Balıkesir’in kalbinde, çarşı merkezinde sessiz ama güçlü bir tanık: Zağnos Paşa Hamamı… 1461 yılında Osmanlı vezirlerinden Zağnos Paşa tarafından inşa ettirilen bu tarihi hamam, 500 yılı aşkın süredir Balıkesirlilerin hem bedenini hem de ruhunu arındıran bir merkez olarak ayakta duruyor.
Zağnos Paşa Hamamı, Balıkesir’in temizliğe verdiği önemin ve geçmişine duyduğu saygının taşlara kazınmış hâli. Her bir taşıyla hem bedenleri hem de tarih bilincini arındırmaya devam ediyor.
Osmanlı klasik hamam mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan Zağnos Paşa Hamamı, hem mimari estetiğiyle hem de kültürel anlamıyla Balıkesir için eşsiz bir değer taşıyor. Çifte hamam olarak inşa edilen yapıda, erkek ve kadın bölümleri ayrı olarak düzenlenmiş ve bu özelliğiyle döneminin sosyal yapısına da ışık tutuyor. Sadece yıkanmak değil, sosyalleşmek, dertleşmek, bayram öncesi arınmak ve gelin hamamı geleneğini yaşatmak gibi pek çok toplumsal fonksiyonu da üstlenen Zağnos Paşa Hamamı, geçmişten bugüne Balıkesir halkının ortak hafızasında yer almayı başarıyor.
TARİHE TANIKLIK EDEN TAŞLAR
Yüzyıllar boyunca birçok önemli olaya ve kişiye şahitlik eden hamam, kentin tarihine adeta kazınmış durumda. Rivayetlere göre Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde dahi adı geçen bu hamam, Balıkesir’e gelenlerin uğradığı duraklardan biri olmuş. Zaman içinde çeşitli restorasyonlardan geçen yapı, aslına sadık kalınarak bugüne taşındı. Günümüzde hem tarihi merak eden ziyaretçileri hem de geleneksel hamam kültürünü deneyimlemek isteyen misafirlerini ağırlamaya devam ediyor.
BALIKESİR KÜLTÜRÜNÜN AYRILMAZ PARÇASI
Zağnos Paşa Hamamı sadece bir temizlik mekânı değil, aynı zamanda Balıkesir’in kültürel kimliğinin de temel taşlarından biri. Geleneksel düğün öncesi gelin hamamı organizasyonları, bayram öncesi yıkanma adetleri ve eski usul kese-köpük ritüelleri hâlâ burada yaşatılıyor. Bu yönüyle hamam, geçmişle bugün arasında bir köprü işlevi görüyor; modern şehir hayatı içinde unutulmaya yüz tutan değerlerin yeniden hatırlanmasına vesile oluyor.
GELECEK NESİLLERE AKTARILAN BİR MİRAS
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alınan Zağnos Paşa Hamamı, Balıkesir’in tarihini yaşatmaya devam ederken, yerli ve yabancı turistlerin de ilgisini çekiyor. Şehrin merkezinde, Zağnos Paşa Camii ile yan yana duran bu yapılar topluluğu, Balıkesir’in tarihi dokusunu oluşturan en önemli yapılardan biri olarak öne çıkıyor.
