Teknolojiyle birlikte günlük hayatımızın neredeyse her anı dijital izler bırakıyor. İnternetten alışveriş yapmak, sosyal medyada paylaşım yapmak, mobil uygulamalar kullanmak… Her biri kişisel bilgilerimizin farklı platformlara aktarılması anlamına geliyor. Peki, Kişisel Verileri Koruma Kanunu’nun (KVKK) getirdiği hakları ne kadar biliyor ve kullanıyoruz?
Her gün internette bıraktığımız dijital izler, kimliğimizin parçası haline geliyor. KVKK’ya göre verilerimizi koruma hakkımız var, ancak yapılan araştırmalar, Türkiye’de kullanıcıların %62’sinin bu haklardan haberdar olmadığını gösteriyor.
Kanun neyi amaçlıyor?
2016 yılında yürürlüğe giren KVKK, bireylerin özel hayatını korumayı ve kişisel verilerin işlenmesinde temel hak ve özgürlükleri güvence altına almayı hedefliyor. Ad, soyad, T.C. kimlik numarası, adres, telefon, sağlık bilgileri, konum verileri gibi kişiyi doğrudan veya dolaylı olarak tanımlayan tüm bilgiler “kişisel veri” kapsamında değerlendiriliyor.
Haklarınız sandığınızdan daha geniş
KVKK’ya göre vatandaşlar, verilerinin hangi amaçla toplandığını öğrenme, düzeltilmesini talep etme, silinmesini isteme ve üçüncü kişilere aktarılıp aktarılmadığını sorgulama hakkına sahip. Ancak uzmanlar, bu hakların çoğu kişi tarafından bilinmediğine ve dolayısıyla kullanılmadığına dikkat çekiyor.
Tehlike kapıda: Farkında olmadan paylaşıyoruz
Araştırmalar, kullanıcıların sosyal medya ve çeşitli uygulamalarda “kabul et” butonuna hızlıca basarak kişisel bilgilerini farkında olmadan paylaşabildiğini ortaya koyuyor. Özellikle konum bilgisi, fotoğraf meta verileri ve iletişim bilgileri, siber saldırganların en çok ilgisini çeken veriler arasında yer alıyor.
Türkiye’den çarpıcı bir örnek
Geçtiğimiz yıl, bir kargo şirketinin veri tabanındaki 1 milyondan fazla müşteriye ait adres, telefon ve teslimat bilgileri, siber korsanlar tarafından yasa dışı şekilde internete sızdırıldı. KVKK, şirketi veri güvenliğini sağlamadığı gerekçesiyle idari para cezasına çarptırdı. Uzmanlar, bu tür vakaların hem kurumsal ihmallerden hem de kullanıcıların farkında olmadan paylaştığı bilgilerden kaynaklanabileceğini vurguluyor.
Uzmanlardan güvenlik tavsiyeleri
Bilişim güvenliği uzmanları, kişisel verilerin korunması için şu adımların atılmasını öneriyor:
- Kullanmadığınız uygulamaları telefonunuzdan silin.
- Her platform için güçlü ve farklı şifreler kullanın.
- Sosyal medyada kişisel bilgilerinizi minimum seviyede paylaşın.
- Gizlilik ayarlarınızı düzenli olarak kontrol edin.
- KVKK kapsamındaki haklarınızı ihlal eden durumlarda Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na başvurun.
Dijital dünyada tam anlamıyla “görünmez” olmak mümkün olmasa da bilinçli adımlar atarak verilerinizin kontrolünü büyük ölçüde elinizde tutabilirsiniz. Unutmayın, verileriniz sizin kimliğinizdir; korumak, geleceğinizi korumaktır.
