Yayınlanma Tarihi :

Diz Protez Ameliyatı Ve Rehabilitasyonu

Diz Protez Ameliyatı Ve Rehabilitasyonu

Diz protez ameliyatı, diz ekleminde ciddi hasar, kireçlenme (osteoartrit), romatoid artrit veya travma sonrası gelişen ileri seviye kıkırdak kaybı ve deformasyon gibi durumlarda yapılan cerrahi bir tedavi yöntemidir. Bu işlemde, hasarlı diz eklemi çıkarılarak yerine dayanıklı malzemelerden yapılmış yapay bir eklem, yani protez, yerleştirilir.

Diz protezi genellikle ağrıyı azaltmak, eklem hareketini iyileştirmek ve hastanın günlük yaşam aktivitelerine geri dönmesini sağlamak için uygulanır. Ameliyatın en yaygın nedenleri arasında şiddetli ağrı, hareket kısıtlılığı ve yürüme zorluğu yer alır. Diz protezi uygulaması, hastanın diz ekleminin durumuna göre total diz protezi (tüm diz eklemi değiştirilir) veya kısmi diz protezi (sadece hasarlı bölüm değiştirilir) olarak yapılabilir.

Diz protezi ameliyatı, genellikle; ileri derecede eklem kireçlenmesi olan, diğer tedavi yöntemlerinden (fizik tedavi, ilaç tedavisi) yeterli yanıt alamayan, günlük yaşam aktivitelerinde ciddi zorluk yaşayan, orta ve ileri yaş grubundaki hastalara önerilir.

Operasyon sonrası hastaların ağrıları önemli ölçüde azalabilir veya tamamen ortadan kalkabilir. Uygun rehabilitasyon ile diz eklem hareketleri normale yaklaşır, yürüyüş ve günlük aktivitelerde rahatlama sağlanır. Ameliyat sonrasında hastaların yaşam kalitesini artırması ve daha bağımsız bir yaşam sürmeleri amaçlanır. Bunun için fizik tedavi programları ve egzersiz reçetesi çok önem taşır. Diz protez ameliyatı sonrası rehabilitasyon süreci, hastanın diz fonksiyonlarını geri kazanması, ağrıların azalması ve günlük yaşama dönüşü için gereklidir. Bu süreç genellikle aşağıdaki aşamaları içerir:

  1. Ameliyat Sonrası İlk Günler:

Hareket Ettirme: Ameliyattan hemen sonra, kan dolaşımını artırmak ve bacaklarda kan pıhtısı oluşumunu engellemek için bacak ve ayak bileği hareketleri önerilir.

Yürüme Yardımı: İlk günlerde, hasta walker (yürüteç) veya koltuk değnekleri ile desteklenir. Kullanılacak ortez, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre belirlenir ve uygulanır.

Ağrı Yönetimi: İlk günlerde ağrı kesiciler ve soğuk kompres ile ağrı kontrol altına alınır. Hafif ödem olabilir, bandaj ya da bası giysisi ile tedaviye destek olunur.

  1. İlk Hafta ve Fizik Tedavi Başlangıcı:

Fizik Tedavi: Ameliyattan sonra genellikle ilk hafta içinde fizik tedavi başlar. Bu aşamada, dizin hareket açıklığını artırmak ve kasları güçlendirmek için hafif egzersizler yapılır.

Egzersizler: Quadriceps kaslarını güçlendiren, diz hareket açıklığını artıran pasif ve aktif egzersizler önerilir. Örnek olarak; bacakları hafifçe yukarı kaldırma, dizleri hafif bükme – açma, diz altında yastık bastırma tarzında verdiğimiz egzersizler olabilir.

  1. 2-6 Hafta Arası:

Dizin Tam Hareketi: Bu aşamada dizin tam bükülme ve düzleşme hareketine ulaşılması hedeflenir. Egzersizler giderek artırılır ve günlük aktivitelere odaklanılır.

Denge ve Yürüme Eğitimi: Yürüme düzenini iyileştirmek, dengenin sağlanması ve normal yürüyüşe geçiş bu aşamada önemlidir.

Direnç Egzersizleri: Lastik bantlar ve hafif ağırlıklarla kas dayanıklılığını artıran egzersizler tercih edilir.

  1. 6 Hafta ve Sonrası:

Daha İleri Düzey Egzersizler: Tam ağırlık verme, merdiven inip çıkma ve hafif tempolu yürüyüş gibi egzersizler yapılır. Bu süreçte günlük hayata daha çok adapte olunur.

Ağır Aktivitelerden Kaçınma: Tam iyileşme birkaç ay sürebilir. Özellikle çömelme, ağır kaldırma gibi aktivitelerden kaçınılmalıdır. Burada yaş faktörü önemlidir.

Düzenli Kontrol: Fizik tedavi uzmanı ve doktorla düzenli kontrol önemlidir. Diz protezinin uyumu ve işlevselliği izlenir.

Ameliyattan aylar sonra bile düzenli egzersiz ve kas güçlendirme devam etmelidir. Hafif tempolu yürüyüş, yüzme, bisiklet gibi düşük etkili aktiviteler protez ömrünü korumak açısından faydalıdır.

Kaynak : Özden Certel

YORUM YAP