Mimarlar Odası Balıkesir Şube Başkanı Betül Dikici, 7410 sayılı torba kanun ile getirilen kamu ve çevre yararına aykırı düzenlemelerin iptal edilmesini istedi.
23 Mayıs 2022 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunulan ‘Çevre Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’nca birtakım değişikliklerle birlikte düzenlendiğini, 10 Haziran 2022 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek kanunlaştığını ve 15 Haziran 2022 tarih ve 31867 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini anımsatan Dikici, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede şu ifadelere yer verdi:
“7410 sayılı Çevre Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun; 2872 sayılı Çevre Kanunu, 3194 sayılı İmar Kanunu, 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun, 7261 sayılı Türkiye Çevre Ajansının Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ve 6200 sayılı Devlet Su işleri Genel Müdürlüğünce Yürütülen Hizmetler Hakkında Kanun dahil olmak üzere pek çok Kanunda değişiklik getirmektedir.
Bu değişikliklerin önemli bir bölümü, çevre ve kıyı alanlarının kamu denetiminden çıkarılarak yap-işlet-devret modeliyle özelleştirilmesini içermektedir. 2872 sayılı Çevre Kanununa getirilen düzenlemelerle; Belediyelerin çevre kirliliğini önleyici tesisleri verilen süre içerisinde kurmamaları durumunda, bu tesisleri yapma yetkisi Bakanlığa devredilmektedir. 3996 sayılı Kanun ve 7261 sayılı Türkiye Çevre Ajansının Kurulması ile ilgili Kanunda; Kıyı Kanunu kapsamındaki korunan alanlarda çevre kirliliğini önleyici atık su, atık bertaraf ve atık geri kazanım tesisleri ile mapa ve şamandıraların yapımı, işletilmesi ve bakımının özel sektör eliyle gerçekleştirilmesi düzenlenmekte, bu faaliyetleri özel şirketler kurarak gerçekleştirme yetkisi ise bakanlık tarafından Türkiye Çevre Ajansı’na verilmektedir. Ayrıca, Çevre Ajansı’na depozito düzenlemeleri yapabilme hakkı tanınmaktadır.
Kar etme amacıyla faaliyet gösteren özel şirketlerin, kamusal hizmetleri toplum, doğa ve çevre yararını dikkate alarak yerine getirmesi beklenemez. Kamunun denetiminden çıkarılarak ticarileştirilen kıyılar, bilimsel yeterliliği olmayan özel şirketlerce yönetilmesi sonucu örneklerine sıkça rastladığımız şekilde ekosistemlerinin bozulmasıyla karşı karşıya kalacaktır. Anayasa’nın 43. Maddesine ve Kıyı Kanunu’na göre ise; kıyılar Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır, kıyıların öncelikle kamu yararı gözetilerek korunması ve herkese eşit ve serbest olarak kullandırılması esastır. Yapılan düzenlemeler açıkça, Anayasa ve Kıyı Kanunu’nun ilgili hükümlerine aykırıdır. Mimarlar Odası olarak; 7410 sayılı Torba Kanundaki kıyı ve çevre alanlarını tehdit eden, yaşanabilir çevre hakkını engelleyen ve kamu yararına aykırı düzenlemelerinin iptali için çağrıda bulunuyoruz.” Cengiz GÜNER
