Balıkesir’in zeytin ve zeytinyağıyla özdeşleşen ilçesi Ayvalık’ta zeytin hasadı başladı. Ekim ayının ortalarına gelinmesiyle birlikte, bölgedeki üreticiler sabahın erken saatlerinden itibaren zeytinliklere akın ediyor. Ancak bu yılki hasat dönemi, önceki yıllara göre hem fiyat hem de maliyet açısından dikkat çekici farklılıklar barındırıyor.
Zeytinliklerde Bereketli Ancak Zorlu Bir Sezon
Ayvalık, Altınova, Küçükköy ve Cunda Adası çevresindeki binlerce dönüm zeytinlikte hummalı bir çalışma yürütülüyor. İşçiler sabah gün doğumuyla birlikte zeytin ağaçlarının altına serilen örtüler üzerinde zeytinleri tek tek toplarken, üreticiler için yılın en yoğun dönemi yaşanıyor.
Ayvalık Ziraat Odası yetkililerine göre bu yıl zeytin verimi geçen yıla göre yüzde 15–20 oranında artış gösterdi. Ancak üreticiler, verimdeki artışa rağmen artan maliyetlerin kazançlarını sınırladığını dile getiriyor.
Zeytin üreticisi Mehmet Ekinci, bu yılın hem umut hem de endişe taşıdığını belirterek,
“Zeytin bereketli ama mazot, işçilik, gübre ve sulama masrafı her geçen gün artıyor. Hasadın keyfi başka ama cebimize kalan az”
ifadelerini kullandı.
Zeytinyağı Fiyatları Rekor Düzeyde
2025 hasat sezonuyla birlikte Ayvalık zeytinyağı fiyatları rekor seviyelere ulaştı. Yapılan güncel piyasa araştırmalarına göre, erken hasat soğuk sıkım natürel sızma zeytinyağının litre fiyatı 450 TL’ye kadar yükseldi.
5 litrelik teneke ambalajlarda ise fiyatlar markaya ve kaliteye göre 2.000 TL ile 3.900 TL arasında değişiyor. Örneğin, Ayvalık’ta üretim yapan köklü markalardan bazıları 5 litrelik erken hasat yağlarını 2.000–2.300 TL aralığında satışa sunarken, taş baskı veya organik sertifikalı ürünlerde bu fiyat 3.800 TL’ye kadar çıkabiliyor.
Bu artış, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yaklaşık %40–50 oranında bir yükseliş anlamına geliyor.
Üretici Fiyatlardan Memnun Ama Maliyetler Endişe Veriyor
Her ne kadar zeytinyağı fiyatları yükselmiş olsa da, üreticilerin büyük bölümü bu artışın maliyetleri karşılamadığını düşünüyor. Ayvalıklı zeytin üreticisi Nurten Eren,
“Zeytin ağacını yıl boyu buduyor, suluyor, ilaçlıyor, bakımını yapıyoruz. İşçilik masrafı çok yüksek. Yağ fiyatı artsa da mazot, gübre, plastik kasa, ambalaj ve nakliye ücretleri de arttı. Bu yüzden kazanç dengede kalıyor”
dedi.
Ziraat Mühendisi Mehmet Özcan ise, artan fiyatların uzun vadede üretimi koruyucu etki yapabileceğini belirterek,
“Üretici emeğinin karşılığını alabildiğinde zeytinliklerin bakımı daha iyi yapılır. Bu da kaliteyi yükseltir. Ancak dengeli bir piyasa şart”
ifadelerini kullandı.
Erken Hasat Zeytinyağına Avrupa’dan Talep
Ayvalık’ın coğrafi işaretli zeytinyağı, sadece Türkiye’de değil, Avrupa’da da büyük ilgi görüyor. Özellikle erken hasat soğuk sıkım zeytinyağlarının aroması ve düşük asit oranı, gurme müşteriler tarafından tercih ediliyor.
Ayvalık Ticaret Odası yetkilileri, bu yıl İtalya, Fransa ve Almanya’dan gelen siparişlerde artış olduğunu belirtiyor. Bölgedeki birçok zeytinyağı işletmesi, Kasım ayından itibaren ihracat hazırlıklarını hızlandıracak.
Yerel üretici Ayşe Kara,
“Bu yıl yağ oranı yüksek, asit düşük. Avrupa’dan müşterilerimiz şimdiden sipariş vermeye başladı. Kaliteli ürünümüzün dünya pazarında daha fazla yer bulması sevindirici”
dedi.
İklim Değişikliği Verimi Etkiliyor
Uzmanlar, Ayvalık ve çevresindeki zeytin üretiminin iklim değişikliğinden giderek daha fazla etkilendiğine dikkat çekiyor. Kurak yaz ayları, yetersiz yağış ve ani sıcaklık farkları zeytin tanelerinin gelişimini olumsuz etkileyebiliyor.
Bu yıl Eylül ayında düşen yağmurlar zeytinlerin irileşmesini sağlarken, bazı bölgelerde yağış yetersiz kaldı. Bu durum, aynı bölgede bile farklı kalitelerde zeytin elde edilmesine neden oldu.
Organik Üretim ve Markalaşma Ön Planda
Ayvalık’ta son yıllarda organik zeytin üretimine yönelen üretici sayısı hızla artıyor. Kimyasal ilaç ve gübre kullanılmadan yapılan üretimler, hem doğayı koruyor hem de tüketici bilincinin artmasıyla daha yüksek fiyata alıcı buluyor.
Bölgedeki markalar, coğrafi işaretli ürün etiketini kullanarak hem iç pazarda hem de ihracatta güçlü bir konum elde etmeye çalışıyor.
Bereketli Ama Maliyetli Bir Yıl
Ayvalık’ta 2025 zeytin hasadı, yüksek kalite ve yüksek maliyetin bir arada yaşandığı bir sezon olarak kayıtlara geçiyor. Zeytinyağı fiyatları tüketici için pahalı, üretici içinse tam anlamıyla tatmin edici değil.
Yine de zeytin ağaçlarının gölgesinde emek veren üreticiler için bu dönem, yılın en anlamlı zamanı. Ayvalık’ın kadim zeytin kültürü, zorluklara rağmen varlığını sürdürmeye kararlı.
Bu yılın hasadı, bereketin, emeğin ve sabrın sembolü olarak Ayvalık sokaklarında zeytin kokusunu bir kez daha hissettirecek.
