Türk-İş İl Temsilcisi ve Türk Metal Sendikası Balıkesir Şube Başkanı Nedim Veske, yaptığı açıklamada her yıl 10-16 Mayıs tarihleri arasında ‘Engelliler Haftası’nın kutlandığını hatırlattı. Veske, Türkiye’de 10 milyona yakın engelli vatandaş bulunduğunu ifade ederek, “Ülkemizde aileleriyle birlikte yaklaşık 25 milyonluk bir kitle var. Devlet hem engellilere hem de engellilerin yakınlarına birçok destek sağlıyor” bilgisini verdi.
ENGELLİLERİN HAKLARINDAN ÖRNEKLER VERDİ
Veske, ‘Engelliler Haftası’ nedeniyle yaptığı açıklamada, işe girişten sonra engelli hale gelip çalışma gücünün yüzde 60 ve üzerinde kaybedenlerin malulen emeklilik hakkını elde ettiğini söyledi.
Malulen emeklilik için en az 10 yıllık sigortalılık süresinin arandığını söyleyen Veske, “Yüzde 40 ve üzeri çalışan engelliler işe giriş tarihlerine göre kademeli erken emeklilik hakkına sahip. Bağkur engelli emekliliği hakkı 1 Ekim 2008 sonrası yasa ile yürürlüğe girdi.
Başka birinin bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanlara da belirli şartlarla erken emeklilik hakkı tanınıyor. 18 yaşını dolduran yüzde 40 ve üzeri engelli olanlara, gerekli şartları taşıması halinde maaş bağlanıyor. Süreli rapor verilerek belli aralıklarla raporlarını yenilemek zorunda kalan engelli vatandaşlara, yeni düzenlemeyle sürekli rapor verilebilme imkanı getirildi” bilgisini verdi.
“ÇEŞİTLİ İNDİRİMLER VAR”
Belediye otobüslerinin, metro seferlerinin, Demir Yolları ve Deniz Yolları’nın şehir içi seferlerinin ücretsiz engellilere ücretsiz olduğunu ifade eden Başkan Veske, ‘Ağır engelli’ ibareli raporu olanların bir refakatçisinin de ücretsiz ulaşımdan yararlandığını söyledi.
Şehirler arası otobüslerde engellilere yüzde 40 indirim uygulandığını anlatan Veske, 20 koltuklu araçta 1, 20’den fazla koltuğa sahip olanlarda 2 engelliye indirim uygulandığını belirtti ve şöyle devam etti: “Yüzde 40’ın üzerinde engelli olanlar ile ağır engelli bireylerin birlikte yolculuk ettikleri bir refakatçi havayolu hariç şehir içi toplu taşımadan ücretsiz yararlanıyor. Her belediye su indirimini en az yüzde 30 oranında uygulamak zorunda. İSKİ’nin indirimi yüzde 50. Turkcell, Vodafone, Türk Telekom, TTNET, Uydunet ve Turkcell Süperonline’da engellilere özel indirimli tarifeler var. THY, yüzde 40 ve üzeri oranda engelli olan yolculara, uygulanabilir ücretler üzerinden tüm iç ve dış hatlarda yüzde 25 indirim uyguluyor. D-Smart ve Digitürk indirimli üyelik imkanı sunuyor.”
“ENGELLİ BAKANA DA MAAŞ VERİLİYOR”
Engelli bakımını üstlenenlere bin 305 lira maaş bağlandığını belirten Veske, engelli yakınına maaş bağlanması için anne ve babasının sigortalı olmaması gerektiğini hatırlattı.
“Engellinin sosyal yardım kapsamındaki maaşı haczedilemez. Engelli maaşı isteyerek de olsa haczettirilemez” bilgisini veren Veske, başarılı ve ihtiyaç sahibi engelli öğrencilere öncelikli olarak öğrenim kredisi, katkı kredisi ve yurt tahsisi yapıldığını da hatırlatarak, “Müze ve ören yerlerine, engelliler ile bir refakatçisi ücretsiz biletle girebiliyor” dedi.
“ENGEL SİZ OLMAYIN!”
Veske, Gar ve istasyon binalarının engellilere uygun hale getirilmesi için platform, rampa, özel gişeler ve engelli yardım noktalarının yapılması gerektiğini ifade etti. Engelli vatandaşların “https://yolcu.tcddtasimacilik. gov.tr/duyurular/isitme-engelliyolcularimiza- goruntulu-gorusmehizmeti” linkinden de hizmet alabildiklerini söyleyen Veske, ayrıca PTT’matiklerin klavyelerinde görme engellilerin kullanımına uygun tuş takımının olduğunu belirtti.
“VERGİ MUAFİYETİ VAR”
Yüzde 90 ve üzeri engelli yakını olanların ÖTV ve MTV muafiyetli sıfır araç alabildiğini anlatan Başkan Veske, “ÖTV muafiyeti, vergiler dahil 247 bin 400 lirayı geçmeyen araçlarda uygulanabiliyor. Motor silindir hacmiyle ilgili bir sınırlama yok. MTV muafiyeti için Vergi Dairesi’ne müracaat edilmesi gerekiyor. Bildirmeden borç çıkarsa müracaat ederek iptal ettirebiliyor” diye konuştu.
“EMLAK VERGİSİ ÖDENMİYOR”
200 metrekareye kadar tek konutu olan engellilerin, Emlak Vergisi ödemediğini kaydeden Veske, “Çalışma gücünün asgari yüzde 80’ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece engelli, asgari yüzde 60’ını kaybetmiş bulunanlar ikinci derece engelli, asgari yüzde 40’ını kaybetmiş bulunanlar ise üçüncü derece engelli sayılırken, bu engel kategorilerinde bulunanlara 290-1200 lira arasında vergi muafiyeti uygulanıyor.
Engellinin eğitim, meslek, günlük yaşamları için özel üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları KDV’den istisna tutuluyor” dedi.
“ÜCRETSİZ OTOPARKTAN YARARLANMA HAKKI VAR”
Veske, açıklamasında engellilerin Havalimanlarındaki ve belediyelerin işlettiği otoparklardan ücretsiz yararlanabildiğini belirtti. ÖTV indirimli aracı olan engellilerin evlerinin önüne belediyeye müracaat ederek ‘engelli araç park yeri’ yaptırabileceğini anlatan Veske, “Trafik Tescil Şubesine dilekçe ile başvurarak engelli araç park kartı temin edilebilirler” dedi.
“İSTİHDAM ZORUNLULUĞU VAR”
Veske, açıklamasını şöyle tamamladı: “50 ve üzeri çalışanı olan özel sektör iş yerlerinde en az yüzde 3, kamuda yüzde 4 engelli personel çalıştırılması zorunlu. Kotanın üzerinde engelli çalıştıranlar sigorta prim teşviği alıyor. Engelli memura isteği dışında gece nöbeti ve fazla mesai yaptırılamaz. İşkur, MEB Çıraklık Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü ve belediyeler engellilere yönelik meslek edindirme kursları düzenliyor. Sosyal Destek Hattı ‘Alo 183’, 7 gün 24 saat engellilere hizmet veriyor.” Cengiz GÜNER
