Yaya kaldırımı ve geçitleri kullanarak ters yönde ilerleyen motosiklet, bisiklet ve benzeri araç kullanıcıları hem kendilerini hem de yayaları ciddi tehlikeye atıyor. Peki bu davranış neden yanlış, hangi kurallara aykırı ve nasıl önlenebilir?
Son yıllarda özellikle şehir merkezlerinde artan motosiklet ve bisiklet trafiği, birçok kolaylığı beraberinde getirirken aynı zamanda kuralsızlık sorununu da gözler önüne seriyor. Yaya kaldırımı, yaya geçitleri ve hatta bazı durumlarda kapalı pazar yerleri ya da sokak aralarında ters yönde ilerleyen motosiklet ve bisiklet kullanıcıları, hem kendi canlarını hem de yayaların güvenliğini tehlikeye atıyor. Bu davranış, trafik kurallarına açıkça aykırı olmasına rağmen ne yazık ki yaygınlaşmaya devam ediyor.
HANGİ KURALLAR İHLAL EDİLİYOR?
Karayolları Trafik Kanunu’na göre;
- Motosiklet ve bisiklet gibi araçların yaya kaldırımlarını kullanmaları yasaktır.
- Ters yönde seyir, trafiğin doğal akışını bozduğu gibi, olası kazaların da başlıca nedenidir.
- Yaya geçitleri, yalnızca yayaların güvenli şekilde karşıdan karşıya geçmesi için tasarlanmıştır. Motorlu ya da motorsuz araçlarla bu alanları kullanmak yasalara aykırıdır.
NELER OLABİLİR? — OLASI TEHLİKELER
- Yayalara Çarpma Riski:
Kaldırımda yürüyen yaşlılar, çocuklar, engelliler ya da dikkatsiz bir anında cep telefonuna bakan yayalar, hızla gelen bir motosikletle karşı karşıya kalabilir. Bu durum ciddi yaralanmalara neden olabilir. - Ani Kazalar:
Ters yönde ilerleyen bir araç, dönüş yapan başka bir sürücüyü şaşırtabilir. Bu da kaza riskini artırır. Özellikle ara sokaklarda görünürlüğün az olduğu yerlerde çarpışmalar kaçınılmaz olabilir. - Trafik Akışını Bozma:
Kuralsız ilerleyen araçlar, diğer sürücülerin paniklemesine ya da aniden manevra yapmasına neden olarak zincirleme kazalara davetiye çıkarabilir. - Yaya Güvenliği Algısını Zedeler:
Yaya geçitleri güvenli olmalı. Ancak bu alanlar motorlu araçlar tarafından işgal edilirse, yayaların psikolojik olarak bile kendilerini güvende hissetmeleri imkânsız hale gelir.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ:
🔸 Denetimlerin Artırılması:
Belediye zabıtası ve trafik ekipleri, özellikle yaya yollarının yoğun olduğu bölgelerde sürekli denetim yapmalı. Kaldırımı ya da geçidi motorlu araçla kullananlara caydırıcı cezalar uygulanmalı.
🔸 Fiziksel Engelleyiciler:
Kaldırım girişlerine veya yaya geçitlerine konulacak dar geçişli, motorlu araç geçişine uygun olmayan bariyerler, bu tür ihlalleri fiziksel olarak önleyebilir.
🔸 Kamu Spotları ve Bilinçlendirme:
Televizyon, sosyal medya ve açık hava reklamları üzerinden yapılacak bilgilendirici kampanyalar, özellikle genç sürücüler üzerinde etkili olabilir.
🔸 Sürücü Eğitiminin Güçlendirilmesi:
Ehliyet kurslarında yalnızca araç kullanımı değil, trafik etiği ve diğer yol kullanıcılarına saygı konuları da uygulamalı şekilde işlenmeli.
🔸 Vatandaş İhbar Hattı:
Kaldırım veya geçit işgalini görüntüleyen vatandaşların kolayca şikâyette bulunabileceği bir mobil uygulama ya da telefon hattı oluşturulabilir. Bu sistem zabıta ile entegre çalışmalı.
Yaya alanlarını motorlu araçlarla işgal etmek yalnızca bir kural ihlali değil, toplumsal sorumsuzluktur. Kent yaşamında herkesin birbirine saygı göstermesi, hem güvenli hem de huzurlu bir ortamın temel şartıdır. Ters yönde ilerlemek ya da kaldırımı kullanmak bir “kestirme” değil, kaza riskiyle dolu bir tuzaktır. Bu konuda hem bireysel farkındalık hem de kamu denetimi elzemdir.
