TEMA Vakfı Balıkesir İl Temsilcisi Metin Kuter, TEMA Vakfı Kurucu Onursal Başkanı ‘Toprak Dede’ Hayrettin Karaca’yı ölüm yıldönümünde andıklarını söyledi. Kuter, iki yıl önce 97 yaşında hayatını kaybeden Karaca’nın ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından verilen birçok ödüle sahip olduğunu hatırlattı.
Kuter, “Çalışmalarından ötürü kendisine çeşitli üniversitelerden fahri doktora unvanı verilmiştir. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülü, Alternatif Nobel olarak da bilinen Doğru Yaşam Ödülü ve Birleşmiş Milletler Orman Kahramanı ödülü Hayrettin Karaca’nın ödüllerinden birkaçıdır. ‘Çok ödül aldım, ama en büyük ödülüm iki tanedir. Bunlardan biri, 2500 metre yükseklikte bir dağda, bir çocuğun beni gösterip, arkadaşlarına koşun koşun Toprak Dede gelmiş demesidir. Diğeri ise bir kula nasip olmuş en büyük ödüldür, daha büyük ödül olacağına inanmıyorum bu ödül de, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmamdır. Her ödülün kişiye verdiği bir sorumluluk vardır. Ben bu sorumluluk altında yaşıyorum, zaten beni çağıran da budur’ diyen Kurucu Onursal Başkanımız, Toprak Dedemiz Hayrettin Karaca, 1922 yılında Balıkesir'in Bandırma ilçesinde doğdu. Babası Hocazade Halil Efendi, annesi Zehra Hanım'dır. Liseyi bitirdikten sonra ailesinin triko-örme işinin başına geçip, onu ülkenin en başarılı sanayi kuruluşlarından biri haline getirdi.
Karaca firması Türkiye'de ihracata öncülük etmiş bir firmadır. Hayrettin Karaca'nın doğa sevgisi gençlik yıllarında başladı. Ellili yaşlarında, Türkiye'nin ilk özel Arboretumunu kurdu. Yurt içi ve yurt dışında gezdiği her yerden tohumlar topladı, botanik bahçelerini gezdi, bağlantılar kurdu. Bugün Yalova'daki Karaca Arboretum, dünyanın her yerindeki botanikçiler tarafından bilinmektedir. 14 bin türü barındıran arboretum aynı zamanda ülkenin tehlikedeki türleri için bir gen koruma merkezidir. Hayrettin Karaca yurt içindeki gezilerinde Türkiye'nin anıtsal ağaçlarının fotoğraflarını çekti, onların korunması yönünde çalışmalar başlattı ve yetkilileri habitat ve biyolojik çeşitliliğin karşı karşıya bulunduğu tehlikelere karşı uyardı.
Bu geziler sırasında Türkiye'de insan etkisinden kaynaklanan hızlı bir çölleşme tehdidinin de farkına vardı. Bitki türlerinin yok olduğunu gördü, harap olmuş meralara, kuruyan şelalelere, yangınlar yüzünden veya tarla açmak üzere köylüler tarafından kesilmiş ormanlara rastladı. Gözlemlediği felaket karşısında sessiz kalamayacağını hisseden Hayrettin Karaca, 70 yaşında yeni bir meslek edindi ve Türkiye'deki çevre çalışmalarının liderliğini üstlendi. Sanayici arkadaşı A. Nihat Gökyiğit'le birlikte 1992 yılında Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfını (TEMA) kurdu. İster bir köy kahvesinde 5-6 kişi, isterse akademisyenler ve hükümet görevlilerinden oluşan bir bilimsel konferans olsun; dinleyici kitlesi ve sayısı ne olursa olsun Hayrettin Karaca konuşmaktan ve çevre bilincinin oluşması için çalışmaktan vazgeçmedi. Hayrettin Karaca ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından verilen birçok ödüle sahiptir. Çalışmalarından ötürü kendisine çeşitli üniversitelerden fahri doktora unvanı verilmiştir.
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülü ‘Alternatif Nobel’ olarak da bilinen Doğru Yaşam Ödülü ve Birleşmiş Milletler Orman Kahramanı ödülü Hayrettin Karaca’nın ödüllerinden birkaçıdır. Doğanın korunması için örnek bir mücadele sergileyen, Anadolu’yu köy köy gezerek Türkiye’nin doğasına ve erozyon tehlikesine dikkat çeken TEMA Vakfı Kurucu Onursal Başkanı ‘Toprak Dede’miz Hayrettin Karaca 20 Ocak 2020’de 97 yaşında aramızdan ayrıldı. Özlem ve saygıyla anıyoruz. Toprak dedemizin yolundayız. Bu topraklar onu sonsuza dek hatırlayacaktır” dedi. Çiğdem AKBAY
