Zeytin Hasadı Başladı: Balıkesirli Üretici Bu Yıl Rekolteye mi Fiyata mı Üzülüyor?

Balıkesir zeytin üretimi, her yıl olduğu gibi bu sonbaharda da kentin ekonomik nabzını belirliyor. Zeytinliklerde hummalı bir hasat süreci yaşanırken, üreticilerin yüzü bu yıl hem hava koşullarına hem de fiyat belirsizliğine bakıyor. Kimi üretici verimden memnun, kimisi ise yüksek maliyetler nedeniyle kaygılı.

Bereketli Başlangıç, Temkinli Bekleyiş

Eylül sonu itibarıyla Balıkesir genelinde zeytin hasadı başladı. Özellikle Edremit, Burhaniye, Havran ve Gömeç ilçelerinde sabahın erken saatlerinde tarlalara çıkan üreticiler, sezonun bereketli geçmesini umuyor. Ancak bu yılki üretim rakamları, her bölgede aynı tabloyu yansıtmıyor.

Balıkesir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre, kent genelinde zeytin rekoltesinin geçen yıla kıyasla %15 civarında düşmesi bekleniyor. Bunun en büyük nedeni, yaz aylarında görülen uzun süreli sıcak hava dalgaları ve yağış dengesizliği.

Edremitli üretici Ali Korkmaz, bu yıl verimin düşmesine rağmen kalitenin yüksek olduğunu belirtiyor:

“Zeytin iri ve yağ oranı güzel. Ancak geçen seneki gibi bol ürün yok. Yine de kaliteden ödün vermedik, asıl sorun fiyatlarda olacak gibi duruyor.”

Balıkesir Zeytin Üretimi Türkiye’nin Lokomotifi

Balıkesir, Türkiye’nin en önemli zeytin üretim merkezlerinden biri olarak biliniyor. Kent genelinde yaklaşık 13 milyon zeytin ağacı bulunuyor ve bu sayı her yıl artıyor. Üretim ağırlıklı olarak Edremit Körfezi çevresinde yoğunlaşıyor; bölge, hem sofralık zeytin hem de zeytinyağı üretiminde kaliteyle öne çıkıyor.

Balıkesir zeytin üretimi, sadece tarımsal gelir değil, aynı zamanda kültürel bir kimlik unsuru. Zeytin hasadı döneminde aileler, mevsimlik işçilerle birlikte tarlalarda imece usulü çalışıyor. Bu gelenek, köylerde sosyal yaşamın da bir parçası haline gelmiş durumda. Ancak üreticilerin en büyük gündemi, bu emeğin karşılığını alıp alamayacakları.

Maliyet Arttı, Umut Fiyatlarda

Son iki yılda mazot, gübre, işçilik ve sulama maliyetleri ciddi biçimde arttı. Üreticiler, bu yıl litre başına zeytinyağı maliyetinin 250–270 TL seviyelerine çıktığını söylüyor. Bu durum, piyasaya yansıyan zeytinyağı fiyatlarının da hızla yükselmesine neden oldu.

Uzmanlar, üreticinin fiyat konusunda tedirgin olduğunu belirtiyor:

“Geçen yıl üretici litresi 180 liradan yağ sattı, bu yıl maliyet 250 lirayı geçti. Eğer fiyat buna göre belirlenmezse, üretici zarar eder. Tüketici pahalı buluyor ama üreticinin de geçim derdi var.”

Balıkesir’de özellikle küçük üreticiler, ürünlerini kooperatifler aracılığıyla satmayı tercih ediyor. Böylece hem fiyat istikrarı sağlanıyor hem de ürün kalitesi korunuyor.

Zeytinyağı Kalitesi Dünya Pazarında da Öne Çıkıyor

Balıkesir zeytinyağı, düşük asit oranı ve aromatik yapısıyla uluslararası pazarlarda da dikkat çekiyor. Edremit tipi yağlar, bu yıl İtalya ve İspanya’daki tadım yarışmalarında ödül aldı.

Balıkesir Ticaret Borsası verilerine göre, şehirden yapılan zeytinyağı ihracatı geçen yıl 25 milyon dolara ulaştı. Bu yıl hedef 30 milyon dolar. Ancak bu başarıyı sürdürebilmek için üreticinin desteklenmesi şart.

Ziraat Mühendisleri, Balıkesir’in potansiyelini şöyle özetliyor:

“Dünya kalitesindeyiz ama maliyet yüksek, destek yetersiz. Eğer üreticiye uzun vadeli teşvik verilirse, Balıkesir sadece Türkiye’nin değil, Akdeniz’in zeytin başkenti olur.”

Emek Çok, Kazanç Belirsiz

Hasat mevsimi Balıkesir’de heyecanla başladı. Tarlalarda umut da ter de bol. Ancak üreticinin gözü hâlâ piyasa fiyatlarında. Eğer bu yıl fiyatlar maliyetleri karşılamazsa, birçok üretici zeytinliğini satma ya da üretimi azaltma kararı alabilir.

Balıkesir zeytin üretimi, iklim, emek ve ekonomi üçgeninde varlığını sürdürüyor. Bu üç unsur dengede kalırsa, Balıkesir hem Türkiye’nin zeytin ambarı olmayı hem de gelecek kuşaklara bereketli topraklarını miras bırakmayı sürdürecek.