Balıkesir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (BSMMMO) Başkanı Ertuğ Aslan, vatandaşların 2021 yılında elde ettikleri kira gelirlerini 1-31 Mart tarihleri arasında beyan etmeleri gerektiğini hatırlattı.
Aslan, 2021 yılında mesken olarak kiraya verilen gayrimenkulden elde edilen kira gelirinin toplamda 7 bin lirayı geçmemesi halinde beyannamenin verilmesi gerektiğini ifade ederek, “Bu tutarı aşan gelirin olması halinde beyanname şart. Anne, baba, çocuk ve kardeşlerin evde oturması halinde emsal kira bedelini hesaplamak zorunda değilsiniz ama bu kişiler ikinci bir evinizde de oturuyorsa beyanname verip kira ödemek zorundasınız. Akrabalarınız kiracınız ise kira bedeli almasanız bile beyanname verip vergi ödemek zorundasınız” dedi.
“İSTİSNA, KONUTLARDA GEÇERLİ”
Vergi Dairesince herhangi bir tespit yapılmadan önce, süresinde beyan edilmeyen veya süresinde verilen beyannamede yer almayan konut kira gelirlerini, süresinden sonra verilen beyanname ile beyan edenlerin bu istisnadan yararlanabileceklerini anlatan Aslan, “Mesken istisnası uygulaması sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler için geçerli. Konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanacak. İşyeri kira gelirine istisna uygulanmayacak” bilgisini verdi.
“SADECE BİR KONUT İÇİN GEÇERLİ”
Aslan, vergi dünyasında gayrimenkul sermaye iradı olarak kira gelirlerinde, ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanların, 7 bin liranın üzerinde konut kira geliri elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın, kazançlarının tutarları toplamı Gelir Vergisi Kanunu'nun 103'uncu maddesinde yer alan üçüncü gelir diliminin ücretler için geçerli olan 2021 yılı için 190 bin liralık tutarı aşanların, 7 bin liralık istisnadan yararlanamayacağını belirtti.
Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak kişinin 2021 yılı için 7 bin liralık istisnanın ayrı ayrı uygulanacağını anlatan Aslan, “Mirasın paylaşılmamış olması halinde, her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı yararlanacak. Bir vatandaşın birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde istisna, kira gelirleri her konut için ayrı arı değil gelirin toplamına bir defa uygulanacak” dedi.
“ÇEK BEDELLERİ DE NAKDEN TAHSİLAT SAYILIYOR”
Kira gelirinde gelirin elde edilmesinin, tahsil esasına bağlı olduğunu ifade eden Aslan, “Eğer geliri tahsil edilmemişse beyan edip ödemenize gerek yok. Tahsil esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekiyor. Kira bedelinin nakden tahsil edilmesi, kiranın Türk parası veya yabancı para ile ödenmesini ifade ediyor. Alınan çek bedelleri de nakden tahsilat sayılıyor. Vatandaş tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edilen yılın hasılatı sayılıyor” diye konuştu.
ASLAN’DAN EMSAL KİRA BEDELİ VURGUSU
Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde emsal kira bedelinin' esas alındığını anlatan Aslan, “Buna göre; konutun bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılması, kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük olması, hallerinde emsal kira bedeli esası uygulanıyor. Şayet kira takdiri ya da tespiti yapılmamış ise emsal kira bedeli, bina veya arazinin Emlak Vergisi değerinin yüzde 5'i olarak alınıyor. Bina veya arazi dışında kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunların maliyet bedelinin yüzde 10 kabul ediliyor” bilgisini paylaştı.
“BAZI HALLERDE EMSAL KİRA BEDELİ ESASI UYGULANMIYOR”
Bazı hallerde ise emsal kira bedeli esasının uygulanmadığını söyleyen Aslan, bunları şöyle sıraladı: “Boş kalan gayrimenkullerin korunması amacıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması, Binaların mal sahiplerinin usul (anne-baba, büyükanne-büyükbaba), (çocuklar, torunlar) veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi, Mal sahibi ile birlikte akrabaları da aynı evde veya dairede ikamet etmesi, Genel bütçeye dahil daireler ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalar.”
KİRA GELİRİ NERELERDEN ELDE EDİLMİŞ SAYILIYOR?
BSMMMO Başkanı Ertuğ Aslan, nu konuda şu değerlendirmeyi yaptı: “Arazi, bina, maden sulan, memba sulan, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanlan, tuzlalar ve bunların bütünü oluşturan tamamlayıcı parçaları ve teferruatı, Voli mahalleri ve dalyanlar, Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen bütünü oluşturan tamamlayıcı parçaları ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri, Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar, Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar, Telif hakları, Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları, Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.” Cengiz GÜNER
