Genellikle romatoid artrit nedeniyle ortaya çıkan el parmaklarının şekil bozukluğu olarak bilinir. Parmaklar kuğu boynuna benzer bir görünüm kazandığı için bu ismi almıştır. Altta yatan nedenin bilinmesi oldukça önemlidir. El parmaklarındaki eklemleri çeşitli nedenlerle alışılmadık pozisyonlara eğildiği görülür. Proksimal interfalangeal eklemde (PIP) hiperekstansiyon deformitesi, distal interfalangeal ekleminde (DIP) ise hiperfleksiyon deformitesinin olduğu bir görünüm vardır. Parmakların proksimal interfalangeal eklemi etrafındaki ligamentlerinin üzerinde aşırı stres oluşur. Stres nedeniyle ligamentler gevşer ve sonrasında PIP ekleminde aşırı gerilim oluşur. Ellerin bazı temel fonksiyonlarını kaybettiği bir sakatlık olarak görülmektedir. Eller sınırlı şekilde kullanılabilir ve zaman zaman ağrı oluşabilir. Kuğu boynu deformitesinin tedavisi için hem cerrahi hem de medikal seçenekler mevcuttur.
Kuğu boynu deformitesinin nedenleri; romatoid artrit, skleroderma, inme, parkinson, tedavi edilmeyen çekiç parmak, parmaklardaki kötü iyileşen kırıklar, eklemleri çevreleyen kasları zayıflatan travmalar, kas spazmlarına yol açan sinir hasarı, yaralanma sonucu el kaslarının gerilmesi, gevşek parmak ligamentleri, yırtılmış parmak tendonları, Ehler-Danlos sendromu olarak sıralanabilir. Genellikle romatoid artritle oluşmasının sebebi, RA’in volar plakayı zayıflatarak anormal dokular oluşturması ve iltihaplanma ile birlikte parmak kemiklerinin, kıkırdaklarının , tendonlarının ve bağlarının zarar görmesindendir. İlerleyen süreçlerde parmaklar düz bir pozisyona getirilemez. Bu rahatsızlık baş parmağı etkilemez. Baş parmağınızda benzer tarzda bir bükülme var ise bu durum çekiç parmak ile ilişkili olabilir.
Parmak eklemlerini bükerken ortaya çıkan ağrı, parmakların dışa doğru açılmasında güçlük, parmakların içe doğru bükülmesi, eklemlerde sertlik, eklem problemlerin özellikle sabah saatlerinde görülmesi, eklemlerin şeklinde bozulma, yorgunluk ve halsizlik, deri altında gözlenen yumrular, aralıklı hafif ateş hastalığın belirtileri arasında sayılabilir.
Teşhiste uzmanlar, kuğu boynu deformitesini çoğu zaman gözle veya fizik muayene ile tanıyabilir. Altta yatan hastalığın teşhis edilebilmesi için bazı testler yapılması gerekebilir. Kuğu boynu deformitesinin erken aşamalarda tespit edilmesi oldukça önemlidir. Bu rahatsızlığın tedavisi, durumun ciddiyetine bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavi yöntemlerinden ilk seçenek fizik tedavi uygulamalarıdır. Fizik tedavi uygulamaları ile parmaklarınızı ve ellerinizi daha dengeli tutabilir, güç ve hareketlilik kazandırabilirsiniz. Bu amaçla çeşitli egzersizler, esnetme yöntemleri ve masajlar yapılır. Bu tedavi yöntemleri parmak cerrahisi sonrasında da uygulanabilmektedir. Atel ve splintler önerilebilir. Atel veya splintleri çoğu zaman fizik tedavi egzersizleri sonrasında kullanmanız gerekir, günlük yaşantınıza uygun olacak şekilde ayarlanır. Bazıları günün belli bir kısmında kullanılacak türden olsa da, özellikle parmak ve el atelleri tüm gün kullanılacak şekilde tasarlanabilir.
Yumuşak doku onarımı, parmağın orta eklemi çevresinde yer alan cilt, bağ ve tendonları düzelmeyi amaçlayan bir ameliyat türüdür. Genelde orta derecede olan kuğu boynu deformitesi vakalarında kullanılır. Yapılan cerrahi ile gevşeyen bağ ve tendonlara gerekli destek sağlanır. Parmağın şeklini bozan yapılar ortadan kaldırılır. Çoğunlukla yüz güldürücü sonuçlar elde edilir. PIP eklemi çok sertse ve diğer tedavi yöntemleri ile başarı sağlanamadıysa eklem artroplastisi sizlere önerilebilir. Ameliyat esnasında yumuşak dokular da uygun şekilde tamir edilir. Eklem artroplastisinden sonra parmaklarınızı hareket ettirmeniz kolaylaşacaktır ama yeni eklem yüzleri de zamanla aşınabilir. Parmak eklemi füzyonu ise eklemin birbirine kaynaştırılarak artık hareket edemez hale getirildiği bir tedavi çeşididir. Özellikle çok ileri düzeydeki vakalarda ve yoğun ağrı yaşayanlarda önerilmektedir.
Cerrahiden sonra iyileşme süreci değişkenlik gösterebilir. Ortalama olarak 4 - 12 hafta gibi bir sürede parmak fonksiyonları büyük oranda geri kazanılır. Fizik tedavi uygulamalarına düzenli katılımlarınızla bu süreyi daha da kısaltabilirsiniz. Atel veya splintleri kullanmaya devam etmelisiniz. Uzmanların önerilerine dikkat etmeli ve gerekli aralıklarla kontrollerinize gitmelisiniz. Kuğu boynu deformitesi oluşumuna yol açan durum bir travma ise, kişi tedaviden sonra bir daha bu durum ile karşılaşmayacaktır ama altta yatan neden romatoid artrit ise, bu deformitenin tekrar ortaya çıkabileceği bilinmelidir. Takip gerektiren zor bir durumdur.
