Hakk’ın olıcak işler
Boştur gam u teşvişler
Ol hikmetini işler
Mevla görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler
Akıl her an nefs ile kim bilir kaç harbe tutuşmakta. Kontrol edemediğimiz duygu ve düşünceler ile belki de aklımızda sayısız yollar oluştu. Aklın da yolları vardır elbet. İyi kötü nice düşünceyi kalbe taşıyan nakliyeleriyle sayısız düşünce gönül hanesine sürüklenir. İyi düşünceler iyiliğe, güzelliğe; kötü düşünceler kötülüğe dönüşür, varlık bulur. Ya berrak bir suya dönüşür kalp ya da bulanık pis bir suya.
Nefsin hükümdar olduğu bir kalpte ruh, akıl, basiret, feraset gibi manevi askerler zayıf düşerler ve yapmaları gereken görevi yerine getiremezler. Şeytan ve nefs karşısında yalnız kalan gönlümüz ise işlevsiz kalmış bu orduların ve sair düşüncelerin muallâkında kaybolup gider. Adlandıramasa da insan içindeki bu muazzam iyi ve kötünün savaşını çoğu zaman huzursuzluk olarak hisseder.
İçindeki bu rahatsızlık hissiyle adeta boğulur insan. Çıkış bulamaz, aklı olumsuz düşüncelerin yani vesveselerin (teşviş) istilasıyla kavrulur. Vesvese, şeytan ve nefsimizin bize fısıldadığı zararlı, olumsuz, tekrar eden, dine aykırı her telkindir. Vesvese insanı tereddüt içinde bırakarak duygu durumunu negatif yönde etkiler. Kontrol edemediğimiz bu düşüncelere kıymet vermemiz ise durumu daha vahim hale getirerek psikolojik ve manevi hastalıklara sebebiyet verir.
Ellerini defalarca yıkayarak temiz olduğuna bir türlü inanmamak, her şeyden aşırı derece kuşkulanmak, başkalarına ve ya kendine zarar verir duruma gelmek, kişide aşırı olan dünyevi ve uhrevi korkular ve hatta daha da ileri giderek dönüştüğü bu insanı hayali bir arkadaş olarak görmek gibi durumları örnek gösterebiliriz. Muhakkak ki bütün ruhsal hastalıkları tetikleyen, aile, yaşanan acı bir olay, kayıplar, yalnız ve çaresiz hissetme gibi sebepler etken olarak karşımıza çıkar.
İnsan ruhsal bir varlık ve elbette daha sayamadığımız nice şeyden etkilenir. Lakin etkilenmek başka bir şey hayatının tüm yönetimini o düşüncelere vermek başka şeydir. Dünya yolculuğunda kaybolmak istemiyorsak Kuran’a ve sünnete sıkı sıkı tutunmak zorundayız. Orada bizlere lazım olan bütün yön gösterici levhalar mevcut. Allah Kuran’da : “Ve and olsun ki, biz insanı yarattık ve ona nefsinin ne vesvese verdiğini de biliriz ve biz ona şah damarından daha yakınız...” (Kaf süresi 16.ayet) ayetiyle bizi düşmanımıza karşı uyarıyor.
Bizler yaşadığımız olaylardaki hikmeti anlayacak akıl ve kalbe sahip olamadığımız için bocalıyoruz. Ne hissedersek hissedelim, ne yaşarsak yaşalım bunlar salt kendimizle ilgili bir durum değil. Bizler daha kendimizle ilgili kısmına anlayamadığımız için evrenin işleyişindeki bu durumun yarattığı etkiyi ve diğer yaratılanlarla ilişkisini düşünme aşamasına gelemiyoruz bile. Hal böyle olunca da buhranlar, buhranlar…
Evet, güneş her gün bıkmadan yeniden doğarak bize nice fırsatlar sunacak. Bir kısmını anlayacağız belki bir kısmını anlayamayacağız. Yumurtasını kırıp dünyaya gözlerini açan minik kuş Allah’ın düzenindeki yerini alacak. Her gün hesapsız rızkını bulmak için kanat çırparken bir yerde bizler didinmeye, üzülmeye devam edeceğiz. Başka birileri ise bu muhteşem sistemin içindeki yerini bularak hayatını huzur içinde sürdürmeye devam edecek.
Bazıları dünya aynasına bakıp Hakk’ın işleyişinin kusursuzluğunu görerek hayrete düşecek. Bazıları ise adaletsizliğe sitem edip onun bir parçası olacaktır. Öyle ya da böyle dünya döndükçe bizlerde seçtiğimiz ve anlamlandırdığımız kelimeler ile dönmeye ve dönüşmeye devam edeceğiz. Esas mesele hangi kelimelerle ve kimlerle birlikte dönmek istediğimizin farkında olmakta…
Baki selamlar…
