Ege'nin serin rüzgârlarını ve Marmara'nın bereketini taşıyan Balıkesir mutfağı, mevsimlik otlarıyla adeta bir lezzet şöleni sunuyor. Bu zengin yelpazenin en özel ve en köklü lezzetlerinden biri ise, dikenli görünümüne inat sofraları taçlandıran Şevketi Bostan Yemeği. Özellikle kış sonu ve ilkbahar aylarında tezgâhlardaki yerini alan bu yabani ot, Balıkesir'in Girit'ten miras aldığı kadim bir lezzet mirası.
Girit'ten Gelip Balıkesir'e Yerleşen Lezzet
Dikenli yaprakları nedeniyle temizlenmesi sabır gerektirse de, ortaya çıkan enfes tat bu zahmete değiyor. Botanik kökenleri Akdeniz ve Ege coğrafyasına dayanan Şevketi Bostan, Balıkesir'in özellikle kırsal ve deniz etkisindeki bölgelerinde bolca yetişiyor.
Yemeğin en geleneksel hazırlanış biçimi, Balıkesir ve çevresinde meşhur olan kuzu etli versiyonudur. Taze kuzu etinin yumuşaklığı ve Şevketi Bostan'ın hafif acımsı, kendine has aroması birleştiğinde ortaya, damakta iz bırakan, sağlıklı ve doyurucu bir ana yemek çıkıyor. Elbette vejetaryenler ve Ege mutfağı tutkunları için zeytinyağlı, limonlu versiyonu da Balıkesir sofralarında sıklıkla yer alıyor.
Yöresel Pazarların Gözdesi
Balıkesir merkez ve çevre ilçelerdeki semt ve köylü pazarları, mevsiminde Şevketi Bostan arayan yerli halk ve meraklı şeflerle dolup taşıyor. Uzmanlar, bitkinin en lezzetli olduğu dönemin, henüz çiçek açmadan önceki taze hali olduğunu belirtiyor.
Yöre sakini Emine Teyze, Şevketi Bostan'ın Balıkesir için önemini şöyle ifade ediyor: "Bu ot bizim Girit'ten kalma yadigârımızdır. Temizlerken biraz yorar ama tencerede fokurdamaya başlayınca kokusu mahalleyi sarar. Yanına bir kâse yoğurt ve mısır ekmeğiyle, başka hiçbir şeye gerek kalmaz."
Sağlıklı ve Besleyici Bir Seçenek
Şevketi Bostan sadece lezzetiyle değil, aynı zamanda sağlığa olan faydalarıyla da dikkat çekiyor. Sindirim sistemini desteklemesi ve antioksidan özellikleriyle bilinen bu yabani ot, modern beslenme trendlerinin aradığı "süper gıda" özelliklerini taşıyor.
Balıkesir'e yolu düşen her gastronomi meraklısının, bu özel lezzeti mevsiminde tatması şiddetle tavsiye ediliyor. Şevketi Bostan, Balıkesir'in sadece bir lezzeti değil, aynı zamanda tarihini, coğrafyasını ve göç kültürünü tabaklara taşıyan eşsiz bir miras.
Şevketi Bostan Tarifleri
Şevketi Bostan hazırlamanın en zor kısmı temizliğidir. Dikenli dış katmanından kurtulduktan sonra geriye kalan, beyaz ve etli kök kısmı kullanılır.
Kuzu Etli Şevketi Bostan (Ana Yemek)
Bu versiyon, Balıkesir ve çevresinde en çok tercih edilen, doyurucu ve lezzetli ana yemek halidir.
Malzemeler
Şevketi Bostan: 1 kg (Temizlenmiş ve doğranmış)
Kuzu Kuşbaşı Et: 300 gr
Kuru Soğan: 1 adet (Büyük boy, yemeklik doğranmış)
Un: 1 yemek kaşığı
Limon Suyu: 1 adet (Büyük boy)
Sıcak Su: Yemeğin üzerini geçecek kadar
Zeytinyağı veya Tereyağı: 2-3 yemek kaşığı
Tuz, Karabiber: Damak zevkine göre
Hazırlanışı
Et Mühürleme: Tencereye yağı alın. Kuşbaşı kuzu etlerini ekleyip rengi dönene kadar kavurun.
Soğan ve Ot: Doğradığınız soğanı ekleyip pembeleşinceye kadar kavurmaya devam edin. Ardından temizlenmiş ve 3-4 cm boyutlarında doğranmış Şevketi Bostanları ekleyip 5 dakika kadar kavurun.
Terbiye (Limonlama): Ayrı bir kapta 1 yemek kaşığı unu, yarım bardak soğuk su ile pürüzsüz olana kadar çırpın. Limon suyunu da bu karışıma ekleyin. Bu terbiye, otun kararmasını önler ve yemeğe özgün ekşiliğini verir.
Pişirme: Tenceredeki malzemelerin üzerine sıcak su ve tuz/karabiberi ekleyin. Kaynamaya başladıktan sonra tencerenin kapağını kapatın ve Şevketi Bostanlar yumuşayana kadar (ortalama 40-50 dakika) kısık ateşte pişirin.
Son Aşama: Ocaktan almaya yakın hazırladığınız limonlu terbiyeyi yemeğe yavaşça karıştırarak ekleyin ve bir taşım daha kaynatıp altını kapatın.
Zeytinyağlı Şevketi Bostan (Meze/Zeytinyağlı)
Ege ve Girit mutfağının hafifliğini sevenler için Balıkesir sofralarında da kendine yer bulan, soğuk servis edilen nefis bir zeytinyağlıdır.
Malzemeler
Şevketi Bostan: 1 kg (Temizlenmiş ve doğranmış)
Kuru Soğan: 1 adet (Büyük boy, yarım ay şeklinde doğranmış)
Havuç (isteğe bağlı): 1 adet (Halka şeklinde doğranmış)
Zeytinyağı: 1 çay bardağı
Pirinç (isteğe bağlı): 1-2 yemek kaşığı
Sıcak Su: 1 su bardağı civarı
Limon Suyu: Yarım adet
Tuz, Az Şeker: Damak zevkine göre
Hazırlanışı
Kavurma: Tencerede zeytinyağının yarısını ısıtın. Soğanları pembeleşinceye kadar kavurun. Havuç kullanıyorsan havuçları da ekleyip 2 dakika daha kavurun.
Ot ve Pirinç: Temizlenmiş Şevketi Bostanları ve yıkanmış pirinci tencereye ekleyin. 5 dakika kadar kavurun.
Pişirme: Sıcak suyu, tuzu ve bir tutam şekeri ekleyin. Kaynamaya başlayınca ocağın altını kısın, tencerenin kapağını kapatın.
Dinlendirme: Şevketi Bostanlar ve pirinç yumuşayınca (ortalama 30-40 dakika) ocağın altını kapatın. Limon suyunu üzerine gezdirin.
Servis: Yemeği dinlenmeye bırakın. Zeytinyağlılar, oda sıcaklığında veya soğuk servis edildiğinde lezzetini tam olarak verir. Servisten önce kalan zeytinyağını üzerinde gezdirebilirsiniz.
Önemli Not: Hazırlarken pudrasız, gıdaya uygun eldiven takmanızı tavsiye ederiz.
