Serebral palsi kişinin tüm vücudunu ya da vücudun tek tarafını etkileyebilir. Bazı vakalarda çocuk büyüdükçe, semptomlar daha belirgin hal alabilir ya da hafifleyebilir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon ile birey aktif bir şekilde tedavi edilmezse ağır tablo karşımıza çıkabilir. Serebral palsi ile ilişkili beyin anormallikleri çeşitli nörolojik sorunları da beraberinde getirebilir. Bunlar; ağız hastalıkları, ağrı, zihinsel engel türleri, görme ve duyma güçlüğü, titreme nöbetleri, idrar kaçırma olarak sıralanabilir. Endişe edilen durumlarda, hızlı teşhis önemlidir.
Serebral palsi belirtileri ve semptomları hafif başlayarak zamanla daha belirgin hale gelebilir, bu nedenle doğumdan birkaç ay sonrasına kadar tanı konmaması mümkündür. Uzmanlar tarafından semptomlar değerlendirilerek, büyümeyi ve gelişmeyi takip etmek, çocuğunuzun tıbbi geçmişini gözden geçirmek ve fizik muayene bulgularını kaydetmek gerekir. Pediyatrik nörolog, pediatrik fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanına veya çocuk gelişim uzmanına gitmek gerekir. Teşhis koymak ve diğer olası nedenleri dışlamak için bazı testler gerekli görülebilir. Bu testlerin başında beyin taramaları (Manyetik Rezonans Görüntüleme) yer almaktadır. Kraniyal ultrason bebeklik döneminde gerçekleştirilebilir ve ön değerlendirme yapılmasını sağlayabilir. EEG yani elektroensefalogram durumu daha derinlemesine değerlendirebilir. Bunların yanında kan veya idrar örnekleri sayesinde genetik veya metabolik problemlerin saptanması mümkün olabilir. Ardından görme, işitme, konuşma, zihinsel gelişim ve hareket konularındaki sorunlar belirlenebilir. Serebral palsinin tedavisinde hedef bireyin semptomlarının en aza indirgenmesi ve hayat kalitesinin arttırılmasıdır.
Kasları gevşetmek için oral kas gevşeticiler sıklıkla kullanılır. Bazı vakalarda omuriliğe bir tüp ile ilaç pompalanması mümkündür. Serebral palsi tedavisinde ilaçların yanı sıra fizik tedavi sürecinde yapılan kas eğitimi ve egzersizler çocuğun kas gücünün, esnekliğinin, dengesinin, motor gelişiminin ve hareketliliğinin artmasına yardımcı olur. Aile eğitimi ile çocuğun evde yıkanması, beslenmesi, gün içinde yapması gereken egzersizleri, günlük ihtiyaçlarının nasıl güvenle sağlayabileceği de öğretilir. Baş ve gövdede hareket kontrolü, emekleme, sağa – sola dönme, kavrama gibi konularda destek sağlanır. Çocuğun yürümesine ve kas gelişimine yardımcı olması için yardımcı cihazlar (ortezler) önerilebilir. Çocuğun evde, okulda ve toplumdaki günlük yaşam aktivitelerde bağımsızlık kazanmasına yardımcı olmak için ekip çalışması gerekir. Konuşma terapisi alabilir. Ata binme veya spor gibi düzenli veya uyarlanabilir rekreasyonel ve rekabetçi spor aktiviteleri serebral palsi olan bireye fayda sağlayabilir. Bu tür terapi çocuğun motor becerilerini, konuşmasını ve duygusal gelişimini artırmaya yardımcı olabilir. Zaman zaman kemikler veya eklemler üzerinde ortopedik cerrahi müdahaleler gerekebilir (kasları ve tendonları uzatma…) Bu düzeltmeler sayesinde bireyin hissettiği ağrı azalabilir ve hareketliliği artabilir.
Bir çocuğa serebral palsi gibi bir engellilik teşhisi konulduğunda, tüm aile yeni zorluklarla karşı karşıya kalır. Bununla başa çıkmak için durumu kabullenip, çocuğun bağımsızlığı için her türlü çaba gösterilmelidir. Neden benim çocuğum? sorusundan çok Ne yaparsam bağımsızlığı artar? sorusuna yönelmek gerekir. Unutulmamalıdır ki aile çocuğun sağlık bakım ekibinin en önemli parçasıdır. Bu durum sadece anne için değil TÜM AİLE BİREYLERİ için geçerlidir.
