Geçtiğimiz günlerde televizyonda bu terimle ilgili bir haber yapıldı. Dikkatle izledim ve sonrasında da etraflıca düşündüm. Hem haberde anlatılanlar hem de sonrasında araştırdığımda o kadar ilginç bilgiler ve gerçekler sunulmuştu ki, bu konu üzerinde biraz durma ihtiyacı hissettim.
Peki, ne demek “Helikopter Anne-baba”… Bu terimin ilk çıkış hikâyesi bir çocuğun, “annem başımda helikopter gibi dönüyor” şikâyetiyle başlamış ve bir kitapta yer almış. Çocuklarınızı devamlı gözetim altında tutmak istediğiniz, sürekli takip ettiğiniz ve çocuğunuzun yaşantısıyla ilgili bütün sorumluluğu üstünüze aldığınız oluyor mu? Veya çocuğunuzun hata yapması, olumsuzluklarla karşılaşması sizi çok mu korkutuyor? Bu korkuyu yaşamamak adına çocuğunuz ihtiyaç duymadığı halde onun hayatına müdahale etme gereği duyuyor musunuz? Bu sorular evet cevabını çağrıştırıyorsa, siz de çocuk psikolojisinde yeni yeni kullanılmaya başlanan helikopter anne babasınız demektir…
Son yıllarda etrafımızda çok sık olarak görmeye başladığımız ve aşırı ebeveynlik olarak da nitelendirilen helikopter anne-babalar çocuklarına karşı nasıl bir tutum sergilerler? Daha çok çocuklarının okula başlamasıyla kendini belli eden helikopter anne baba davranışlarının örnekleri şöyle sıralanmış:
-Çocuğuna ait bir proje veya ödevi, çocuğunun ders başarısını arttırmak amacıyla kendisi yapabilir.
-Çocuğu için en uygun meslek grubunu seçebilir ve sürekli bu yönde yönlendirmeler yapabilir.
-Çocuğun yaş gelişimine uygun sorumlulukları(okula gitmek için alarm kurma, dersleri ile ilgili çalışma planı düzenleme, tek başına yemek yeme davranışı vb. gibi) almasına fırsat vermeksizin, bütün sorumluluğu büyük bir hevesle üstlenebilir.
-Çocuğun arkadaşlarıyla planlayacağı aktiviteleri onun yerine planlayabilir.
Daha birçok sıralayabileceğimiz bu örneklerin neticesi maalesef çocuklarımız için negatif sonuçlar doğuruyor. Biraz da onlardan bahsetmek istiyorum.
Aşırıcı korumacı çevrede büyüyen, her sorunu anne babası tarafından çözülen, kendi kararlarını kendi alamayan çocukların en belirgin özellikleri şu şekilde sıralanmış;
-Şişirilmiş bir egoya sahip
- Düşük öz saygı ve yeterlilik duygusu
-Bastırılmış kişilik
- Sağduyudan yoksun
- Karar vermekte zorlanan
- Problem çözme becerisi gelişmemiş
- Daha iyiyi yapma ve çabalama isteği düşük
- Tamamen her konuda aileye adeta bağımlı
Bunlar bu çocukların sadece en belirgin özellikleri ki, bu liste daha artırılabilinir. Çünkü aşırı koruyucu anne baba olmak, çocuğun normal gelişimine müdahale eden bir yaklaşımdır. Dolayısıyla çocuk da normal olmayacaktır. Birçok becerileri eksik, psikolojik problemler yaşamaya yatkın, iş ve özel hayatında problemler ve başarısızlıklar yaşayan bir yetişkin olacaktır.
Bu tespitler uzmanlar tarafından yapılmış, elbette dikkate alınmalıdır. Ben bizim atalarımızın bir sözünü burada dile getirmek istiyorum. Geçtiğimiz günlerde de bu atasözüyle ilgili bir yazı yazmıştım. Atalarımız bize ne demiş: “Her işte ifrat ve tefrit ölçülerini iyi ayarlayın”. Yani ne fazla ne eksik. Biz çocuklarımız konusunda da bu atasözünü sık sık hatırlamalıyız diye düşünüyorum. Helikopter anne baba olmayalım ama ne bileyim, duyarsız, ilgisiz ve de zarar veren bir sivrisinek anne-baba da hiç olmayalım. Çünkü çocuklar bizim geleceğimiz, onlar için doğrusu ne yapılması gerekiyorsa onu yapalım…
