Soğuyan havalarla birlikte Balıkesir’de hava kirliliği yeniden gündeme taşınıyor. Kent genelinde ısınma kaynaklı emisyonların artması, rüzgârın zayıflaması ve coğrafi koşullar, hava kalitesini hızla düşürüyor. Özellikle sabah ve akşam saatlerinde yoğunlaşan duman tabakası, halk sağlığı için ciddi riskler oluşturuyor. Uzmanlar, önlem alınmazsa Balıkesir’in kış aylarını “görünmeyen bir sisin içinde” geçireceği uyarısında bulunuyor.
🌬️ Hava kalitesi alarm veriyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hava kalitesi ölçüm istasyonlarından elde edilen son verilere göre, Balıkesir merkez ilçelerde partikül madde (PM10) değerleri Kasım ayı itibarıyla Dünya Sağlık Örgütü’nün sınır değerinin iki katına yaklaşacak.
Doğalgaz kullanımının kısıtlı olduğu ilçelerde özellikle akşam saatlerinde ısınma amaçlı kullanılan kömür ve düşük kaliteli yakıtlar, hava kalitesini hızla düşürüyor. Uzmanlara göre, kentin coğrafi yapısı da bu durumu ağırlaştırıyor. Düşük rüzgâr hızı, kirli havanın dağılmasını zorlaştırıyor.
Çevre mühendisleri, durumu şöyle değerlendiriyor:
“Balıkesir’in topografyası çanak biçiminde olduğu için kirli hava yükselmekte zorlanıyor. Kış aylarında yakıt tüketimi arttığında bu durum kritik seviyelere ulaşıyor. Uzun vadede ciddi solunum hastalıklarına zemin hazırlanıyor.”
🔥 Isınma kaynaklı kirlilik artıyor
Kentte hava kirliliğinin ana nedenlerinden biri, ısınmada kullanılan katı yakıtlar. Doğalgaz erişimi artmış olsa da kırsal mahallelerde hâlâ kömür ve odun yaygın şekilde kullanılıyor. Enerji maliyetlerinin yükselmesi de bu eğilimi güçlendiriyor.
Altıeylül ilçesinden emekli vatandaş Mustafa Yalçın, durumu şu sözlerle özetliyor:
“Doğalgaz çok pahalı. Emekli maaşıyla ancak kömür alabiliyoruz. Ama dumanı da isi de çok fazla. Akşamları pencereleri açamıyoruz.”
Bu tablo, enerji verimliliği ve sosyal destek politikalarının önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
🏭 Sanayi bölgeleri ve ulaşım da etkili
Balıkesir’de hava kirliliği, yalnızca ısınma kaynaklı değil. Organize sanayi bölgelerinde faaliyet gösteren bazı küçük ölçekli işletmelerin bacalarında yeterli filtreleme sistemleri bulunmuyor. Ayrıca, şehir merkezindeki trafik yoğunluğu da kirli gaz emisyonlarını artırıyor.
Uzmanlar, sanayi denetimlerinin sıklaştırılması gerektiğini belirtiyor:
“Kentte özellikle sabah saatlerinde fabrika bacalarından çıkan duman çok belirgin hale geliyor. Denetimler artmalı, çevre cezaları caydırıcı olmalı.”
Ulaşımda ise eski model dizel araçların kullanımı hâlâ yaygın. Bu durum, özellikle merkez trafiğinde yoğun saatlerde ölçümlerde belirgin yükselişlere neden oluyor.
🌿 Çözüm için enerji verimliliği şart
Uzmanlara göre, Balıkesir’de hava kirliliği sorununu kalıcı biçimde çözmenin yolu, enerji verimliliği ve yenilenebilir kaynaklara yönelmekten geçiyor. Güneş enerjili ısıtma sistemleri, yalıtım destekleri ve doğalgaz teşvikleri, kısa vadede etkili sonuçlar verebilir.
Çevre derneklerinin temsilcileri, yerel yönetimlerin bu süreci hızlandırması gerektiğini düşünüyor:
“Sorunun çözümü bireysel değil, toplumsal çabayla mümkün. Belediyeler, devlet kurumları ve vatandaş el ele verirse Balıkesir yeniden nefes alabilir.”
🩺 Sağlık riski büyüyor
Kış aylarında artan hava kirliliği, özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik rahatsızlığı bulunanlar için ciddi sağlık sorunları yaratıyor. Balıkesir Tabip Odası verilerine göre, geçtiğimiz yıl kasım-şubat döneminde solunum yolu hastalıkları nedeniyle hastanelere başvuru oranı %28 arttı.
Göğüs hastalıkları uzmanları, etkileri şöyle açıklıyor:
“Kirlilik, astım ve KOAH hastalarında krizleri tetikliyor. Uzun süre kirli hava solumak, kalp-damar hastalıklarını da artırıyor. En önemlisi, bu durum artık sadece büyük şehirlerin değil, Balıkesir gibi orta ölçekli kentlerin de sorunu.”
