Balıkesir’de yıllardır çözülemeyen şehir merkezindeki otopark sorunu, hem sürücüler hem esnaf hem de şehir planlamacıları için en kritik başlıklardan biri hâline geldi. Artan araç sayısı, yetersiz kapasite, dar sokaklar ve plansız alan kullanımı, günlük yaşamı zorlaştırıyor.
Balıkesir şehir merkezinde yaşamayan bile bu gerçeği duyuyor: şehir merkezindeki otopark sorunu artık kronik bir kentsel problem oldu. Özellikle sabah ve akşam saatlerinde trafiğe çıkmak, bir noktaya giden değil, “park yeri arayan” bir sürücü topluluğu oluşturuyor. Çoğu sürücü, aracını nereye bırakacağını düşünmekten gideceği yere odaklanamıyor. Bu durum, kent yaşamını hem pratik hem psikolojik açıdan olumsuz etkiliyor.
Araç sahiplerinin sayısı her yıl artıyor. Buna karşın şehir merkezi aynı hızda genişlemiyor. Yeni konutlar, kafe ve restoranlar, kamu yapıları, bankalar ve ofisler, merkezde daha fazla bölgeyi yoğunlaştırıyor. Ancak otopark kapasitesi aynı kalıyor. Böylece şehir merkezindeki otopark sorunu daha görünür hâle geliyor.
Sürücüler çoğu zaman arka sokaklara yöneliyor. Bu sokaklar dar olduğu için trafik akmıyor, araçlar tek sıra ilerliyor, bazı araçlar gün boyu aynı noktada kaldığı için park sirkülasyonu oluşmuyor. Balıkesir’in geleneksel sokak dokusu, bu yoğunluğu kaldırmakta zorlanıyor. Bu tablo, şehir merkezinin yaya hareketliliğini de olumsuz etkiliyor. Yaya geçişlerinde yoğunlaşan araçlar, hem güvenlik hem konfor açısından problem yaratıyor.
Esnaf da bu konuda rahatsız. Şehir merkezine alışveriş yapmaya gelen vatandaş, park stresi yüzünden başka bölgelere yöneliyor. Bir esnaf şöyle söylüyor: “Müşteri arabasını koyacak yer bulamazsa burayı tercih etmiyor. Hafta içi bile otopark bulmak imkânsız hâle geldi.” İşte tam bu noktada şehir merkezindeki otopark sorunu, yalnızca bir trafik meselesi olmaktan çıkıp ekonomik bir konuya dönüşüyor.
Meselenin bir diğer boyutu ise mevcut otoparkların kullanım politikaları. Bazı özel otoparkların ücretleri yüksek bulunduğu için sürücüler ücretsiz sokak parkını tercih ediyor. Böylece merkezdeki sokaklar daha çok kilitleniyor. Ücret–erişim dengesinin sağlanamaması, sorunu derinleştiriyor. Ayrıca ücretsiz ya da kontrolsüz alanlarda sabah bırakılan araçların akşama kadar alınmaması, sirkülasyonun tamamen durmasına neden oluyor.
Vatandaşlar, çözüm için somut adımlar beklediğini net biçimde ifade ediyor. Balıkesir’de yıllardır konuşulan “çok katlı modern otoparklar” konusu hâlâ gerçekleşmedi. Bazı ilçelerde uygulanan akıllı park sistemlerinin şehir merkezine uyarlanması gerektiğini savunan uzmanlar, teknolojinin sorunu hafifletebileceğini belirtiyor. Örneğin mobil uygulamayla boş yer takibi, dinamik fiyatlandırma, kısa süreli park alanları ve elektrikli araç istasyonları gibi çözümler gündemde yer alıyor. Buna rağmen bu adımlar henüz şehir merkezine yansımış değil.
Bir diğer çözüm önerisi ise merkez dışına yapılacak büyük otopark alanları ve sürekli işleyen ring ulaşım sistemi. Böylece vatandaş aracını merkeze getirmek zorunda kalmayacak. Balıkesir’in sade ve yürünebilir şehir yapısına rağmen, merkezdeki yoğunluk bu yapının avantajlarını gölgeliyor. Özellikle resmi kurumlar, bankalar ve ticari işletmeler merkezi odak hâline getirdiği için park ihtiyacı çok daha hızlı büyüyor.
Uzmanlar, şehir merkezindeki otopark sorununun yalnızca araç sahiplerini ilgilendirmediği görüşünde. Çünkü merkez kilitlendiğinde toplu taşıma da aksıyor, yaya alanları daralıyor, acil durum araçlarının geçişi zorlaşıyor. Şehrin ruhunu oluşturan hareketlilik, her geçen gün daha sıkışık bir form alıyor. Bu nedenle otopark meselesi, uzun vadeli bir ulaşım planlamasının ayrılmaz parçası hâline gelmek zorunda.
Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nin zaman zaman gündeme getirdiği otopark projeleri olsa da henüz büyük ölçekli bir dönüşüm gerçekleşmedi. Vatandaşlar net ve uygulanabilir bir takvim görmek istiyor. Artan araç sayısı ve değişen yaşam alışkanlıkları düşünüldüğünde, çözümün ertelenmesi maliyeti daha da yükseltiyor. Şehir planlamacıları, bugünden atılmayan adımların gelecekte maliyetli ve daha zor çözümlere yol açacağını vurguluyor.
Sonuç olarak şehir merkezindeki otopark sorunu, artık Balıkesir’in yaşam kalitesini doğrudan etkileyen temel bir kentsel gündem maddesi. Sorun çözülemediği sürece trafik stresi, ekonomik kayıplar, sosyal memnuniyetsizlik ve kamusal alan daralması devam edecek. Balıkesir’in büyüyen nüfusu ve gelişen yaşam ritmi, bu sorunun daha fazla ertelenmesine izin vermiyor.
Şehir, artık kalıcı çözümler isteyen bir dönemin tam ortasında.
