Mimarlar Odası Balıkesir Şube Başkanı Betül Dikici, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü tarafından Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin Yapı Projeleri başlıklı 57. maddesinin 2. fıkrasında değişiklik yapılarak, belli metrekareler üzerindeki bazı yapılar içi, iç mimarlar tarafından hazırlanıp imzalanacak iç mimari projesinin eklenmesi koşulunun önerilmekte olduğunu söyleyerek, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Söz konusu değişiklik önerisi müelliflik ve telif hakları açısından sorunludur. Eklenmesi önerilen iç mimarlık projesi, var olan bir mimarlık eserinin parçasıdır. Bu nedenle konu müelliflik ve telif hakları açısından değerlendirildiğinde, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile çelişen, mimarların müelliflik haklarının ihlal edildiği durumlara neden olacaktır. Tasarımın herhangi bir kısmı mimarın sorumluluğu ya da yetki alanı dışına çıkartılamaz.
Mimarlık iç ya da dış olarak tanımlanabilecek bir disiplin değildir. Mimari tasarım bir bütündür. Farklı aktörlerin, değişik ölçeklerde, farklı bilgi ve uzmanlık gerektiren konularda, çok boyutlu iş birliği, iletişimi ve eşgüdümüyle, içinde estetiği, işlevselliği, sağlamlığı, sürdürülebilirliği ve her türlü toplumsal, çevresel duyarlılığı bir arada içerir. Binaların tasarımı iç-dış gibi bir ayrıma konu edilemez. Mekanı oluşturan bileşenlerin tümü beraberce düşünülür, birbirlerini tamamlar ve destekler. Önerilen değişiklik, Yönetmeliğin dayanağı olan İmar Kanununa uygun değildir. İmar Kanunu’nun 22. Maddesine göre; yapı ruhsatı almak için yapı sahipleri tarafından ilgili idarelere yapılacak başvuruya eklenmesi zorunlu olan projeler; mimari, statik, elektrik ve tesisat projeleri olarak sıralanmaktadır. Teknik koşullar dışında, estetik iç mekan tasarımı için ayrı bir proje hizmetini zorunlu hale getirmek mevcut İmar Kanununa aykırı bir düzenlemedir.
Sonuç olarak; T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü tarafından Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği için önerilen değişiklik tasarımın, özgünlüğüne, yaratıcılığına, bütünlüğüne aykırıdır. Yapılı çevrenin oluşumunda tasarım ve üretimin/uygulamanın ölçeklere sıkıştırılamayacağı, sorumluluk ve yetki alanlarını büyüklük veya boyut ölçüsünde tanımlamanın zorluğu malumdur. Profesyonel etkinliklere, ticari eylemlere konu olmakla birlikte bu süreçler, ekonomik, sosyal ve fiziksel olarak erişilebilir, sağlıklı, güvenli yaşam alanları sunma sorumluluğu ve hizmeti perspektifi ile ele alınmalıdır.
Mesleğimizin saygınlığını arttırmaya çalıştığımız, uluslararası alanda yarıştığımız 21. yüzyılda, gelecekte meslek alanında haksız uygulamalara, yetki sorunlarına, indirgemeci yaklaşımlara, hukuksuz ve bilimsellik dışı düzenlemelere yol açabilecek, bir bütün olarak yapılı çevrenin kalitesine olumsuz etkisi olacak çalışmalar, lobi faaliyetleri ve uygulamalar kabul edilemez. Konu ile ilgili her türlü mücadeleyi ilkemiz olan kamu yararı adına sergilemek yönünde güçlü bir kararlılık ve ortaklık içerisinde olacağımızı kamuoyuna duyururuz.” Cengiz GÜNER
