Pandemiyle hayatımıza giren evden çalışma modeli, esneklik ve konfor sağlasa da görünmeyen bir ekonomik yük yaratıyor. Ofis masrafları azaldıkça, faturalar ve ekipman giderleri çalışanların cebine yansıyor. Uzmanlara göre, evden çalışma maliyeti artık sadece enerji tüketimiyle sınırlı değil; ergonomik donanım, internet hızı ve dijital erişim gibi kalemlerle giderek büyüyor.
Ev Rahat Ama Elektrik Faturası Rahat Değil
Türkiye’de uzaktan çalışan sayısı 2020’ye kıyasla azalsa da, hibrit modellerin kalıcı hale geldiği görülüyor. Ancak bu dönüşüm, çalışanların ev ekonomisini ciddi biçimde etkiliyor. Kış aylarında artan elektrik faturaları, bilgisayar, ısıtma ve aydınlatma kullanımını doğrudan maliyete dönüştürüyor. Enerji Verimliliği Derneği’nin 2025 tahminine göre, tam zamanlı evden çalışan bir kişi, ayda ortalama 400–600 TL arasında ek elektrik gideri ödüyor. Bu rakam, internet masraflarıyla birleştiğinde evden çalışma maliyetini aylık bin TL’nin üzerine çıkarıyor.
Yazılımcı Emine Kılıç, yaşadığı deneyimi şöyle anlatıyor:
“Ofisteyken klima, kahve makinesi ve internet şirketin sorumluluğundaydı. Evde çalışmaya başladığımdan beri fatura kalemlerim iki katına çıktı. Bu fark maaşa yansımıyor.”
İnternet Hızı Konfor Değil, Mecburiyet Haline Geldi
Uzaktan toplantılar, büyük veri aktarımı ve bulut tabanlı yazılımlar, yüksek hızlı interneti artık bir lüks değil, zorunluluk haline getirdi. Ancak ülke genelinde hız farkları ve kota limitleri, çalışanlar arasında adaletsiz bir tablo yaratıyor.
Bilişim uzmanları, bu konuda uyarıyor:
“Evden çalışan birçok kişi, kurumsal ağların sağladığı hız ve güvenliği ev ortamında bulamıyor. Bu da hem verimliliği hem iş sürekliliğini etkiliyor.”
Uzmanlara göre, şirketlerin çalışanlarına internet desteği sağlaması artık bir tercih değil, kurumsal bir sorumluluk olmalı. Bazı firmalar sabit destek ödemeleri sunsa da bu katkıların çoğu güncel piyasa fiyatlarının gerisinde kalıyor.
Ergonomik Donanım Eksikliği Sağlığı Tehdit Ediyor
Evden çalışmanın görünmeyen en ciddi maliyetlerinden biri de ergonomi eksikliği. Masa, sandalye, ekran yüksekliği ve aydınlatma gibi unsurlar, uzun vadede kas-iskelet rahatsızlıklarına neden olabiliyor.
Fizyoterapistler, bu konuda şu uyarıda bulunuyor:
“İnsanlar mutfak masasında veya kanepe üzerinde çalışıyor. Bu pozisyonlar kısa vadede rahat görünse de uzun vadede bel ve boyun sağlığı için ciddi risk oluşturuyor.”
Uzmanlara göre ergonomik bir çalışma alanı oluşturmanın ortalama maliyeti 10.000 TL’nin üstüne çıkabiliyor. Çalışanların çoğu bu harcamayı kişisel bütçesinden karşılamak zorunda kalıyor. Bu da evden çalışma maliyetini yalnızca faturalarla sınırlı olmaktan çıkarıyor.
Şirketler Maliyet Kazanıyor, Çalışanlar Harcıyor
Şirketler açısından evden çalışma; ofis kirası, elektrik, temizlik ve yemek gibi kalemlerde büyük tasarruf sağlıyor. Ancak bu kazanç, çoğu zaman çalışan lehine bir dönüşüm yaratmıyor. Ek destek verilmediğinde, mali yük bireysel ekonomiye yansıyor.
İnsan kaynakları danışmaları, bu konuda dengesizliğe dikkat çekiyor:
“Uzaktan çalışma politikalarında, maliyet paylaşımı net belirlenmeli. Şirket, ofis giderinden tasarruf ediyorsa, çalışana da fatura desteği sağlamalı.”
Avrupa’daki örneklerde, evden çalışanlara enerji ve internet desteği için aylık 50–100 euro arasında ödeme yapılıyor. Türkiye’de bu uygulama henüz yaygın değil. Uzmanlara göre, bu fark giderilmezse uzun vadede evden çalışmanın sürdürülebilirliği sorgulanabilir hale gelecek.
Psikolojik ve Sosyal Maliyetler de Artıyor
Evden çalışmanın maddi maliyetinin yanında, psikolojik yükü de giderek artıyor. Ev-ofis sınırının kaybolması, sosyal izolasyon ve sürekli çevrim içi olma hali, çalışanların zihinsel sağlığını zorluyor. Bu da dolaylı olarak iş verimliliğini ve motivasyonu düşürüyor.
Uzman psikologlar, bu tabloyu şöyle özetliyor:
“İnsanlar hem fiziksel hem zihinsel olarak tükeniyor. Çalışma saatleri esniyor ama dinlenme süresi kısalıyor. Evden çalışma artık konfor değil, dikkatle yönetilmesi gereken bir süreç.”
Evden Çalışma Maliyetini Azaltmanın Yolları
Uzmanlar, evden çalışma maliyetini düşürmek için birkaç basit öneride bulunuyor:
Enerji verimli ampuller ve cihazlar kullanmak.
İnternet paketlerini işveren desteğiyle optimize etmek.
Ergonomik ürünleri taksitli veya kurumsal anlaşmalarla temin etmek.
Haftada en az bir gün ofisten veya ortak çalışma alanından çalışarak enerji yükünü dengelemek.
Bu adımlar, hem fiziksel sağlığı koruyabilir hem de ekonomik yükü azaltabilir. Ancak kalıcı çözüm için işverenlerin de bu masrafları paylaşması gerekiyor.
Görünmeyen Maliyet, Görülür Hale Geliyor
Evden çalışma modeli, esnekliğin ötesinde yeni bir ekonomik denge gerektiriyor. Çalışanlar artık yalnızca zaman değil, enerji, donanım ve internet için de bütçe ayırıyor. Bu durum, evden çalışma maliyeti kavramını kişisel bir tercih olmaktan çıkarıp yapısal bir mesele haline getiriyor.
Uzmanlara göre, sürdürülebilir bir uzaktan çalışma kültürü için hem şirketlerin hem çalışanların maliyetleri adil biçimde paylaşması şart. Aksi halde, ev konforu içinde çalışmak, ekonomik bir yük haline gelmeye devam edecek.
