ÖZEL HABER - Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Psikiyatrist Dr. Bekir Ceylan, HABERCİ’ye yaptığı açıklamada, çocuklarda otizmin tedavisinde erken tanının önemli olduğunu söyledi.
Otizmin, zaman zaman başka sorunlarla karıştırıldığını, çocuklarda sosyal kaygı bozukluğu, yaygın kaygı bozukluğu, depresyonu veya dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda da tıpkı otizmde olduğu gibi göz temasında kısıtlılık ve sosyal etkileşimde bozulmaların görülebilindiğini anlatan Ceylan, “Dil bozukluğu olan, ailede geç konuşma öyküsü olan veya elektronik şeyler/ekran karşısında çok vakit geçiren çocuklarda da dil gelişim basamaklarında gecikmeler oluşabiliyor. Ancak otizmin doğru tanısı ve tedavisi için tüm bu belirtilerin vakit geçirmeden ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor” bilgisini verdi.
ÇOCUKLARDA OTİZMİN BELİRTİLERİ
Otizmin, sosyal iletişim ve etkileşimde problemler ile birlikte tekrarlayıcı basmakalıp hareketlerin çocukta bulunup bulunmadığına göre tanı alan nörogelişimsel bir bozukluk olduğunu, ancak yeni psikiyatrik tanı sisteminin kullanıma girmesi ile birlikte otizmin kategorik bir tanı olmaktan çıkarıldığını, süreklilik arz eden bir yelpaze haline getirildiğini anlatan Ceylan, “Bu yelpazenin bir ucunda hafif, diğer ucunda ağır otizm tanısı bulunuyor. Saptanan sorunlar ve bulguların şiddetine göre çocuklar bu doğru üzerinde bir yere konumlanıyor” dedi.
Ceylan, otizm belirtilerini şu şekilde sıraladı: “Göz temasında kısıtlılık. İsmine bakmama. İlgi paylaşımında kısıtlılık. Özellikle bebeklik döneminde sosyal gülümsemenin olmaması. Dil gelişim basamaklarında gerilik. Kendi dünyasında vakit geçirme. Empati becerisinde sorunlar. Karşılıklı oyun oynamama. Dili sosyal bağlamında kullanmakta zorluklar. Özellikle ileri yaşlarda arkadaş edinmekte ve diğer kişilerle iletişim kurmakta problemler. Kendini ifade etme güçlükleri. Temel olarak sosyal iletişim ve etkileşim problemleri. Dönen şeylere aşırı ilgi gösterme. İleri geri sallanma. Parmak ucunda yürüme. Özellikle sevindiği zamanlarda kanat çırpma. Oyuncakları amacına uygun kullanmama. Kısıtlı ve garip özel ilgi alanlarıyla aşırı uğraşma.”
OTİZM TEDAVİSİNİN EN ÖNEMLİ SİLAHI: ERKEN TANI
Açıklamasında otizm ile benzer belirtiler gösteren diğer rahatsızlıkların tanı almayı geciktirebildiğini ifade eden Ceylan, “Otizm ile benzer belirtiler gösteren diğer rahatsızlıklar tanı almayı geciktirebilir” diye konuştu.
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Psikiyatrist Dr. Bekir Ceylan, otizmin zaman zaman başka sorunlarla karıştırılabildiğini ifade etti. Bu sorunları olan çocuklarda da tıpkı otizmde olduğu gibi göz temasında kısıtlılık ve sosyal etkileşimde bozulmalar görülebildiğini dile getiren Ceylan, bazı durumlarda otizm ile benzer belirtiler gösteren diğer rahatsızlıkları şöyle sıraladı: “Sosyal kaygı bozukluğu. Yaygın kaygı bozukluğu depresyonu. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu. Dil bozukluğu olan, ailede geç konuşma öyküsü olan veya elektronik şeyler/ekran karşısında çok vakit geçiren çocuklarda da dil gelişim basamaklarında gecikmeler görülebiliyor. Otizm tedavisinin en önemli silahı: Erken tanıdır. Otizmde özellikle de belirtiler hafif düzeyde ise en olumlu tedavi sonucu için en önemli faktör erken tanı ve erken tedavidir.”
“OTİZM, BESLENME SORUNLARINA DA YOL AÇIYOR”
Ceylan, “Çocukluğun erken döneminde beynin gelişiminin en hızlı olduğu süreçlerde yapılacak tedavi girişimleri en yüz güldürücü sonuçları vermektedir. Bu nedenle aileler, daha önce belirtilen bulgulardan şüpheleniyorlarsa ve/veya doktor veya öğretmen gibi üçüncü bir kişi tarafından bu şüphe dile getirilmişse hiç vakit kaybetmeden çocuk psikiyatriye başvurmalıdırlar” uyarısında bulundu.
“ERKEK ÇOCUKLARDA DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR”
Otizmin, erkek çocuklarda daha fazla görüldüğünü, otizmin, beslenme sorunlarına da yol açtığını anlatan Ceylan, otizme eşlik eden diğer sorunların da ele alınması gerektiğine işaret ederek, otizmde uygulanan tedavi yöntemlerine ilişkin de şu bilgileri verdi: “Otizm şüphesi olan olgular ayrıntılı değerlendirme süreçlerinden geçerek bu tanıyı alırlar ve değerlendirmeler sırasında çocuğun hangi alanlarda sorunları olduğu da detaylıca ortaya konulmalı. Bu değerlendirme sonuçlarına göre çocuklar eksik olan alanların düzeltilmesine yönelik özel eğitim ve terapiler almalıdır. Bununla birlikte otizme eşlik eden başka bir psikiyatrik hastalık varsa mutlaka onu da kapsayan bütüncül bir tedavi planı oluşturulmalıdır. Çocukta ek olarak yıkıcı davranışsal sorunlar, uyku problemleri, kaygı, depresyon gibi bulgular da mevcut ise; tedavinin daha sağlıklı ilerleyebilmesi için bunları hedefleyen ilaç tedavileri de eklenebilmekte.”
“OTİZM ERKEN TANIYLA DÜZELEBİLİYOR”
Erken tanı ile birlikte erken uygulanacak uygun özel eğitim ve terapiler sonucunda hafif otizmi olan çocuklardaki problemlerin tamamen ortadan kalkabildiğini belirten Ceylan, “Bu çocuklar örgün öğrenime devam edebilmekte, tam bağımsız bir hayat sürebilecek kapasiteye gelebilmektedirler. Yaşıtlarının yapabildiği her şeyi yapabilirler, hatta kısıtlı ilgi alanları varsa bazı konularda daha üstün bile olabilirler” dedi. Cengiz GÜNER
