İLERİDE İnşaat sahibi Galip Ertekin, inşaat sektöründe 2020 yılında yaşanan gelişmeleri değerlendirdi. 2021’den beklentilerini açıkladı.
İLERİDE İnşaat sahibi Galip Ertekin, inşaat sektörünün zor bir yıl geçirdiğini belirterek arz sayısındaki düşüşe dikkat çekti. Son iki yılda yeni proje başvurusunun yüzde 75 düştüğüne işaret eden Ertekin, konut fiyatlarına 2021 yılında zam gelmesinin kaçınılmaz olduğunu söyledi. Ertekin’in, 2020 yılı değerlendirmesi ve 2021 yılıyla ilgili beklentileri şöyle: “Büyük umutlarla girdiğimiz 2020 yılı hayal kırıklığı yaşattı. Pandemi ile ortaya çıkan ekonomik durgunluk, sektörde tam anlamıyla deprem etkisi yarattı. Özellikle devam eden projelerde bu depremin etkileri daha fazla yaşanıyor. Ancak asıl faaliyetleri inşaat olup bu sektör için taşın altına sadece elini değil vücudunu koyan çeşitli büyüklüklerdeki firmalar sağlam zeminlere inşa ettikleri sağlam binalar gibi bu deprem karşısında direniyorlar.
Pandemi dönemi her salgının geçtiği gibi nihayetinde geçecek, ancak giderken verdiği zararların yanında bir takım kazanımları da bırakacak. Sektörün kazanımlarını da sıralamak gerekirse; öncelikle konut planlarında lüzumsuz alan olarak görülen balkonların yaşam kaynağı olduğunu, evlerimizin aynı zamanda iş yerimiz olabileceğini gördük. Bundan sonra bizler yeni projelerimizde böyle günleri de göz önüne alarak planlar yapacağız. Sosyokültürel tesislerde ara mesafeleri biraz açmayı, daha sağlıklı yaşayabilmek için tabiata daha özenle yaklaşmayı, gibi bu günlerin bizi mecbur ettiğinin farkındayız. Sektör 1994, 2001, 2008 krizlerinden sonra nasıl güçlü çıktı ise bu krizden de güçlenerek çıkacaktır.
Son 3-4 yıllık konut satış rakamları sarmaşık gibi hepimizi büyüledi. 2017 yılında gerçekleşen 1,4 milyon adetlik rekor satış bayram havası yaşattı. Takip eden yıllarda yine rekor seviyede konut satışları gerçekleşti. Yıkılmadık ayaktayız derken, asıl büyük krizin farkına varmadık. Aynı dönemde yani 2017'den sonra alınan ruhsat sayısı diğer bir ifade ile hayata geçen projelerin büyüklüğü; her yıl bir önceki yıla göre yüzde 50 azaldı. Yeni proje üretimi olmadığı için sektör daha da zayıflayacak. Türkiye ekonomisine sağladığı istihdam ve vergi gibi katma değerleri azalacak.
Diğer taraftan sektördeki bu sürecin devamında enflasyonist bir baskı oluşacaktır. Gerek 1. el gerekse 2. el satışlar devam ederken arzın yani konut üretiminin azalması, metrekare birim fiyatlarının artmasına sebep olacaktır. Azalan arzın fiyatları yükseleceğini de unutmamak gerekir. Son üç yılda, sektörde her geçen gün daha az arz oldu. Söz konusu projelerin hepsi eski maliyetlerle yapıldığı için fiyatları çok az arttı. Elimizde olmadan bu zamları yansıtmak veya işi bırakmak durumundayız. Ancak bugüne kadar ulaşılan metrekare fiyatlarına, büyük oranda artan hammadde maliyetleri tam olarak yansıtmadık. Yılın son döneminde hızını artıran maliyet artışı, altını çizdiğimiz bu durumun vahametini daha çok gözler önüne sermektedir.
Bizler bu fedakarlıkları yaparken demir tüccarlarının demir fiyatlarını 6 ayda döviz bazında yüzde 50 artışının da yorumunu sizlere bırakıyorum. Haziran ayı başında USD kuru 6,74 iken demirin ton fiyatı 3.360 TL (498 $), bugün USD kuru 7,7 iken demirin ton fiyatı 5.780 TL/ton (750 $) Yeni proje yapılmadığı sürece; hem arzın azalmasından kaynaklanan fiyat artışı hem de hammadde maliyetlerindeki artışın eklenmesiyle birlikte konut fiyatları kısaca el yakacaktır. Bu kapsamda böylesine kötü bir tabloya bakarak 2021 yılı için öngörüde bulunmak çok zor olacak. 2021 için temennimiz; sektörün içinde bulunduğu durumu iyi analiz yaparak ve tedbir alarak tekrar güçlenmesi yönündedir.” Cengiz GÜNER
