Balıkesir şehir merkezinde ve büyük ilçelerde son yıllarda dikkat çeken bir tablo var: Kapanan mağazaların, butiklerin, küçük işletmelerin çoğunun yerine kahve zincirleri ya da üçüncü nesil kahveciler açılıyor. Vatandaşlar “Her yer kahveci oldu” diye şikâyet ederken, esnaf ise “Başka iş yapan kalmadı” diyor. Peki Balıkesir’de bu dönüşümün sebebi ne? Bu durum sadece tesadüf mü, yoksa arkasında güçlü ekonomik dinamikler mi var?
Kahvecilerin Patlamasının Arkasında 4 Temel Neden Var
1– Düşük Risk – Yüksek Talep Dengesi
Balıkesir’de, özellikle genç nüfusun yoğun olduğu Bahçelievler, Paşaalanı, Altıeylül ve Üniversite çevresinde kahve tüketimi son yıllarda adeta patladı.
Hazır kahve, soğuk içecekler, aromalı latte çeşitleri ve atıştırmalıklar, gençlerin günlük rutininin bir parçası hâline geldi.
Talep sürekli olduğu için kahveciler, diğer sektörlere göre daha düşük riskli görülüyor.
Birçok işletmeci, “Kıyafet satarım, mevsimi var; bijuteri açarım, modası geçer. Ama kahve her gün satılır” diyerek tercih nedenini özetliyor.
2– Kira Fiyatlarına Göre En Mantıklı İş Modeli Kahveci
Balıkesir merkezde Bandırma Caddesi, Anafartalar Caddesi, Gazi Bulvarı, Vasıf Çınar gibi bölgelerde kiralar son dönemde ciddi şekilde arttı.
Ayda 40–80 bin TL kira ödeyen bir işletmenin ayakta kalabilmesi için:
Devamlı müşteri akışı,
Hızlı dönen ürün,
Yüksek kâr marjı
gerekli.
Giyim, züccaciye veya elektronik eşya satan mağazalar, bu kira seviyelerinde ayakta durmakta zorlanıyor.
Kahveciler ise hem oturma alanı bile olmadan 30–70 TL maliyetli ürünleri 80–200 TL arası fiyatlarla satabildiği için kirayı karşılamakta avantajlı hâle geliyor.
Bu nedenle mülk sahipleri de “En hızlı kiracı bulacak sektör kahve sektörü” diyerek kahvecilere daha sıcak bakıyor.
3– Pandemi Sonrası Değişen Alışkanlıklar: ‘Deneyim’ Satmak Kolaylaştı
Pandemi sonrası tüm Türkiye’de olduğu gibi Balıkesir’de de insanlar dışarı çıktıklarında bir ‘deneyim’ yaşamak istiyor.
Basit bir kahve içmek bile sosyal aktiviteye dönüşmüş durumda.
Bu da üçüncü nesil kahveci konseptlerini öne çıkarıyor:
Minimalist dekorasyon
Sessiz çalışma alanları
Instagram’a uygun sunumlar
Atölye alanları
Canlı müzik – mini etkinlikler
Bu konseptin maliyeti, klasik bir restoran veya butik açmaya göre çok daha düşük.
Özellikle üniversite öğrencilerinin yoğun olduğu mahallelerde talep her geçen gün artıyor.
4– Franchise (Bayilik) Modelleri İşletmeyi Kolaylaştırıyor
Balıkesir’de birçok yeni kahveci aslında bağımsız girişim değil; büyük markaların bayilikleri.
Bayilik veren markalar:
İşletme eğitimleri
Hazır ekipman desteği
Marka bilinirliği
Pazarlama gücü
Standart reçeteler
sağladığı için; risk almak istemeyen yatırımcılar bu yola yöneliyor.
20–40 metrekarelik bir dükkân bile bir kahve zinciri için yeterli olduğundan, kapanan mağazaların yerine kolayca uyum sağlıyor.
Diğer Mağazalar Neden Kapanıyor?
Balıkesir’de tekstil, züccaciye, teknoloji ya da hediyelik eşya gibi sektörlerde faaliyet gösteren küçük işletmelerin kapanmasının arkasında ise başka sebepler yatıyor:
Online alışverişin payının artması
Büyük zincir mağazalarla rekabetin güçleşmesi
Döviz dalgalanmaları nedeniyle ürün maliyetlerinin yükselmesi
Balıkesir’de alım gücünün düşmesi
Stok ve depolama maliyetleri
Bu nedenle klasik mağaza işletmek artık daha riskli ve maliyetli.
Balıkesir’de ‘Her Köşe Başına Kahveci’ Devri Daha Ne Kadar Sürecek?
Uzmanlara göre bu yükseliş henüz zirveye ulaşmadı.
Balıkesir Üniversitesi’nin öğrenci sayısı, şehirdeki genç nüfusun artışı ve kahve tüketiminin kültürel bir alışkanlığa dönüşmesi nedeniyle kahveci açılışları bir süre daha devam edecek.
Ancak uzman ekonomistler şu uyarıyı yapıyor:
“Balıkesir’de kahve sektörü birkaç yıl içinde doyum noktasına ulaşacak. Aynı caddede 7-8 kahveci olan bölgelerde bazı işletmeler elenecek.”
Yani bugün kahveci açmak çok cazip görünse de önümüzdeki dönem rekabet oldukça sert olacak.
Kapanan Mağazaların Yerine Kahvecilerin Açılması Tesadüf Değil
Balıkesir’de kahvecilerin hızla çoğalmasının arkasında:
Ekonomik gerçekler
Değişen tüketici alışkanlıkları
Bayilik sistemleri
Yüksek kiralar
Düşük risk–yüksek talep dengesi
gibi çok yönlü bir tablo bulunuyor.
Şehirde kapanan butiklerin, mağazaların ve küçük esnaf dükkânlarının yerine kahveci açılmasının nedeni tamamen ekonomik dinamiklerden kaynaklanıyor.
