“Bilimin tekniği ve doğanın sesine kulak verin”

Balıkesir’de bulunan meslek odaları tarafından 17 Ağustos depreminin yıldönümü nedeniyle Mimarlar Odası bahçesinde ortak açıklama yapıldı. Açıklama TMMOB 48. Dönem Balıkesir İl Koordinasyon Kurulu (İKK) adına İKK Sekreteri Mimarlar Odası Balıkesir Şube Başkanı Betül Dikici, Türkiye’nin enkaz altında bırakılmaması için bilimin, tekniğin ve doğanın sesine kulak verilmesini istedi.

Dikici, tarihimizin en yıkıcı depremlerinden biri olan 17 Ağustos depreminin üzerinden tam 25 yıl geçtiğini 20 binden fazla yurttaşımızın hayatını kaybettiğini, 50 binden fazla kişinin yaralandığını belirterek, “Yüz binlerce yapıyı yerle bir eden 17 Ağustos Depremi’nin 25. yılında kaybettiklerimizi bir kez daha özlemle anıyoruz” dedi.

“YAŞANANLAR, İKTİDARA HİÇBİR ŞEY ÖĞRETMEMİŞ”

17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nden bugüne geçen çeyrek asırda, meydana gelen depremlerin ve diğer doğa kaynaklı afetler sonucunda yaşanan can kayıplarının, sosyal ve ekonomik travmaların siyasal iktidara hiçbir şey öğretmediğini iddia eden TMMOB İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Betül Dikici,  “Hepimizin hafızasına kazınan büyük Marmara Depreminin ardından, 2003’te Bingöl’de, 2011 Van’da, 2020’de Elazığ-Sivrice ve İzmir’de ve 11 ilimizi etkileyen 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş ve 20 Şubat 2023 Hatay depremlerinde de benzer acıları tekrar tekrar yaşadık, yaşıyoruz.

Bilim ve meslek çevrelerince ortaya konan risk ve afet yönetimine ilişkin görüşlere, alınması gerekli önlemlere dikkat çeken açıklamalara itibar edilmemiş, yıllar süren çalışma ve raporlar göz ardı edilmiştir. Bu ihmal ve umursamazlık nedeniyle yıllar içinde yaşanan felaketlerde binlerce insanımız hayatını kaybetmiştir. Ancak görüyoruz ki hiçbir ders çıkarılmamış” dedi.

“HATALAR ISRARLA YAPILMAYA DEVAM EDİLİYOR”

Şimdiye kadar Marmara, Elazığ, Van, İzmir depremlerinin ardından karşılaşılan  manzaranın değişmediğini, kentleşmenin ve planlamanın bilimsel ilkelerine uyulmadığını, bugün Hatay’da, Kahramanmaraş’ta yaşananın da böyle olduğunu öne süren Dikici, “11 ilimizi etkileyen 6 Şubat depreminin ardından da benzer hatalar ısrarla yapılmaya devam edilmektedir. 6306 sayılı yasa kapsamında Bakanlıkça resen belirlenebilen Rezerv yapı alanı uygulamasıyla; milyonlarca yurttaşımız hem yerinden edilmekte hem de güvencesiz konutlarda yaşamaya mahkum edilmektedir. Bu açıkça keyfi ve plansız bir uygulamadır” diye konuştu.

“MÜHENDİSLİK HİZMETİ ALMAYAN YAPILAR YURTTAŞLAR İÇİN BÜYÜK BİR TEHDİTTİR”

Kar hırsıyla kentin değerli arazilerine, zeytinliklerine rezerv alan kararı çıkarılarak verilen imar izinlerin, coğrafi riskler göz ardı edilerek kurulan şehirlerin, plansız-çarpık kentleşme ve mühendislik hizmeti almayan yapıların yurttaşlar için büyük bir tehdit olduğunun altını çizen Betül Dikici, “Her kent kendi doğal, kültürel, coğrafi ve tarihi mirasıyla korunmalıdır. Devletin asli sorumluluğu tüm yurttaşlarımızın güvenli ve sağlıklı bir kentte yaşamasını sağlamaktır. Yapı denetimi sistemi TMMOB ve bağlı Odalar, üniversiteler ve ilgili kesimlerin katılımıyla kamusal bir anlayışla yeniden düzenlenmelidir. Yapılaşmadan kaynaklanan risklerin bertaraf edilmesi için çağdaş bir risk yönetim sistemi oluşturulmalıdır. Güvenli yapılaşmanın sağlanması ve tüm bu süreçlerin sağlıklı işletilebilmesi için meslek odalarının sürece etkin katılımını sağlayacak yeni bir planlama, tasarım, üretim ve denetim süreci modeli benimsenmelidir.

Kentsel rant için değil, depreme hazırlıklı şehirler kurabilmek için imar planları oluşturulmalı, parsel bazında yapılan imar tadilatları ile ormanlık alanlar ve su havzaları dere yataklarıyla birlikte yapılaşmaya açılmamalıdır.

Deprem Şurası, Ulusal Deprem Konseyi gibi oluşumlar mutlaka devreye sokulmalıdır. Büyük beklentilerle hazırlanan Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planının gerekleri yerine getirilerek; başta okul ve hastaneler olmak üzere, Türkiye’deki bina envanteri çıkarılmalı, mevcut yapılar hasar görebilirlikleri ve riskleri esas alınarak gruplandırılmalıdır.

Depremlerde can kayıplarının önlenmesi için izlenmesi gereken tek yol, mühendislik ve mimarlık hizmetlerinin bilimsel-teknik doğruların ışığında kamucu bir yaklaşımla uygulanmasıdır. Afetlerin zararlarının en aza indirilmesi için bilimsel ve teknik gereklilikler ikirciksiz olarak uygulanmalıdır. Doğup büyüdüğümüz topraklar ve yurttaşlarımız bunca acıyı hak etmiyor. Bilimin, tekniğin ve doğanın sesine kulak verin” diye konuştu.