ŞEVK
Tasavvufta şevk: “herhangi bir varlığın, kendi varlık kategorisi içinde en yüksek derecede yetkinliğe ulaşabilmesi için gerekli niteliklere sahip olmaya duyduğu derin arzu ve eğilim; kalbin sevdiğine kavuşma arzusu, sevilenin ismi anıldığında kalpte duyulan heyecan” vb. şekillerde tarif edilmiştir. Diğer bir deyişe göre kulun Allah’a kavuşmak için duyduğu iştiyak anlamına gelmektedir.
Tasavvufun ilk dönemlerinde sufilerce önemli bulunan şevk kavramı ile ilgili çeşitli tanımlar yapılmıştır. Ebu talib el Mekki’ye göre şevk muhabbet makamları içinde yüksek bir makamdır. Şakiki Belhi ise salikin cennet arzusundan kurtularak sadece Allah’a muhabbet mertebesine ulaşması olarak tanımlamıştır. İmam Kuşeyri de şevki şöyle tanımlamıştır: "Şevk, ayrılık sebebiyle gönülden çıkan bir alevdir.
Hâce Abdullah Herevî de Şevki üç derecede ele almıştır. Birincisi kulun cennete olan şevkidir. Bu sebeple meydana gelen şevk kişiyi hem bu dünya hem ahiret nimetlerine kavuşmaya sevk eder. Salik bu nimetleri elde etmek için gayret gösterir. İkinci derece de mürid Allah’a kavuşma özlemi içindedir. Lakin burada müridin duyduğu şevkin sebebi Allah’ın nimet ve ihsanlarını görmesidir. Bu nimetlerin farkında olmak güzel olsa da müride nimetlerin asıl sahibini ve yaratıcısını görmek konusunda perde teşkil etmektedir.
Üçüncü tür şevkte mürid her türlü düşünceden arınmış saf bir sevginin tutuşturduğu aşk ateşiyle yanıp tutuşmaktadır. Öyle ki sevgilisine kavuşana kadar rahat yüzü göremez. Bir kere perdeden ışık sızmış ve aşık mahbubunun güneş yüzünü görmüştür. Artık ondan gayrı ne varsa alemde, hep engel görür kavuşmaya.
Rabiatül Adeviyye’nin şu şiiri de aşk yolcularına bu sırlı dünyanın kapısının tozundan belki bir nebze bulaştırır:
Seni iki sevgi ile seviyorum. Biri benim sevdam, diğeri senin sevilmeye layık oluşun
Sana olan sevgim senden başka her şeyi bırakıp sadece seni zikretmeme sebep oldu
Senin sevilmeye layık oluşun, seni görmedikçe kâinatı görememe durumuna getirdi beni
Ne o ne de bu sevgiden dolayı övülecek bir yönüm yok benim
Hem o hem de bu sevgiden dolayı övülmeye layık olan sadece sensin.
Aşkla kalın…
