Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) tarafından yapılan açıklamada, alışverişte yasaların tüketiciden yana olduğu vurgulanarak, çoğu kişinin bu konuda haklarını bilmediği ifade edildi.
TÜKODER açıklamasında; “Alışveriş sırasında veya sonrasında aldığımız ürünler ile ilgili haklarımız konusunda yeterli bilince sahip değiliz. Yani haklarımızı bilmeyince, mağduriyet de artıyor. Oysa alışverişte yasalar tüketiciden yana. Tüketicinin iade (nakit), değişim, onarım ve misli ile değişim, aynı fiyata başka bir ürünü alma gibi hakları var” denildi.
AYIPLI ÜRÜN ŞARTI
Ayıplı ürün konusunda şu bilgiye yer veridi: “6502 sayılı tüketici yasasına göre; tüketicinin kendisinin görerek, beğenerek, seçerek yani el değerek aldığı ürünlerde iade, ayıplı ürün olması şartına bağlı. Ayıplı mal yani ürünün defolu olması, kullanım hatası olmadan kısa sürede deformasyona uğraması, tanıtımı yapılan özelliklerinin bulunmaması (örneğin çamaşır makinesinin tanıtımlarında belirtilen kapasitede olmaması, su geçirmez denen ayakkabının su geçirmesi gibi) sonucu tüketicinin beklediği faydayı sağlamaması durumunda, tüketicinin hakları devreye giriyor.”
6 AYA KADAR HAK
Ayıplı mal durumlarında, tüketicilerin iade ya da değişim hakkının 1 ayla (30 gün) sınırlı olduğunu sandığına yer verilen açıklamada, “Yasada, ürün kullanılmış olsa dahi teslim tarihinden itibaren 6 ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul ediliyor. Malın ayıplı olmadığının ispatı da satıcıya ait. Eğer satıcı bunu ispat edemezse, tüketicinin iade talebini yerine getirmek zorunda. Ama ayıplı ürün olmayan durumda tüketicinin iade hakkı yok” bilgisine yer verildi.
ŞARTLARA DİKKAT
Açıklamada, uzaktan alışverişte (internet, telefon, televizyon üzerinden) haklar konusunda şu ifadelere yer verildi: “Ürünün ayıplı satışına bağlı olmaksızın 14 gün içinde gerekçe göstermeden iade edilebildiğini belirten Levent Küçük, “Buna ‘cayma hakkı’ denir. Burada da önemli detay, ürünü mutlaka kontrol etmeli ama iade için ürünü kullanmamış olmalı.”
DEVRE TATİLLER
Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmelerinde, ön ödemeli konut satış sözleşmelerinde, tüketici kredisi sözleşmelerinde ve ‘finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde’ tüketicilerin, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahip bulunduğu belirtilerek, başvuru konusunda şu bilgiye yer verildi: “Değişim ve iade hakkını kullanmak istediğinizde karşı taraf buna yanaşmazsa 8.400 liraya kadar olan uyuşmazlıklarda hakem heyetlerine başvurabilirsiniz. Hakem heyetlerine artık e-Devlet üzerinden de başvuru yapılabiliyor. Belirtilen tutarları aşan uyuşmazlıklarda adres tüketici mahkemeleri.”
KRİTİK UYARILAR
Açıklamada, şu uyarılara yer verildi: “Etikette yazan ile kasa fiyatı farklı olamaz. Etiket fiyatını ödediğinize dikkat edin. Faturanızı mutlaka alın ve saklayın. Faturanın üzerinde aldığınız ürünün yazmasına dikkat edin. Garanti belgesini mutlaka alın ve onaylı olduğuna dikkat edin. Bu belgeyi de saklayın. Cep telefonu, bilgisayar, televizyon, beyaz eşya ve küçük ev aletleri gibi ürünler yasal olarak 2 yıllık garanti kapsamında. Bozulursa, faturayla bu süre içinde ücretsiz onarım hakkınız var.” Cengiz GÜNER
