HAYKOOP Başkanı Faruk Özen, son günlerde televizyon kanallarında karkas ete gelen zamlarla ilgili üreticiyi olumsuz gösteren haberler yapılmasına tepki gösterdi. Ürettikleri ürünlerin fiyatlarının değil, hammadde olarak aldıkları ürünlerin fiyatlarının konuşulması gerektiğini söyleyen Özen, yetkilileri göreve çağırdı.
Gerek besicilikle gerekse de süt üretimiyle uğraşan çiftçilerin artan girdi maliyetlerinin azaltılması gerektiğini belirten Balıkesir Bölgesi Hayvancılık Kooperatifleri Bölge Birliği (HAYKOOP) Başkanı Faruk Özen, aksi takdirde insanların sektörden çıkarak et ve sütte krizin yaşanabileceğini belirtti. Bu günlerde 70 liralık karkas et fiyatını yüksek bulanların önümüzdeki süreçte 150 liraya et bulamayacaklarını öne süren Özen, girdi maliyetlerinin azaltılması için gerekenlerin yapılmasını istedi.
“ET FİYATLARI ÜZERİNDEN MANİPÜLASYON YAPILIYOR”
HAYKOOP Başkanı Faruk Özen, basında artan et fiyatlarıyla ilgili üreticiyi kötü gösteren haberleri kınadı. Özen, “Son günlerde, özellikle yaygın yayın organlarında et fiyatlarıyla ilgili olumsuz haberler yapılıyor. Et fiyatlarını aşırı yükselmiş gibi gösteren haberler, kamuoyunu yanlış bilgilendiren haberler biz üreticilerin moralini bozuyor. Bununla ilgili biz de her fırsatta bunun doğru olmadığını anlatmaya çalışıyoruz. Yine geçen hafta Et ve Süt Kurumu'nun karkas fiyatlarında güncelleme yapmasıyla, karkas fiyatlarını 8-10 lira civarında arttırmasıyla piyasada da bir o kadarlık kesim fiyatlarına artış gelmesi derhal televizyon kanallarında etin tüketilemeyecek seviyelere gelmiş gibi lanse edilmesi gerçekten esefle karşıladığımız ve bizleri hem üzen hem de kızdıran haline gelmiştir. Bu vesileyle şunu söylemek istiyorum sanki Türkiye'de her şey ucuzmuş gibi bir tek et fiyatı pahalıymış gibi diğer ürünlerin fiyatlarıyla alakalı bu şekilde manipülatif haber yapılmazken yılbaşı dönemi süte bir fiyat güncellemesi gelmişti süt fiyatımız 3,20’den 4,70’e çıkmıştı. Onun akabinde de günlerce, haftalarca süt fiyatlarıyla ilgili yanıltıcı haberler yapıldı. Neredeyse sütün fiyatını düşürün diyecek cüretkarda köşe yazarları veya açık oturum katılımcıları açıkça söylediler.
“TEPKİMİZİ GÖSTERİYORUZ”
Tabii bizler de üretici temsilcileri olarak bunlara tepkimizi gösteriyoruz ama bizim tepkimiz sanırım yeterli gelmiyor. Bugün kırmızı et üretimi yani besilik hayvanların besleme maliyetlerini hiçbir zaman için haber yapmamış olanlar bugün dört çuval yemin bin lira olduğu bir dönemde ve bu hayvanların tamamen yeme dayalı bir bakım şartları olduğunu göz ardı ederek et fiyatına gelen 5-10 liralık bir artışı büyüterek, abartarak kamuoyuna artık bu fiyatlara et tüketilmez noktasına getirenlere tepkimizi göstermek istiyoruz” dedi.
“BİR KİLO KARKASLA 30 KİLO YEM ALINMALI”
Et üretiminde bir kilogram karkasla 30 kilogram yem alınması gerektiğinin altını çizen Faruk Özen, üreticilerin bu denklemi sağlayamadığını dile getirdi.
Özen, “Et fiyatlarıyla ilgili şunu söylemek istiyorum. Elimizde bütün rakamlar var. Bu rakamlar herkesin elinde var. Sadece doğru yerden ve olması gereken yerden bakılması gerekir. 2011, 2015, 2017 yılına bakalım. Hangi yıla bakarsak bakalım, kırmızı et üretiminde bir kilogram karkasla 30 kilogram yem alınır. Bu denklemde en fazla yüzde 5, yüzde 10 sapma olur artı veya eksi. Ancak ortalaması 30 kilogram kesif yem, bir kilogram karkasa eşittir. Bugün en ekonomik yem 4 lira 20 kuruş olduğuna göre 30 kilogram yem karşılığı 126 lira karkas fiyatı olmalı ki 4-5 yıl öncesine kadar olan denklem yine aynı olmalı. Ama şu anda 70 lirayı görmüşken bu tür haberlerle, bu tür baskılarla bizim zarar etmemiz ya da bizim bu sektörü bırakmamız isteniliyorsa peki yarın et bulunamadığında, ithal et getirilmek gerektiğinde, ithal etin de kilogram maliyeti en az 7-8 avro olduğunu düşünürsek o da 120 liraya denk geliyor. O zaman Türk çiftçisinden almadığın fiyata yabancı çiftçiden mi almış olacaksın? Bunu özellikle altını çizerek, vurgulayarak herkesin dikkatine sunmak istiyorum.
“BUGÜN 70 LİRAYI ÇOK BULANLAR YARIN 150 LİRAYA ET BULAMAYACAK”
Hayvancılık işletmelerinin birçok giderleri vardır, yem bunların yüzde 70’dir. Hayvanlar kırar döker, demirler kırılır. Demir almaya gidersiniz. Örneğin bir profil demir almak istediğinizde geçen yıl yüz lira olan profil bu yıl 220 lira olmuştur ya da bir markete girersiniz evinizin ihtiyaçları için fiyatlar malum. Bir liraya alınan bisküvi dahi 3,5 lira olmuş ülkemde siz etin fiyatını tartışıyorsunuz, yemin fiyatını gündeme dahi getirmiyorsunuz. Bakın istediğiniz yıla tekrar baksınlar. Herkesin elinde vardır rakamlar. Hiç TÜİK'e de gerek yok. Herkesin geçmişte aldığı fiyatlar bellidir. Yem sektörü dövize karşı fiyatını korumuştur hep. Hala da koruyor. 10 yıl önce, 5 yıl önce, 15 yıl önce bir ton yem 280 dolar bugün bir ton yem yine 280 dolar. Ama biz 10 yıl önce 8 avroya dana keserken bugün 4 avroya dana kesiyoruz. Niye bizimki yarıya düşüyor da yem aynı çizgisinde döviz bazında fiyatını koruyor? Bunu konuşan var mı? Bunu konuşan yok. Dolayısıyla çiftçi zor şartta üretiyor, çok kırılgan bir dönemde ve bırakmak için bahanesi çok. Eğer bu sebeplerle de bu ben artık para kazanamıyorum ve kazanacağıma olan inancım kalmadı düşüncesiyle birer ikişer sektörden çıkmalar olduğunda 150 liraya et yemek zorunda kalırsınız” diye konuştu. Mahmut ACARÖZ
