Romatizmal hastalıklar kemik, kas ve eklemde meydana gelen yangısal durumlar olarak ifade edilir. En sık rastlanan romatizmal hastalıklardan olan artrit ise eklemde görülen ağrı, şişlik, kızarıklık ve fonksiyon kaybıyla karşımıza çıkar. Romatizmal hastalıklar kas ve eklemler dışında diğer sistemleri de tuttuğunda multisistem hastalığı olarak adlandırılır. Nedeni tam olarak bilinmemektedir, genetik ya da bağışıklık sisteminin ve çevresel faktörlerin sebep olduğu düşünülmektedir.
Bazen tek bir eklem, bazen birden fazla eklem tutulabilir ve ağrı, şişlik, eklemde deformite, şekil bozukluğu olur. Ağrı istirahatte veya hareketle artan bir yapıda da olabilir. Eklemlerde sinovit yani eklem aralığında iltihaplanma ve sıvı birikimi görülebilir. Ağrı, güçsüzlük, ciltte döküntüler, tırnak değişiklikleri, deride sertlik, göz yaşı azalması, tükürük azalması, görmede azalma ve gözlerde kızarıklık, ateş, nefes darlığı, öksürük, sindirim sistemi şikayetleri, böbrek fonksiyonlarında bozulma, felç belirtiler olarak görülebilir.
Romatoid artrit; kronik, sistemik ve otoimmün bir hastalıktır. Birden fazla doku ve sistemi etkiliyebilir. Yukarıda saydığımız belirtilerle sabah tutukluğu ve küçük eklemlerde simetrik şişlikler takip eder. En sık el bileği, eller, dirsekler, dizler, ayaklar ve boyun omurlarında görülür. Çene ekleminde şişlik ve ağrı olabilir, dolayısıyla çiğneme bozulabilir. Deri altında, akciğer, kalp, göz ve larinkste nodüller olabilir. İlerleyen süreçte kalp zarlarında iltihaplanmaya neden olabilir. Kadınlarda sık görülür, radyolojinin tanıda önemi büyüktür. Jüvenil romatoid artrit veya still hastalığı olarak adlandırılan romatoid artrit çocuklarda görülen şeklidir. İlerleyici bir hastalıktır. Amaç; ağrıyı azaltmak, eklem dejenerasyonunu ve komplikasyonları önlemek, hastanın günlük yaşam aktivitelerini sürdürmesini sağlamaktır. İlaç tedavisi, fizik tedavi ve rehabilitasyon, düzenli kontroller çok önemlidir.
Osteoartrit, eklem romatizması, kireçlenme olarak adlandırılır. Kıkırdak olmak üzere eklemi oluşturan bütün yapıları etkileyen ilerleyici, inflamatuvar olmayan bir eklem hastalığıdır. Ağrı, hassasiyet, hareket kısıtlılığı ve sıvı birikimi tek veya pek çok eklemde aynı anda görülebilir. Kalça, diz, el ve omurga başlıca tutulum alanlarıdır. 65 yaş üstü olmak, kilolu olmak, ağır işlerde çalışmak, egzersiz yapmamak, genetik yatkınlığı olmak ve geçirilmiş travmalara sahip olmak bu sinsi hastalığa sebep olur. Osteoartritte ağrı, hareketle artar, dinlenmekle azalır. Eklemlerde sertlik hissi olur, sıklıkla eklemlerde kaba krepitasyon (çıtırtı) duyulur.
Sayıca fazla olan romatizmal grup hastalıklarından bazılarına bu yazımda değindim. Bu belirtileri içeren yakınmalarınız varsa vakit kaybetmeden uzmanlara danışınız.
