Türk kültüründe yüzyıllardır önemli bir yere sahip olan çeyiz sandıkları, yeni evlenen çiftlerin en özel eşyaları arasında sayılıyordu. Ahşap işlemeli, oymalı ve genellikle el emeği ile süslenen bu sandıklar, gelinlerin evlerine götürdüğü çeyizlerin simgesi olarak görülüyordu. Ancak günümüzde, özellikle Balıkesir’de düğün hazırlıkları yapan çiftler arasında çeyiz sandığının eski popülerliğini yitirdiği gözleniyor.
Çeyiz Paketleri Öne Çıkıyor
Eskiden gelinlerin tüm eşyaları tek tek alınır, sandıklara yerleştirilirdi. Günümüzde ise evlilik hazırlıklarının hızlanmasıyla birlikte “çeyiz paketleri” büyük ilgi görüyor. Bu paketlerde nevresim takımlarından mutfak eşyalarına, banyo setlerinden küçük ev aletlerine kadar birçok ihtiyaç bir arada sunuluyor. Balıkesir’de faaliyet gösteren mobilya ve ev tekstili mağazaları, genç çiftlerin taleplerine yanıt verebilmek için geniş kapsamlı çeyiz paketleri hazırlıyor.
Balıkesir Esnafının Görüşü
Balıkesir çarşılarında çeyiz sandığı üreten ustaların sayısı her geçen gün azalıyor. Ahşap işçiliğiyle ünlü olan bazı ustalar, artık sandıklara eskisi kadar talep olmadığını belirtiyor. Mobilya sektöründe faaliyet gösteren işletmeciler ise gençlerin daha çok pratik ve ekonomik çözümlere yöneldiğini ifade ediyor. Özellikle Altıeylül ve Karesi ilçelerinde mağazalar, çeyiz paketlerini cazip kampanyalarla sunarak evlenecek çiftlerin ilgisini çekiyor.
Gelinlerin Tercihleri Değişti
Balıkesir’de yapılan gözlemler, genç gelinlerin artık ağır işlemeli sandıklardan ziyade modern ve kullanışlı mobilyalara yöneldiğini ortaya koyuyor. Eskiden aile büyükleri tarafından hediye edilen sandıklar, şimdilerde yerini dekoratif amaçlı küçük sandıklara ya da tamamen farklı tasarımlara bırakıyor. Özellikle apartman dairelerinde yaşayan çiftler, yer sıkıntısı nedeniyle büyük sandıklara sıcak bakmıyor.
Kültürel Bir Değişim
Çeyiz sandığının unutulmaya yüz tutması, kültürel açıdan da dikkat çekiyor. Balıkesirli folklor araştırmacıları, sandığın yalnızca eşya taşımakla kalmayıp aynı zamanda gelinlerin hayallerini, umutlarını ve anılarını simgelediğini vurguluyor. Ancak günümüzde evliliklerin hızla planlanması, ekonomik koşullar ve yaşam alanlarının küçülmesi, bu geleneğin değişmesine neden oluyor.
Gelecekte Sandıkların Yeri
Balıkesir’de bazı aileler, nostaljik bir değer taşıdığı için çeyiz sandığını hâlâ tercih ediyor. Özellikle kırsal bölgelerde yaşayan aileler, sandığı evliliğin önemli bir parçası olarak görmeye devam ediyor. Ancak şehir merkezlerinde çeyiz paketleri çok daha yaygın hale gelmiş durumda. Uzmanlar, ilerleyen yıllarda çeyiz sandıklarının tamamen kaybolmasa da daha çok dekoratif bir eşya olarak kullanılmaya devam edeceğini öngörüyor.
Balıkesir’de çeyiz sandıkları, kültürel bir miras olarak hatırlanmaya devam etse de günümüzde genç çiftlerin tercihi hızla değişiyor. Modern yaşamın getirdiği pratiklik ve ekonomik çözümler, çeyiz sandığının yerini çeyiz paketlerine bırakıyor. Bu değişim, hem düğün alışkanlıklarını hem de şehirdeki ticari hareketliliği doğrudan etkiliyor.
