Yaz mevsiminin sembol meyvelerinden biri olan karpuz, sofraların vazgeçilmezi olmaya devam ederken, tüketiciler arasında son yıllarda artan bir memnuniyetsizlik dikkat çekiyor. Vatandaşlar, “Eskiden karpuzun bir tadı, bir kokusu vardı” diyerek geçmişin karpuzlarını özlemle anıyor. Bu özlemin temelinde ise büyük oranda günümüzde yaygın olarak üretilen kabağa aşılı karpuzlar yer alıyor.
KABAK AŞILI KARPUZ NEDİR?
Tarımda verimi artırmak ve hastalıklara karşı direnç sağlamak amacıyla yapılan bir uygulama olan aşılama yöntemi, karpuzda da sıkça kullanılıyor. Özellikle kök çürüklüğü ve çeşitli mantar hastalıklarına karşı daha dayanıklı olduğu için karpuz fideleri, genellikle kabak türü bitkilerin köklerine aşılanıyor. Ancak bu yöntem, karpuzun tadı ve aromasında ciddi kayıplara yol açabiliyor.
ORİJİNAL KARPUZLA KABAK AŞILI KARPUZ ARASINDAKİ FARKLAR
Tüketiciler için bu iki karpuz türünü ayırt etmek her zaman kolay olmuyor. Ancak dikkat edildiğinde bazı ipuçları fark yaratıyor:
- Tadı ve Şekeri: Orijinal karpuzlar daha tatlı ve aromatik olurken, kabak aşılı karpuzlar genellikle daha sulu ama tatsız olabiliyor.
- Dokusundaki Lif Yapısı: Kabak aşılı karpuzun lifleri daha yoğun ve dağınık yapıda olur; yerken ağza lapa gibi bir his veriyor.
- Kabuk Yapısı: Kabak aşılı karpuzların kabuk kısmı genellikle daha kalındır.
- Ses Testi: Geleneksel yöntemlerden biri olan ‘tıklama testi’, hâlâ işe yarıyor. Orijinal karpuz tıklandığında tok ve derin bir ses verirken, kabak aşılı olanlar daha boğuk ve sönük ses çıkarır.
TÜKETİCİLER NE DİYOR?
Balıkesir'deki pazarlarda alışveriş yapan vatandaşlar, özellikle eski köy karpuzlarının tadına hasret kaldıklarını belirtiyor. Pazarcı esnafı ise tüketici talebine rağmen kabak aşılı karpuzların üreticiler için daha az riskli ve dayanıklı olduğuna dikkat çekiyor. Bir esnaf, “Eski karpuzların tohumunu bulmak zor, köylü üretmiyor çünkü verimi düşük ve hastalığa açık. Kabak aşılı karpuz ise hem raf ömrü uzun hem de nakliyeye dayanıklı” diyor.
UZMANLARDAN UYARI
Ziraat mühendisleri ise kabak aşılı karpuzların sağlık açısından bir risk taşımadığını ancak tat ve kalite yönünden tüketicinin beklentisini karşılamadığını vurguluyor. Uzmanlar, yerel ve ata tohumlarından üretilen karpuzların hem daha doğal hem de lezzet açısından çok daha üstün olduğuna dikkat çekiyor.
NE YAPMALI?
Tüketicilerin bu konuda daha bilinçli seçim yapabilmesi için, pazarcıların ve marketlerin ürün etiketlemeye özen göstermesi gerekiyor. Ayrıca yerel tohumlara yönelen üreticilerin desteklenmesi, hem lezzetli karpuzların sofralara dönmesi hem de tarımsal biyoçeşitliliğin korunması açısından büyük önem taşıyor.
