1 Ekim 2025 tarihinde İsrail donanması, Gazze’ye insani yardım ulaştırmak amacıyla yola çıkan Global Sumud Filosuna uluslararası sularda müdahale etti. Filoda İtalya, Yunanistan, Türkiye, Malezya, Şili ve farklı ülkelerden gelen aktivistler ile sivil toplum temsilcileri bulunuyordu. Misyonun amacı, Gazze’ye yönelik süregelen ablukanın kırılması ve temel insani yardım malzemelerinin ulaştırılmasıydı.
Uzmanların aktardığına göre, akşam saatlerinde filo ile dış dünya arasındaki iletişim sıkça kesildi. Bu durumun, İsrail donanması tarafından uygulanan elektronik karıştırma ve haberleşme müdahalesinden kaynaklandığı öne sürülüyor.
Onlarca sivil gemiyi uluslararası sularda gece saatlerinden itibaren takip eden İsrail donanmasına ait askeri gemiler, gece yarısına doğru filoya baskın düzenledi. Müdahale sırasında çok sayıda sivilin gözaltına alındığı ve gemilerin rotalarının değiştirildiği bildirildi.
Müdahale sonrası birçok ülke hükümetleri ve uluslararası kurumlar resmi açıklamalarla tepki gösterdi. Özellikle Latin Amerika ülkeleri sert ifadeler kullanırken, Avrupa ülkeleri ağırlıklı olarak vatandaşlarının güvenliği ve konsolosluk erişimi üzerinde durdu.
Sumud Filosuna İsrail Müdahalesi Sonrası Ülkelerin Resmi Tepkileri
| Ülke | Açıklama |
|---|---|
| Türkiye | Dışişleri Bakanlığı, müdahaleyi “terör eylemi” ve uluslararası hukukun ihlali olarak kınadı; Netanyahu hükümetini “faşist ve militarist” diye nitelendirdi. |
| Malezya | Başbakan Anwar Ibrahim, vatandaşların derhal serbest bırakılmasını istedi; İsrail’e karşı yasal adımlar atılacağını açıkladı. |
| Kolombiya | Başkan Gustavo Petro, İsrail diplomatlarını sınır dışı etti ve Serbest Ticaret Anlaşması’nı feshetti. |
| Brezilya | Dışişleri Bakanı Mauro Vieira, 15 Brezilyalı vatandaşın güvenliğinden İsrail’i sorumlu tuttu. |
| Venezuela | Hükümet, müdahaleyi “korkakça korsanlık” olarak tanımladı; ablukayı “savaş aracı” diye niteledi. |
| Uruguay | Hükümet, “ciddi endişe” duyduğunu belirtti; aktivistlerin korunmasını talep etti. |
| Bolivya | Başkan Luis Arce, saldırıyı “devlet terörizmi” olarak niteledi ve uluslararası hukukun ihlali olduğunu söyledi. |
| Şili | Başkan Gabriel Boric, filosuna “tam destek” verdi; vatandaşlarının korunması için Dışişleri’ni görevlendirdi. |
| İtalya | Dışişleri Bakanı Tajani, İsrail’den “şiddet uygulanmayacağı” güvencesi aldığını açıkladı. |
| Yunanistan | İtalya ile ortak açıklama yaparak, katılımcıların güvenliğinin ve konsolosluk erişiminin sağlanmasını talep etti. |
| İrlanda | Başkan Higgins, Gazze’ye yardımın engellenmesini kınadı; katılımcıların güvenliği konusunda endişelerini dile getirdi. |
| Belçika | Dışişleri Bakanı Prévot, uluslararası hukuka saygı çağrısı yaptı; vatandaşlarının en kısa sürede dönüşünü istedi. |
| Fransa | Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı, vatandaşlarına konsolosluk erişimi ve gecikmesiz dönüş hakkı talep etti. |
| ABD | 20 Demokrat kongre üyesi, Beyaz Saray’a eylem çağrısı yaptı (yürütmeden resmi açıklama yok). |
| BM | Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese, müdahaleyi “yasadışı kaçırma” olarak niteledi; Batı’nın eylemsizliğini eleştirdi. |
Sumud Filosunu canlı olarak BURADAN takip edebilirsiniz. Haritada kırmızıya dönen deniz araçları, İsrail’in müdahalesine uğrayan ve uluslararası sularda seyir eden sivil gemileri göstermektedir.
Genel Değerlendirme
Latin Amerika ülkeleri (Kolombiya, Venezuela, Bolivya, Şili) en sert tepkileri verdi; diplomatik ilişkileri dondurma veya anlaşmaları feshetme yoluna gitti.
Avrupa ülkeleri ağırlıklı olarak vatandaşlarının güvenliği ve konsolosluk hizmetleri üzerinde durdu.
Türkiye ve Malezya güçlü kınama ve sert söylemlerle öne çıktı.
ABD’den gelen tepki, hükümetten değil Kongre üyelerinden geldi; bu da yürütme organının sessizliğini gösteriyor.
BM’nin açıklaması, uluslararası toplumun eylemsizliğine yönelik sert bir eleştiri içeriyor.
Olayın yeni olması nedeniyle bazı ülkelerden (örneğin Güney Afrika, Mısır, Ürdün) henüz resmi tepki gelmedi. Diplomatik yansımaların önümüzdeki günlerde artması bekleniyor.
