İsrail, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) Barak MX hava savunma sisteminin yeni partisini teslim etti. Limasol Limanı’nda görüntülenen konvoy, bölgesel dengeler açısından dikkat çekti.
İsrail’den GKRY’ye yeni sevkiyat
İsrail ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) arasındaki askeri iş birliği yeni bir aşamaya taşındı. Rum basınına yansıyan haberlere göre, İsrail tarafından tedarik edilen Barak MX hava savunma sistemlerinin yeni partisi geçtiğimiz günlerde Limasol Limanı’ndan GKRY topraklarına ulaştı.
Yerel halk tarafından çekilen görüntülerde, yarı gizlenmiş kamyonlardan oluşan bir konvoy dikkat çekerken, aynı saatlerde İsrail Hava Kuvvetleri’ne ait bir C-130J Super Hercules nakliye uçağının Larnaka Havalimanı’na iniş yaptığı da bildirildi.
Rusya’dan İsrail’e yöneliş
GKRY, 1990’ların sonunda Rusya’dan tedarik ettiği S-300, Buk M1-2 ve Tor-M1 sistemleriyle hava savunmasını güçlendirmeye çalışmıştı. Ancak Türkiye’nin baskıları sonucu S-300’ler Yunanistan’a devredilmiş, diğer sistemler ise yıllar içinde bakım ve yedek parça sorunları nedeniyle etkinliğini yitirmişti.
Savunma analisti Arda Mevlütoğlu, Rus yapımı sistemlerin “demode” hale geldiğini, Rusya’dan teknik destek alamayan GKRY’nin bu nedenle modern hava savunma seçeneklerine yöneldiğini belirtiyor. 2021’de başlayan Iron Dome görüşmeleri ise kısa sürede çok daha kapsamlı Barak MX anlaşmasına dönüştü.
Barak MX’in kabiliyetleri
2018’de Israel Aerospace Industries (IAI) tarafından tanıtılan Barak MX, kara ve deniz konuşlu varyantlarıyla dikkat çekiyor. Sistem, üç farklı füze tipi kullanabiliyor:
Barak MR: 35 km menzil, 20 km irtifa
Barak LR: 70 km menzil, 20 km irtifa
Barak ER: 150 km menzil, 30–35 km irtifa
ELM-2084 MMR radarı sayesinde 500 kilometreye kadar menzilde 1.000’den fazla hedefi aynı anda tespit edebilen sistem, aynı zamanda topçu bataryalarının ateş konumlarını da belirleyebiliyor. Her lançer 8 adet füze taşıyor ve sistem konteyner bazlı taşınabilir yapısıyla gizlenerek stratejik noktalara konuşlandırılabiliyor.
Bölgesel yansımalar
Mevlütoğlu’na göre Barak MX’in GKRY’ye teslimatı, yalnızca Ada’nın savunma kapasitesini değil, aynı zamanda İsrail’in Doğu Akdeniz’deki istihbarat ve hava savunma ağını da güçlendirecek:
“Barak MX’in radar kabiliyetleri, İsrail’in bölgesel gözetim kapasitesine entegre olacak. Bu sistem, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz’deki Türk hava ve kara unsurları için ciddi bir tehdit potansiyeli barındırıyor.”
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar daha önce bu tip olaylara karşı duruşunu ortaya koymuştu;
“Kıbrıs’ta tek bir Türk askeri hedef alınırsa 10 bin asker sahaya iner. Kıbrıslı Türkler yalnız değildir. Arkamızda 85 milyon Türk var ve sadece 40 mil uzaktalar.”
Uzmanlara göre Tatar’ın sözleri, Türkiye ve KKTC’nin savunma doktrininde “kararlı caydırıcılık” mesajı niteliği taşıyor.
Teslimatın zamanlaması
Teslimatın yapıldığı günlerde, Türk Silahlı Kuvvetleri de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) Cengiz Topel Akdeniz Fırtınası Tatbikatı icra ediyordu. Bu eş zamanlılık, bölgedeki askeri rekabetin görünür hale geldiği bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
İsrail’den GKRY’ye yapılan Barak MX teslimatı, Doğu Akdeniz’de dengeleri yeniden şekillendirecek nitelikte. Rus sistemlerinin devre dışı kalmasıyla Ada’nın hava savunmasının büyük ölçüde İsrail teknolojisine dayanacağı kesinleşirken, Türkiye ve KKTC’den gelen mesajlar da bölgedeki güç mücadelesinin süreceğini gösteriyor.
