Diyabet Hastalarında Fiziksel Aktivitenin Etkileri
Fiziksel aktivitenin artması, yiyeceklerin parçalanması sonucu oluşan şekerin, kas dokuları tarafından kullanılmasını hızlandırarak kan şekerini düşürür. Şişman diyabetlilerde önemi daha da artmaktadır. Beslenme, ilaç, egzersiz ayrılmaz üçlüdür. Fiziksel aktivite, şekerin hücreler tarafından kullanılmasını hızlandırır ve kan şekerini düşürücü yönde etki eder. İnsülin ihtiyacını azaltır. Vücut ağırlığının azalmasına yardımcı olur. Kalp kasını kuvvetlendirir. Kas ve eklem yapılarının kuvvetlenmesini sağlar. Kolesterol, trigliserid gibi kan yağlarının düzeylerinin azalmasını sağlar. İyilik hissini artırır.
Egzersiz Nasıl Olmalıdır?
Egzersiz programı bireye özgü olmalıdır. Programın yararları bireye anlatılmalıdır. Egzersiz süresi ve tipi bireye göre planlanmalıdır. Aksi halde farkına varılmayan kalp hastalığı veya başka hastalıklar yeni sorunlar gelişmesine neden olur. Egzersiz öncesi ve sonrası gerekli kontroller yapılmalıdır. Diyabet kontrol altındaysa, komplikasyonlar yoksa her türlü fiziksel aktiviteyi yapabiliriz. Fakat bu aktiviteler kan şekerimizi etkileyebilir. Bu etki egzersiz şiddetine ve süresine bağlıdır. Uzun süreli egzersiz için; insülin kullanıp, ilave yemek yemeniz gerekebilir. Spor yaparken yanınızda hafif şekerli içecekler alternatif olabilir. Egzersizde kıyafet seçiminiz ve özellikle uygun ayakkabı seçiminiz çok önemlidir.
Egzersiz için en uygun zaman, yemek yenildikten sonraki 1-2 saattir. Öğünlerden 3 saat sonra ve öğünlerden önce yapılan egzersizde hipoglisemi oluşturma riski vardır. En uygunu egzersizin her gün( en az 3 gün) , düzenli olarak yapılmasıdır. Egzersiz yoğunluk ve sıklığı kişiye göre planlanmalıdır. Kısa süren (1-5dk.) egzersiz programlarında kaslar glukozu kullanmazlar. Bu nedenle 5 dakikadan başlayıp 60 dakikaya doğru ilerlenmelidir. Etkin bir egzersiz programı için 20-30 dakika harcanmalıdır. Isınma- germe (ihtiyaca göre)-soğuma bölümleri atlanmamalıdır. Kanda veya idrarda keton varsa egzersiz yapılmaz. Egzersizden önce ve sonra, gerekirse egzersiz sırasında kan şekeri ölçümü yapılmalıdır. Kişi kan şekeri takibi yapmayı bilmelidir. Kan şekeri düşmesi, aktiviteden 24-36 saat sonrasına kadar gelişebilir. Egzersiz bir önceki insülin dozunun en fazla etki ettiği zamana denk gelmemelidir. Egzersizden önceki insülin, aktivite sırasında daha fazla kullanılacak bölge üzerine yapılmamalıdır. Aksi uygulanırsa, insülin daha süratle kana geçerek, hipoglisemiye neden olabilir.
Tüm bu bilgiler ışığında, uzmanlardan yardım alarak egzersiz ve takip programı yapmanız sağlığınız açısından daha doğru olacaktır.