Veteriner Hekimler Odası Balıkesir Şube Başkanı Hüdayi Tanrıkulu, ‘3 Kasım Dünya Tek Sağlık Günü’ nedeniyle açıklamada bulundu. Açıklamasında tüm canlılar için en uygun sağlık koşullarını oluşturmak amacıyla gidilmesi gereken tek yönün tek sağlık olduğunun altını çizen Tanrıkulu, “Dünya iki binli yıllardan itibaren adeta salgınlar çağına girmiştir. Çevremize baktığımızda gördüğümüz ve yakınarak eleştirdiğimiz birçok konu aslında bu dönemi hazırlayan nedenlerdir.” dedi.
TANRIKULU’NDAN GIDA GÜVENLİĞİ VURGUSU
Günümüzde halk sağlığını ve insanlığın geleceğini tehdit eden başlıca unsurların zoonotik hastalıklar, gıda güvenliği, antimikrobiyal direnç, biyoçeşitlilik ve küresel ısınma olduğunu vurgulayan Veteriner Hekimler Odası Balıkesir Şube Başkanı Hüdayi Tanrıkulu, “Sağlığa ve insanlığın geleceğine yönelik bu karmaşık tehditleri önlemeye, bunlara karşı hazırlıklı olmaya ve mücadele etmeye yönelik çözümler için dünyada “Tek Sağlık” konsepti ortaya çıkmıştır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE, yeni adıyla WOAH), ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından bir araya getirilen danışma paneli olan Tek Sağlık Üst Düzey Uzman Paneli (OHHLE) yakın zamanda tek sağlık yaklaşımını yeniden tanımlamıştır. Buna göre; Tek Sağlık, insanların, hayvanların ve ekosistemlerin sağlığını sürdürülebilir bir şekilde dengelemeyi ve optimize etmeyi amaçlayan entegre, birleştirici bir yaklaşım olarak tanımlanmaktadır” diye konuştu.
“HASTALIK ETKENLERİNİN YÜZDE 80’İ HAYVANSAL KÖKENLİ”
İnsanlarda görülen mevcut bulaşıcı hastalıkların yaklaşık yüzde 61'nin zoonotik olduğunu, yeni ortaya çıkan bulaşıcı hastalıkların (Ebola, HIV, influenza, COVID-19 dahil) yüzde 75'inin hayvan kaynaklı olduğunu, insan sağlığını tehdit eden ve enfeksiyonlara yol açan toplam bin 415 mikroorganizmanın 868 adedinin zoonotik karakter taşıdığını, bunların yüzde 33’nün insandan insana bulaştığının ortaya konduğunu anlatan Tanrıkulu, “Dünyada biyoterörizm amacıyla kullanılan hastalık etkenlerinin yüzde 80’i hayvansal kökenlidir. Bilinen ve yeni veya yeniden ortaya çıkan hastalıklar dünya çapında hızla yayılabilmekte ve her yıl milyonlarca insan ile hayvan bunlardan etkilenmektedir. Kuduz, Salmonella enfeksiyonları, Batı Nil virüsü enfeksiyonu, Q humması, şarbon (antraks), brusella, tüberküloz, Covid 19, SARS, kuş gribi, maymun çiçeği, Ebola, Lyme hastalığı ve paraziter hastalıklar bunlardan bazılarıdır” ifadelerine yer verdi.
“TEMEL KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİNE ÖNEM VERİLMELİ”
Yapılan araştırmalarda Covid-19 Pandemisine kadar dünya üzerinde her yıl 2.5 milyar vaka olduğunu ve 2.7 milyon insanın zoonotik hastalıklardan öldüğünün tahmin edildiğini belirten Tanrıkulu, “Ülkemizde en çok rastlanan zoonotik hastalıkları, özellikle süt sığırlarında görülen brusella (Malta humması), şarbon, salmonellozis, KKK Ateşi, Kuduz, tüberküloz (verem) ve kist hidatik hastalığı olarak sayabiliriz. Zoonotik patojenleri hayvan kaynaklarında kontrol etmek, insanlığı korumanın en etkili ve ekonomik yoludur. Bir ülkede sağlık hizmetlerinde aksamaya yol açmadan tasarruf edebilmenin tek yolu, bütçede ağırlığın tedavi hizmetleri yerine temel koruyucu sağlık hizmetlerine verilmesidir. Tek Sağlık, karmaşık sağlık tehditlerini ele almak için farklı disiplin ve sektörlerin ortak bir hedef için çalışmasını öngören önemli bir koruyucu hekimlik yaklaşımıdır” dedi.
“YASA BİR AN ÖNCE ÇIKARILMALI”
Tanrıklulu, açıklamasında bakteriyel, viral ve paraziter zoonozların Veteriner Hekimler tarafından hayvanlarda önlendiği taktirde insanlarda görülmesinin söz konusu olamayacağını söyledi.
“Hasta artık dünyamızdır” diyerek açıklamasını sürdüren Hüdayi Tanrıkulu, “Gerek insan ve gerekse hayvan hastalıklarını hastanede klinik müdahalelerle kontrol altına alma dönemi bitmiştir. Halk sağlığı ve koruyucu hekimlik ön plana çıktı. Hastalıkların kontrolü artık sahada olmalı ve hazırlayıcı nedenler ortadan kaldırılmalıdır. Halk sağlığını tehdit eden bulaşıcı hastalıkların kontrolünde antimikrobiyal direnç ile mücadelede ve gıda güvenliğinin sağlanmasında Tek Sağlık yaklaşımının operasyonelleştirilmesi için ülkemizde bir an önce Tek Sağlık Yasası çıkarılmalı ve bu yasaya bağlı olarak uygun bir yapılanma oluşturulmalıdır” diye konuştu. Bilge Yurdusev
