lira” bilgisini verdi.
HEM KONUT HEM İŞ YERİ KİRASI VARSA
Aslan, şu bilgiyi verdi: “Mesken kira gelirinin 5.400 lira istisna düşüldükten sonraki kalan tutar ile iş yeri kira gelirlerinin toplamı 2019 için 40 bin lirayı aşması halinde mesken ve iş yeri için beyanname verilmesi gerekiyor. Mesken kira gelirinin 5.400 lira istisna düşüldükten sonraki kalan tutar ile iş yeri kira gelirlerinin toplamı 2019 için 40 bin lirayı aşmıyorsa iş yeri kira geliri beyan edilmeyecek, sadece mesken kira geliri beyan edilecek. Eğer mesken kira geliri 5.400 liralık istisnanın altındaysa mesken kira geliri toplama dahil edilmeyecek.”
BEYANNAME VERİLMEZSE
Kira gelirini beyan etmeyenlerden, ödemedikleri vergi, cezalı ve faiziyle alındığını anımsatan Aslan, “Beyanda bulunmayanlar ayrıca 5.400 liralık konut kira geliri istisnasından yararlanamıyor” dedi.
YENİ EVDE UYGULAMA
Son 5 yıl içinde ev alıp kiraya verenlerin, 'Gerçek Gider Yöntemi'yle satın alma bedelinin yüzde 5'ini kira gelirinden düşebileceğini anlatan Aslan, “Örneğin; 2018'de 200 bin liraya aldığınız evden 2019'da 10 bin lira kira tahsil ettiniz. 200 bin liranın yüzde 5'i olan 10 bin lirayı kira gelirinden düşerek vergiden kurtulabilirsiniz. Yüzde 5'lik indirim, sadece bir konuta uygulanabilir. İşyeri olarak kiraya verilen gayrimenkuller, yüzde 5'lik gider indiriminden yararlanamaz” bilgisini verdi.
EMEKLİ DE OLSANIZ KİRA GELİRİ 5 BİN 400 LİRAYI AŞIYORSA
Kira beyannamesinin hazır beyan sistemi üzerinden (https://intvd.gib.gov.tr/hazirbeyan/) vermenin mümkün olduğunu belirten Aslan, “Kira gelirlerinin vergisi, Mart ve Temmuzda olmak üzere iki eşit taksitte gib.gov.tr üzerinden ödenebiliyor. Kiraya verilen gayrimenkul, kiracı tarafından hem konut hem de işyeri olarak kullanırsa (home-office) elde edilen kira kazancına konut istisnası uygulanmayacak” dedi.
“Vergi tahsili devlet için önemli bir gelir kaynağı” Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) ödenen katkı paylarının kazançlardan indirim konusu yapılamayacağını dile getiren Aslan, “Boş olan ve kira geliri elde edilmeyen gayrimenkuller için beyanname verilmesine gerek yok. Ama bağlı olunan vergi dairesine bilgilendirme yapılmalı. Tapu sahibi başka kişi, kirayı elde eden başka biri olması durumunda tapu sahibinin beyanname vermesi gerekiyor. Emekli de olsanız kira geliriniz istisna tutarı 5.400 lirayı aştığı sürece beyanname vermelisiniz. Beyannameler hazır beyan sisteminden kolaylıkla verilebilir. Mükellefler herhangi bir konu da takılırlarsa profesyonel meslek mensuplarından destek alabilir. Vergi tahsili devlet için önemli bir gelir kaynağı; ödenmesi ise vatandaş için kutsal bir görevdir. Kazançları beyan etmeyi unutmayalım. Vergi idaresi ceza tarhiyatlı tahsil yoluna gitmeden beyan edelim” diye konuştu. Cengiz GÜNER
