GAYRET
Gayret sözlükte dikkatle ve sebatla çalışmak anlamına gelir. Tasavvufi açıdan değerlendirildiğinde ise kulun Allah’ın rızasını-sevgisini kazanmak ve güzel ahlakla donanmak için çalışmasını ifade etmektedir. Kulun seyri sülük yaparak kötü ahlaklarından kurtulup güzel ahlaka ve böylece Allah’ın rızasını kazanabileceğini söyleyen tasavvuf erbablarına göre bu hale ulaşmakta gayret etmek çok önemlidir.
Sufilerden Hâce Abdullah Herevî , gayreti üç başlık altında değerlendirmiştir. İlkinde abid evvelce yerine getiremediği amelleri için üzüntü duyarak bunları telafi etmeye çabalar. Onun bütün gayreti içinde bulunduğu vakti en iyi şekilde değerlendirmek ve geçmişi telafi etmeye çalışmaktır. İkincisinde ise mürid (Sufilere göre abid amel, mürid ise hal sahibidir) Allahtan uzakta geçirdiği zamanlar için üzüntü halindedir. Zira o vakitleri telafi edemeyeceğini bilir. Üçüncüsü ise arif Allah ile kavuşamamış olmanın elemi içindedir. Sevgili ile aradaki perdelerden kurtularak Zatı müşahede etmeyi diler. Onlar bütün gayretlerini Hakk’a kavuşmak için harcarlar.
Bazıları ise şöyle demiştir: “Gayret bidayet ehlinin (yolun başında olanların) sıfatlarındandır. Nihayet ehline gelince (yolun sonunda olanların): Bu kişi zaten başkasını göremez ve ihtiyarını kaybettiği için hiçbir şeye itiraz etmez.
Hak aşıklarından Mevlânâ Hazretlerine göre de her hâlükârda Allah yolunda gayret göstermek gerekmektedir. Bu gayreti şu sözleri ile ifade etmiştir: “İster yavaş gitsin ister acele edip koşsun, arayan elbette aradığını bulur. Ey Hak yoluna düşen kişi, isteğine iki elinle sarıl! Çünkü istek, iyi bir kılavuzdur. Topal da olsan, sakat da olsan, uyuklasan, hatta kusurlu da olsan, yine O’nun yolunda ol, O’na doğru sürün, O’nu, yâni Allâh’ı ara! Allah yolunda sürüne sürüne çevgen önündeki bir top gibi O’na doğru koş! Bâzen söz söyleyerek, bazen susarak, bazen koklayarak her taraftan O Hakîkat Padişahının feyz kokusunu almaya çalış!”
Sonuç olarak zahmet çekmeden kişinin rahmete ulaşması mümkün değildir. Çektiğimiz zahmetler gün gelecek biiznillah tarifi imkânsız sevinçlere dönüşecek. Biz yeter ki bize düşen gayreti gösterelim. Eskilerin şu güzel sözüyle yazımızı sonlandıralım. Kader gayrete aşıktır.
