Kazdağları, sonbahar aylarının gelişiyle birlikte doğaseverler için bir başka güzelliğe ev sahipliği yapıyor: mantar sezonu. Bölgedeki nemli hava ve zengin bitki örtüsü, onlarca farklı mantar türünün yetişmesine olanak tanıyor. Ancak mantar toplamak sadece keyifli bir doğa etkinliği değil, aynı zamanda dikkat ve bilgi gerektiren bir uğraş. Çünkü Kazdağları’nda yetişen mantarların bir kısmı lezzetli sofralık türler iken, bazıları ise ciddi sağlık riskleri taşıyor.
Sofralık Türler: Lezzetiyle Öne Çıkanlar
Kazdağları’nda en çok tercih edilen mantar türlerinin başında çıntar (kanlıca mantarı) geliyor. Turuncu rengiyle dikkat çeken çıntar, özellikle közde pişirildiğinde eşsiz bir lezzet sunuyor. Bunun yanı sıra istiridye mantarı ve kuzu göbeği mantarı da hem doğaseverler hem de bölge halkı tarafından en çok toplanan türler arasında. Özellikle kuzu göbeği, gastronomi dünyasında yüksek değer gören nadir mantarlardan biri.
Bölgedeki köylüler, mantar sezonunda bu türleri toplayarak pazarlarda satışa sunuyor. Böylece hem geleneksel mutfağın vazgeçilmez ürünlerinden biri korunuyor hem de aile bütçelerine katkı sağlanıyor.
Zehirli Türler: Tehlikeye Davetiye Çıkaranlar
Kazdağları’nda yetişen tüm mantarlar güvenli değil. Amanita phalloides (ölüm şapkası) gibi zehirli türler, doğada kolayca rastlanabilen ama ölümcül sonuçlar doğuran mantarlardan biri. Ayrıca beyaz renkli bazı türler ile zehirli köygöçüren mantarları, tecrübesiz kişiler için sofralık türlerle karıştırılabiliyor.
Uzmanlar, “Tanımadığınız mantarı sofranıza taşımayın” uyarısında bulunuyor. Çünkü mantar zehirlenmeleri sadece mide bulantısı ya da baş dönmesiyle sınırlı kalmıyor, karaciğer ve böbrek yetmezliği gibi kalıcı sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Bu nedenle mantar toplarken mutlaka uzmanlardan ya da deneyimli köylülerden bilgi alınması gerekiyor.
Doğada Sürdürülebilir Toplama İçin Dikkat
Kazdağları’nda mantar sezonu aynı zamanda doğanın korunmasıyla da doğrudan ilişkili. Gereğinden fazla mantar toplamak, doğadaki doğal dengeyi bozabiliyor. Çevreciler, mantarların kök kısmının zarar görmeden kesilmesi gerektiğini vurguluyor. Ayrıca toplanan mantarların plastik torbalarda değil, hava alabilen sepetlerde taşınması öneriliyor. Bu sayede hem mantarlar ezilmiyor hem de doğanın döngüsü korunuyor.
Kazdağları’nda Mantar Turizmi
Son yıllarda Kazdağları, mantar turizmi açısından da ilgi görmeye başladı. Özellikle hafta sonları bölgeye gelen doğa tutkunları, rehberler eşliğinde mantar toplama turlarına katılıyor. Bu turlar hem güvenli mantar toplama bilgisini aktarıyor hem de katılımcılara doğa içinde eşsiz bir deneyim sunuyor. Böylece bölge ekonomisine de katkı sağlanıyor.
Uzmanlardan Altın Tavsiyeler
Mantar sezonunda uzmanların en önemli tavsiyesi, bilinmeyen türlere yaklaşmamak. “Her mantar yenir ama bazıları sadece bir kez” sözü, Kazdağları’nda sıkça hatırlatılan bir gerçek. Çıntar, istiridye veya kuzu göbeği gibi bilinen türler tercih edilmeli; rengi, kokusu ve yapısı şüpheli olan türlerden uzak durulmalı. Ayrıca mantarlar mutlaka iyi pişirilerek tüketilmeli.
Doğanın Bereketiyle Gelen Sorumluluk
Kazdağları’nda mantar sezonu, hem bölge halkı hem de doğaseverler için eşsiz bir fırsat sunuyor. Ancak bu fırsatın keyifli ve güvenli bir deneyime dönüşmesi için bilgi, dikkat ve doğaya saygı şart. Doğru mantarları toplamak, bilinmeyen türlerden uzak durmak ve sürdürülebilir yöntemlere dikkat etmek, Kazdağları’nın bereketinin gelecek nesillere de aktarılmasını sağlayacak.
