Türkiye’de ev alma hayali, ‘hayali evlere’ para kaptırmaya dönüşebiliyor. Kredi çekip borca giren ve mağdur olan binlerce kişi var. Özellikle projeden konut satın alımında son günlerde dolandırıcılıklar oldukça arttı. Bu konuyu İleride İnşaat sahibi Galip Ertekin ile görüştük.
Ertekin, ev almak isteyenlere önemli uyarılarda bulundu. İnşaat halinde ve maketten görerek ev alan kişilerin, projenin inşaat ruhsatı olup olmadığına bakmalarını öneren Ertekin, “Taşınmaz üzerinde irtifak kurulmamış projelerden alım yapmaktan kaçınılmalı. Zira irtifak kurulmadığında, sizin satın aldığınız taşınmazın hangi bağımsız bölüm olduğu dahi belli değildir ve siz sadece yazılı bir vaat üzerine para ödemiş olursunuz” dedi.
“EKSPERTİZ RAPORU ÖNEMLİ”
İnşaat ruhsatı varsa da inşaatın mühürlenip mühürlenmediği, ruhsata uygun yapılıp yapılmadığının önem arz ettiğini ifade eden Ertekin, “Bunlar teknik ve mesleki bilgi gerektirdiğinden, alacakları konuta ilişkin mutlaka bir değerleme veya ekspertiz raporu aldırmaları ya da banka kredisi kullanıyorlarsa bankaların aldığı raporları incelemeleri iyi olur. Zira bu raporlarda projeye ilişkin tapu ve belediye kayıtlarında geçen her türlü bilgi yer alır ve siz de aldığınız evin hukuki statüsü hakkında emin olmuş olursunuz” dedi.
Ertekin’e “Konut gibi pahalı bir ürünü müşteriye resim veya maketle satanlar için bir denetim mekanizması var mı?” diye sorduk. İşte yanıtı: “Bu konuda ön ödemeli konut satışlarına dair bir yönetmelik var. Bu yönetmelik çerçevesinde gerekli denetimleri Ticaret Bakanlığı ve taşra teşkilatı yapar. Bu anlamda maketten konut alanların şikayetlerini yöneltebilecekleri idari makam da Ticaret Bakanlığı’dır. Mağdurlar bu şikayetleri web üzerinden yapabilecekleri gibi elden dilekçe sunarak da yapabilirler.”
“PROJEDEN EV ALMANIN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI NELER?”
Ertekin, “Projeden ev almanın temel avantajı fiyat avantajıdır. Projenin erken safhasında fiyatlar uygun tutulduğundan sonraki değer artışlarından yararlanmış olursunuz. Dezavantajı ise çok. Zira size anlatılan projenin bitirilip bitirilmeyeceği kesin değildir, belli bir miktarda risk içerir. O yüzden firma seçimi önem taşır. Diğer yandan, bitmiş ve iskan belgesi alınmış, yani yasal açıdan bütün gerekliliklerin yerine getirildiği bir belge, satın alma aşamasında olmadığından, ileride o belgenin alınıp alınmayacağı da bir belirsizlik noktasıdır. Hak sahiplerinin bu haklarını takip etmesi son derece önemlidir” yanıtını verdi.
“İNŞAAT ŞİRKETİNDEN KİRA TALEP EDİLEBİLİR Mİ?”
Ertekin’e, “Bahsi geçen ev, sözleşmede vaat edilen tarihte teslim edilmediyse inşaat şirketinden kira talep edilebilir mi?” diye sorduk. Yanıtı: “Eğer sözleşmede böyle bir hüküm varsa sözleşmede yazıldığı şekliyle; yoksa da kanundaki genel hükümlere göre mağdur olan taraf tazminat isteyebilir. Bu tazminatın hesabı ve ne surette ödeneceği sözleşmede belirtilmemişse mahkemenin atayacağı bir bilirkişinin yapacağı hesaba göre belirlenir. Bu arada mağdur kişiler sadece kira kaybı değil, evin geç tesliminden kaynaklanan başka zararları da varsa, onları da talep edebilirler.”
“CAYMA HAKKI VAR MI?”
Ertekin, Yönetmeliğe göre tüketicinin, sözleşmenin kurulduğu tarihten itibaren 14 gün içinde, herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahip olduğunu söyledi. Devamla, “Bu süreyi aşan durumlarda ise, konutu teslim almış olmamak kaydıyla, yine 24 aya kadar herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkına sahiptir. Ancak bu durumda, satıcı; konutun satışı veya satış vaadi sözleşmesi nedeniyle oluşan vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile sözleşme tarihinden itibaren ilk 2 ay için sözleşme bedelinin yüzde 2’sine, 3 ila 6 ay arası için yüzde 4’üne, 6 ila 12 ay arası için yüzde 6’sına ve 12 ila 20 dört ay arası için de yüzde 8’ine kadar tazminatın ödenmesini isteyebilir. Tabii, eğer satıcının sözleşmeye aykırı davranması söz konusu ise, yukarıda belirtilen kesintiler yapılmaksızın tüketici sözleşmeden herhangi bir kesinti veya tazminat ödemeksizin dönebileceği gibi oluşan zararlarını da talep edebilir” diye konuştu. CENGİZ GÜNER