Geçtiğimiz Pazartesi günü heyecanla beklediğimiz enflasyon rakamları TÜİK tarafından açıklandı. Piyasaları şekillendirecek ve harekete geçirecek olan enflasyon rakamı hatırlarsanız Şubat’ta yüzde 0,91 artarak yıllık bazda da yüzde 15,61 olmuştu.
Geçtiğimiz Mart ayında ise enflasyon yüzde 1,08 artarken, yıllık bazda yüzde 16,19’a ulaştı. Bir önceki yılın aynı aya göre artışın düşük olduğu diğer gruplar ise şöyle: Giyim ve ayakkabı yüzde 7,43, haberleşme yüzde 8,01 ve eğitim yüzde 8,33 oldu. Aynı aya göre yüksek olduğu gruplar ise yüzde 24,85 ile ulaşım, yüzde 23,64 ile ev eşyası ve yüzde 21,49 ile çeşitli mal ve hizmetler oldu. Yılın en düşük artışı yüzde 2,87 ile alkollü ürünler ile tütün ürünleri grubunda gerçekleşti.
Yurtiçi üretici fiyat endeksi ise yüzde 4,13 artış gösterdi. Mart ayında fiyatı en fazla artan ürün karnabahar olurken en çok düşen ise kabak oldu. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 17,30 ile kabakta oldu. Bunu yüzde 17,08 ile salatalık, yüzde 15,55 ile kıvırcık, yüzde 12,32 ile kırmızı lahana, yüzde 9,84 ile kuru soğan, yüzde 9,33 ile patates takip etti. Sanayinin 4 ana sektöründe yani imalat, madencilik, gaz üretim ve dağıtımı ve su temininde toplam imalat aylık yüzde 4.33 arttı.
Tabii enflasyon dendiğinde tek bir rakam üzerinden gitmek doğru olmaz bunu her alanda her ürün grubunda incelememiz gerekir. Rakamları her iki türlü de yani hem genel hem ürün grupları açısından değerlendirdiğimizde ciddi bir artış olduğunu gözlemliyoruz. Bu rakamları düşürmenin bir yolu piyasa arzını azaltarak insanları tüketimden uzaklaştırmaktır böylece talep azalacak ve fiyatlar düşecektir. Bir diğeri ise faizleri enflasyon doğrultusunda yükselterek yine tüketicileri piyasadan uzaklaştırmaktır.
İktisat fakültelerinin birinci sınıfında ‘İktisada Giriş’ dersinde enflasyon, ‘Paranın satın alma gücünün azalması’ olarak tanımlanır. Bugün 100 liraya satın aldığınız mal ve hizmetleri bundan bir yıl sonra 105 liraya alabiliyorsanız, paranızın satın alma gücü yüzde 5 civarında azalmış demektir. Faiz ise en basit haliyle paranın kira getirisidir. Faiz bir sebep değil sonuçtur. Ve faizi yükselten şey enflasyondur.
