Uzun yıllar Türk-İş Balıkesir İl Temsilciliği yapan, halen Teksif-İş Sendikası Balıkesir Şube Başkanlığı görevini sürdüren Hüseyin Akyüz, Kıdem tazminatı konusunda kapsamlı açıklama da bulundu. Akyüz, yıllarca çalışan sigortalıların güvencesi niteliğindeki kıdem tazminatının brüt maaşa ve memur maaşındaki artış oranına göre yükseldiğini ifade etti. Açıklamasında tazminatı artıran yan ödemelere dikkat çekti.
Kıdem tazminatının, SSK’lı çalışanların belli şartları yerine getirmesi halinde hak ettiği bir ödeme olduğunu hatırlatan Akyüz, kıdeme hak kazanmak için bir işyerinde en az 1 yıl aralıksız çalışmak gerektiğini söyledi.
Tazminatın, her yıl için 1 aylık brüt ücret kadar olduğunu söyleyen Akyüz, bundan sadece binde 7.59 oranında Damga Vergisi kesildiğini belirtti. Kıdemde üst limit olduğunu, tavanı ifade eden bu tutarın memur maaşlarına yapılan zamma göre her 6 ayda bir güncellendiğini kaydeden Akyüz, “Ücret zamları da kıdem tazminatını artıran bir unsur. Bunun yanında tazminatı artıran bir diğer konu ise yemek parası, aile yardımı, prim gibi devamlılık arz eden ek ödemeler. Örneğin; bir çalışanın brüt maaşı 3 bin lira olsun. Bu çalışan her ay 800 lira da prim alıyorsa, 10 yılsonunda alacağı tazminat 30 bin lira değil 38 bin lira olacak. Bu hakkını kullanmazsa bu işçi 8 bin lira daha az tazminat alabilir” dedi.
HER BİR YIL İÇİN 6 BİN 380 LİRA
3 Temmuz tarihi itibarıyla kıdem tazminatının tavan tutarının yani her 1 yıl için işverenin ödeyeceği en yüksek tutarın 6 bin 380 lira olduğunu anlatan Akyüz, “Kıdem tazminatı tavanı son 10 yılda 4 bin 14 lira arttı. Bir başka deyişle son 10 yılda aynı işyerinde ortalama 6-7 bin liraya brütle çalışan biri her yıl için 4.014 lira fazla kıdem ödemesi alabilecek” bilgisini verdi.
EVLENEN KADINLAR
Kıdem tazminatının, işçinin kendi isteği dışında işten ayrılması durumunda yani işten çıkarılması halinde ödendiğini belirten Akyüz, ancak haklı sebeplerle ya da yasal durumun tanıdığı imkanlar çerçevesinde istifa edenlerin de tazminat alabildiğini kaydederek, şu bilgiyi verdi:
“Erkek işçi askerlik, kadın evliliği nedeniyle (1 yıl içinde) işten ayrılırsa kıdemini alabiliyor. Emekli olmak için işten çıkanlar kıdem tazminatı alıyor. 8 Eylül 1999’dan önce işe girip de 15 yıl sigortalı olan ve en az 3600 günü tamamlayanlar ile 1999’dan sonra ilk defa işe başlayıp 25 yıl sigortalı olup 4500 gün prim ödeyenler istifa edince kıdeme hak kazanıyor. Bunun için SGK’dan ‘Yaş dışında emeklilik şartlarını yerine getirmiştir’ yazısı alınmalı. Sözleşme hükmü yoksa istemediği halde fazla mesai nedeniyle ayrılan, ispat şartıyla mobbinge uğrayan işçi de kıdem alıyor.”
DEVAMLILIĞI OLAN BU ÖDEMELER ARTTIRIYOR
Akyüz, şu açıklamayı yaptı: “Yemek yardımı, Ramazan kolisi, Gıda yardımı, Yakacak yardımı, Eğitim yardımı, Konut yardımı, Giyecek yardımı, Erzak yardımı, Sosyal yardım niteliğindeki ayakkabı ya da bedeli, Unvan tazminatı, Aile yardımı, Çocuk zammı, Temettü, Havlu ve sabun yardımı, Taşıt yardımı, Yıpranma tazminatı, Nitelik zammı, Özel sağlık sigortası, Özel hayat sigortası, Mali sorumluluk tazminatı, Bayram harçlığı, Lojman tahsisi, Aydınlatma, yakıt, su bedeli, Teşvik primi, Devamlı ödenen primler.”
KIDEM HESABINA NELER DAHİL EDİLMEZ?
Akyüz, bu konuda şu açıklamayı yaptı: “Yıllık izin ücreti, Evlenme yardımı, Hafta tatil ücreti, Bayram harçlığı, Hastalık yardımı, Genel tatil ücreti, Doğum yardımı, Ölüm yardımı, İzin harçlığı, Seyahat primleri, Devamlılık göstermeyen primler, Fazla çalışma ücreti, İş arama yardımı, Harcırah (Yolluk), Bir defalık verilen ikramiyeler.” Cengiz GÜNER
